Kronika Marcina Galla

>>> Dane tekstu >>>
Autor	Gall Anonim
Tytuł	Kronika Marcina Galla
Data wyd.	1873
Druk	Drukarnia Józefa Sikorskiego
Miejsce wyd.	Warszawa
Tłumacz	Zygmunt Komarnicki
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cały tekst Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii

›››

[9]

KRONIKA

MARCINA GALLA,

PRZEŁOŻONA NA JĘZYK POLSKI I OBJAŚNIONA

przez

Z. KOMARNICKIEGO.

 Jeżeli przypadkiem nagość słów zarzucicie tej książce,
weźcież z niej przynajmniej podstawę do napisania czegoś
głębszego i dowolniejszego.
 Gallus w przedsłowiu do księgi 3-ej.

 Inni wszyscy, cokolwiek po nim pisali, brali z Długosza,
którego ojcem dziejów polskich zowiemy, jak: Miechowita,
Wapowski, Kromer i inni.
 Joachim Bielski w przedsłowiu do Zygm. III-go.

---

[261]

TREŚĆ ROZDZIAŁÓW.

---

Str.

Od tłómacza 

 5

Tak zwany „Marcin Gallus“, ze względu na rodowitość swą i stanowisko w dziejownictwie krajowém mu przynależne 

 10

Przypisanie pracy swéj przez autora. Epilog, i do tychże objaśnienia 

 31

Zagajenie Księgi I 

 35

1. 

O książęciu Popielu zwanym Koszysko 

 39

2. 

O Piaście, synu Kołodziéja 

 40

3. 

O książęciu Ziemowicie, synu Piasta 

 41

4. 

O ślepocie Mieszka, syna Ziemomysłowego 

 42

5. 

Jakim sposobem Mieszko Dąbrówkę pojął za żonę 

 43

6. 

O piérwszym Bolesławie, który się zowie Chrobrym albo Wielkim 

 43

7. 

Jaką potęgą Bolesław na Ruś uderzył 

 47

8. 

O wspaniałości i potędze Bolesława 

 50

9. 

O męstwie i szlachetności wielkiego Bolesława 

 51

10. 

O potyczce Bolesława z Rusinami 

 52

11. 

O urządzeniu kościołów w Polsce i pobożności Bolesława 

 54

12. 

Jak Bolesław podróże po ziemiach swych odbywał bez obciążania poddanych 

 55

13. 

O zacności i litościwych postępkach żony Bolesława W. 

 56

14. 

O wystawności stołu i hojności króla Bolesława 

 58

15. 

O wznoszeniu zamków i grodów po swém państwie przez Bolesława 

 58

16. 

O zgonie żałośnym wielkiego Bolesława 

 59

 Pienia o zgonie Bolesława 

 62

17. 

O wstąpieniu po Bolesławie W., Mieszka, jego syna 

 63

[262]

18. 

O wstąpieniu Kazimierza po śmierci ojca i spędzeniu z tronu 

 63

19. 

O odzyskaniu królestwa polskiego przez Kazimierza, który był mnichem 

 64

20. 

O bitwie z towarzyszem Masławem i Mazurami 

 66

21. 

O bitwie Kazimierza z Pomorzanami 

 67

22. 

O wstąpieniu z kolei syna Kazimierza, Bolesława wtórego, zwanego Szczodrym 

 68

23. 

O umowie Bolesława z książęciem Rusinów 

 69

24. 

O podejściu Bolésława Szczodrego przez Czechów 

 70

25. 

O zwycięstwie Bolesława Szczodrego nad Pomorzanami 

 71

26. 

O rozrzutnéj hojności Bolesława i pewnym księżynie żebrzącym 

 71

27. 

O wygnaniu do Węgier Szczodrego Bolesława 

 73

28. 

O przyjęciu Bolesława przez Władysława, króla Węgier 

 74

29. 

O synu tegoż Bolesława Mieszku trzecim 

 75

30. 

O związku małżeńskim Władysława, ojca Bolesława trzeciego 

 76

31. 

O postach i modlitwach, dla uproszenia przyjścia na świat Bolesława trzeciego 

 78

Księga wtóra. List się poczyna 

 81

 Epilog

1. 

O narodzeniu naprzód Bolesława trzeciego 

 83

2. 

O boju nowym z Pomorzanami 

 84

3. 

Oblężenie grodu Nakła 

 85

4. 

O buncie Zbigniewa 

 86

5. 

O dobyciu grodu kruszwickiego i zburzeniu 

 88

6. 

Powieść o cudzie ś. Wojciecha 

 89

7. 

O podziale państwa między dwóch synów 

 90

8. 

Dalsze co do tego podziału rozporządzenie 

 91

9. 

O wieku dziecięcym Bolesława 

 92

10. 

Sieciech z mianym przy sobie Bolesławem pustoszą Morawię 

 92

11. 

Pacholę Bolesław zabija dzika 

 93

12. 

Bolesław niedźwiedzia zabija 

 94

13. 

Bolesław na ziemię nieprzyjacielską wybiega 

 94

14. 

Bolésław na Pomorzan uderza 

 95

15. 

Inna jego wojna na Pomorzu 

 95

16. 

Knowania Sieciecha 

 96

17. 

O warowni przez Pomorzan zniesionéj dobrowolnie 

 101

18. 

O pasowaniu Bolesława na rycerza przez ojca, po odniesioném zwycięstwie nad Pomorzanami 

 102

19. 

O rozbiciu Połowców 

 103

20. 

Prorockie odezwanie się o Bolesławie 

 104

21. 

O zgonie Władysława 

 104

[263]

22. 

Bolesław Białogród pomorski zdobywa 

 106

23. 

O Bolésława zaślubinach 

 106

24. 

Zbigniewa zasadzki i zmowy z nieprzyjaciołmi 

 107

25. 

Odwet Polaków na Morawach 

 108

26. 

Sam Bolesław na pustoszenie Moraw wyciąga 

 110

27. 

Legat papiezki 

 110

28. 

Wyprawa kołobrzeska 

 111

29. 

O nowéj na Pomorzan wyprawie i zjeździe z Kolomanem 

 113

30. 

O wyprawie Skarbimira na Pomorze 

 114

31. 

Dobycie grodu Bytomia 

 114

32. 

Zawarte przymierze ze Zbigniewem i po niém z kolei następująca zdrada 

 115

33. 

Bolesław w zasadzkę Pomorzan wpada 

 115

34. 

Bolesław Czechów wypłasza z granic a nagina karki Pomorzan do uległości sobie 

 119

35. 

Zbigniew żywi przeciw bratu umysł nieprzyjazny 

 119

36. 

O jawnych krokach nieprzyjacielskich Zbigniewa 

 120

37. 

Przymierze zawarte z Czechami i ucieczka Zbigniewa 

 121

38. 

Zbigniew się poddaje na łaskę brata 

 123

39. 

Nowe względem brata przeniewierstwo Zbigniewa 

 124

40. 

Syn mu się rodzi 

 125

41. 

Zbigniew zwalczony powtórnie 

 125

42. 

O przyżeglowaniu niegdyś Sasów do Pruss 

 126

43. 

Cud zrządzony z Pomorzanami 

 127

44. 

Chrzest Pomorzan 

 128

45. 

Bój stoczony z PomorzanamiMorawianami 

 128

46. 

Kroki wojenne przeciw Czechom 

 129

47. 

Bunt Pomorzan 

 131

48. 

Bolesław po dobyciu grodu Wolina karci Pomorzan 

 131

49. 

Porażka 600 Pomorzan wśród Mazowsza 

 133

50. 

Klęska Czechów i Zbigniewa 

 134

Księga trzecia. — Przypisanie tejże księgi 

 135

 Epilog

1. 

Zwycięstwo nad Pomorzanami 

 140

2. 

List cesarza do króla Bolesława 

 143

3. 

Początek wojny z Henrykiem 

 144

4. 

Bolesław sposobi się do wojny 

 145

5. 

Oblężenie Głogowa 

 146

6. 

Rozejm Głogowian 

 147

7. 

Rozejm się zrywa 

 147

8. 

Szturm do Głogowa 

 148

[264]

9. 

Zamiast daniny w złocie, odnoszą Niemcy w podziale rany i trupów 

 149

10. 

Strach paniczny Niemców szarpanych ustawicznie 

 150

11,11. 

Pieśń Niemców na pochwałę Bolesława 

 151

12. 

Cesarz o pokój prosić zniewolony 

 152

13. 

List cesarza do króla Polaków 

 153

14. 

Odpis cosarzowiOdpis cesarzowi 

 154

15. 

Odwrót cesarza, trupy prowadzącego za sobą 

 154

16. 

O śmierci Świętopełka 

 155

17. 

O Czechach 

 156

18. 

O Pomorzanach 

 156

19. 

O Czechach i Polakach 

 157

20. 

O przeniewierstwie Czechów 

 157

21. 

O wojnie z Czechami i zwycięztwie nad nimi 

 158

22. 

O pustoszeniu ziemi czeskiéj przez Polaków 

 160

23. 

O śmiałości i przezorności Bolesława 

 162

24. 

O pustoszeniu ziemi pruskiéj przez Polaków 

 166

25. 

O nieszczeréj zgodzie Zbigniewa z Bolesławem 

 166

26. 

Pomorzanie gród Nakło Polakom poddają 

 172

Przypisy większe i mniejsze, w celu objaśnienia rozmaitych szczegółów Kroniki Galla przez tłómacza 

 177

---

[9]

WARSZAWA.

W DRUKARNI JÓZEFA SIKORSKIEGO

ulica Niecała

---

1873.

[10]

Дозволено Цензурою
Варшава, 11 декабря 1872 года.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Gall Anonim i tłumacza: Zygmunt Komarnicki.