Biblia Królowéj Zofii/Tobiasz

Dodaj linki
Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Biblia Królowéj Zofii
Wydawca Nakładem ks. Jerzego Henryka Lubomirskiego
Data powstania XV w.
Data wyd. 1871
Druk Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich
Miejsce wyd. Lwów
Tłumacz zbiorowy
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
›››
TOBIASZ.
Capitula pyrua.

[1]obyas s pokolenya a z myasta Neptalymowa, (gesz lezi nad galyleyskó̗ wloscyó̗ nad tymy myesczcy Naazon, [s] stron drogy, iasz wyedze na zapad sluncza, na lewye maió̗cz myasto Sefet). A gdisz ten mó̗sz bozi Tobyas bil ió̗t we dnyoch Salmanazara, krolya Asyrskego, a wszakoz tak só̗c w ió̗czstwye, przeto drogy prawdi nye opuscyl. Ale czsokoly myecz mogl, na kaszdi dzen spolu ió̗tim bracy, gisz z gego rodu bily, wspomagal. A kakokoly z rodu Neptalymova wszech namlodszi bil, wszako syó̗ przeto nyczs dzecynskich rzeczi nye dzerszal. Bo gdi wszitci ku cyelczom zlotim chodzily, gesz bil Ieroboam krol uczinyl: on sam wszitkich gynich syó̗ wyaruió̗cz, chodzil do Ierusalem ku koscyolu bozemu, a tam syó̗ modlyl panu bogu israhelskemu, a wszitki urodi a dzesyó̗tki swe pyrwe wyernye offeroval bogu, tak isze trzecyego lyata rozmaytim ubogym y goscyem y swim (?) wszitkó̗ dzesyó̗cynó̗ rozdawal. Ty y gine rzeczi k tim podobne podle zakona boga nyebyeskego, gescze dzecyó̗cyem só̗cz, zachovaval. Ale gdi ku mó̗skim lyatom prziszedl, poió̗l sobye zonó̗ s swego pokolenya, gymyenyem Annó̗. y urodzil z nyey sina, gemu gymyó̗ zdzal Tobyas, gegosz z gego dzecynstwa boga syó̗ uczil bacz a wzdzerszecz syó̗ ot wszelkego grzecha. A gdisz potem w swem wyó̗zenyu bil prziszedl s swó̗ zonó̗ y s swim sinem do myasta Nynywe se wszim swim pokolenym: wszitci gedly zapowyedzane karmye poganske, geno on sam ostrzegal dusze swey, a nygdi syebye nye pokalyal w pokarmyech gich, przeto ysze pamyó̗tal pana swim syercem wszitkim. Y dal mu bog myloscz w oblyczu krolya Salmanazara, takesz mu dal mocz, dokó̗dbi koly chcyal gydz, maió̗cz volenstwo, abi czinyl czsobi kole chcyal. Przeto chodzil na wszaki dzen, nawyedzaió̗cz wszitki ti, gisz w ió̗czstwye bily, davaió̗cz gym napomynanya zbawyenya. A gdisz przidze do Rages, myasta Medzskego, maió̗cz s sobó̗ dzesyó̗cz lyber srzebra, gesz mu bil czcyó̗ó̗[2] krol dal, a bil s nym vyelyki zastó̗p z gego rodu: wydzó̗cz genego gymyenyem Gabelum s swego pokolenya, potrzebnego, dal mu to przerzeczone srzebro pod zapysem. Potem po malem czasu, gdi krol Salmanazar umarl, a sin gego Sennacherib krolyowal w myasto gego, a sini israhelske w nyenavyscy myal przed swim oblyczim: tedi Tobyas mó̗z bozi chodzil kazdi dzen po wszey rodzinye swey, cyeszó̗cz ge, a czsoz mogl, z gymyenya swego gym pomagal, laczne karmyl, nage prziodzeval, martwe a zabyte pochowawal. A gdisz krol Sennacherib wrocyl syó̗) od Zidowstwa, ucyekaió̗cz rani, gesz bil bog nan przepuscyl prze gego uró̗ganye, a roznyewaw syó̗, wyele s sinow israhelskich gubyl: Thobyas gich cyala pochowaval. To gdisz krolyovy powyedzano, kazal gy krol zabycz, a gego wszitko gymyenye pobracz. Ale Thobyas s swim sinem a z swó̗ zonó̗ nag ucyekl, skril syó̗, bo wyele gy mylowaly. Potem po pyó̗cy a po czterdzescy dnyoch zabyly krolya gego wlostny sinowye, a nawrocyl syó̗ Thobyas do swego domu, a wszitko gego gymyenye gemu nawroczono.

II.

Potem gdisz prziszedl bil geden[3] swyó̗ta bozego, a obyad bil dobri uczinyon w domu Thobyasovye: rzekl sinu swemu: Gydzi a prziwyedzi tu nyektore z naszego pokolenya boió̗ce syó̗ boga, acz s namy goduió̗. A gdisz bil otszedl, wrocyw syó̗, powye oczczu swemu, isze geden s sinow israhelskich zadavyoni na ulyci lezi. Tedi richlo Thobias y obyada nyechaw, z swego pokoia wiskocziw, laczen só̗cz, k temu cyalu martvemu przibyezal. A wzó̗w ge na syó̗, nyosl do domu swego taynye, abi gdiszbi slunce zaszlo, taynye ge pochowal. A gdisz to martwe cyalo tayl u syebye: poiadl chleba s placzem a z strachem, pamyó̗taió̗ na onó̗ rzecz, ió̗sz pan powyedzal przes proroka Amos: Dnyowye vaszich swyó̗tkow obroczó̗ syó̗ w zalostni placz[a] a we lkanye. A gdisz slunce zaszlo, szedw y pochowal to cyalo martwe. Przeto karaly gy gego blyzny wszitci, rzekó̗cz: Iuszesz prze takó̗ rzecz myal zabyt bicz, a gedwosz* szmyerci uszedl: a iusz wzdi martwe pochowavasz! Ale Thobias boió̗cz syó̗ wyó̗cey boga, nysz krolya, gdzesz mogl pochopycz cyala zabytich, a w swem domu gich tayl, a o polnoci ge pochowaval. To gdisz czinyl: przigodzi syó̗ genego dnya, pochowauaió̗c cyala martwa, y ustal bil, a do domu prziszedw, podle scyani sobó̗ rzucyw, y usnó̗l. A w tem usnyenyu gnoy iastkolyci goró̗ci gemu w oczy upadnye, tak isze ró̗cze oszlnó̗l. Ale to pokuszenye przeto bog bil nayn przepuscyl, abi bó̗dó̗cim bil dan prziklad gego cyrpyedlywoscy, iako y swó̗tego Ioba. Bo gdisz od swego dzecynstwa zawszgy syó̗ boga bal, a przikazanya gego ostrzegal: wszako syó̗ przeto nye zamó̗cyl przecyw bogu, ysze rana[4] slepoti bila syó̗ gemu przigodzila, ale ustawyczen w boiazny bozey ostal, bogu wzdi dzó̗kuió̗cz ze wszego po wszitki dny ziwota swego. Bo iako swyó̗temu Iobowy nasmyewali syó̗ krolyowye, uwlaczaió̗cz gemu: takesz temu rodzici y przirodzeny gego nasmyewaly syó̗, dobremu ziuotu gego, rzekó̗c: Gdze gest twa nadzeia, prze nyó̗szto ialmuszni dawasz a martwe pochowawasz? Ale Thobyas prorokowrawszi[5] gym rzekl: Nye mowcye tak, wszako gesmi sinowye swyó̗tich, a onego ziwota czekami, gensze bog ma dacz tym, ktorzi swey wyari nygdi nye przemyenyó̗ od nyego. Zatim Anna zona gego chodzila na kozdi dzen ku tkaczskemu rzemyó̗slu, a czso tu ró̗kama swima widzalala, s tego pokarm y potrzebó̗ sobye y gim przinosyla. Y stalo syó̗, isze gednó̗ ulapywszi kozelcza, przinyosla do domu. A usliszaw mó̗sz gey Thobyas, ano koszlecz wrzeszczi, rzekl: Wydzcye, bi to kradzone nye bilo. richlo wroczcye gy panom gich, bo nam nye slusze kradzonego any gescz any syó̗ dotknó̗cz. K temu gego zona roznyevawszi syó̗, rzeknye: Iawno marna gest uczinyona twa nadzeia, a ialmuszni twe iusz syó̗ ukazali. A tak tymy y gynimy takimy slowi gy tó̗pyla.

III.

Tedi Thobyas zarzwaw, pocznye syó̗ se zlzamy bogu modlycz, rzekó̗cz: Sprawyedlywi gesz panye, y wszitci só̗dowye twoy sprawyedlywy só̗ó̗, a wszitki scyeszki twe, mylosyerdze a prawda a só̗d. A iusz panye boze moy rospomyen syó̗ na myó̗, a nye mscy syó̗ nad mimy grzechi, any syó̗ rospomynay na zmyeskaloscy me albo mich rodziczow. A zesmi nye bily cyebye posluszny w twich swyó̗tich przikazanyach, przeto poddanysmi w roschwatany(e) a w ió̗czstwo a we smyercz, a w basn a w ganyebne uczisznyenye wszitkim narodom, myedzi ktoresz nas rosproszil. A iusz myli panye, wyelyci só̗ só̗dowye twoy, bosmi nye czinyly podle przikazan twach, anysmi chodzily przed tobó̗ przes pokalyanya. A iusz panye podle woley twey uczin se mnó̗ mylosyerdze, a przikaz przyió̗cz w pokoiu duch moy. bocz my iusz slusze wyó̗cey umrzecz, nyszly sziwu bicz. Tegosz dnya takez przigodzilo syó̗, ysze Sara, dzewka Raguela, w Rages myescye w Medzskey wloscy, y ona bila ushszala od gedney z dzewek oczcza swego przecyw sobye uró̗ganye, bo nyegdi bila oddana po rzó̗d syedmy mó̗zom, a ktorego s nyó̗ polozili, tego przidó̗c czart gymyenyem Asmodeus, ró̗cze udauil. Przeto gdi Sara karala dzewkó̗ prze gey wynó̗: otpowye gey dzewka, rzekó̗cz: Iusz wyó̗cey s cyebye poszlich sinow any dzewek nye uzrzimi na zemy, ganyebna mó̗szoboycza swich mó̗zow. Aza y mnye chcesz zabycz, iakosz zabyla syedm mó̗zow? To Sara usliszawszi, w vyelykem smó̗tku wnydze do pokoyka zwyrzchnyego podnyebyenya domu swego, a trsy dny a trsy noci any iadla any pyla, ale w modlytwye trwaió̗cz, s placzem proszó̗cz pana boga, abi ió̗ raczil sproscycz s tego ganyebnego uró̗ganya. Potem trzecy dzen, gdi swó̗ modlytwó̗ dokonala a dopelnyla, dala chwaló̗ panu bogu rzekó̗cz: Pozegnane gymyó̗ twe panye, boze oczczow naszich, gen gdi syó̗ gnyevasz, mylosyerdze czinysz, a w czasu zamó̗cenya grzechi otpusczasz tim, gisz cyó̗ wziwaió̗. Tobye, myli panye boze, twarz swó̗[6], k tobye oczy wznaszaió̗. A proszó̗ panye, abi myó̗ raczil z okow tego okowanya wizwolycz, albo s tego swyata racz myó̗ poió̗cz. Ty wyesz, mili panye, yszecyem nygdi mó̗sza nye poszó̗dala, a czistó̗m chowala duszó̗ mó̗ ot wszelkego zlego poszó̗danya, a nygdim syó̗ ku ygrziwim nye przimyesyla, any k tim, gisz w lekkoscy chodzó̗, uczó̗stnam syó̗ uczinyla. Ale mó̗za s twó̗ boiasznyó̗, nye swó̗ nyeczistotó̗, przizwolylam poió̗cz. przeto abo ia bila nyedostoyna, albo ony snadz mnye bily nyedostoyny. a snadzesz myó̗ gynemu mó̗szu zachowal. Bo nye gest rada twa w czlowyeczey moci. A to ma myecz[7] wszelki, kto cyebye naslyaduge, ysze ziwot gego, acz skuszon bó̗dze, otplató̗ wezmye. gestly bó̗dze w zamó̗tce, zbawyon bó̗dze. gęstly w karanyu bó̗dze, ku mylosyerdzu twemu przistó̗p myecz bó̗dze. Bo syó̗ ty nye kochasz w zatracenyach naszich. bo po burzi[b] iasnoscz czinysz, a po zlzach a po placzu radoscz a wyesyele wlewasz. Bó̗dz twe swyó̗te gymyó̗, boze israhelski, pozegnano na wyeki. W tem czasu usliszani só̗ proszbi obu przed oblyczim slawi swyrzchowanego boga. A poslan gest angyol bozi, swyó̗ti Raphael, abi gyma obyema pomogl y uzdrowyl, gychze obu modlytwi w genem czasu przed bogem oglaszoni bili.

IIII.

Ale isze bil Tobyasz na bodze smyercy poszó̗dal, maió̗cz za to, iszebi bil w proszbye usliszan: y zavolal k sobye sina swego Thobiasa, rzekó̗cz: Sinu moy, posluchay radi mey y slow mich ust, a ge w syerczu twem iako silni fundament zakladay. Gdisz weszmye bog duszó̗ mó̗, pochoway cyalo me. a poczcywoscz bó̗ó̗dzesz myecz ku macyerzi twey wszech dny zyvota gey. A to zawszgy na pamyó̗cy myey, ktore a kako wyele nyeprzespyeczenstwa prze czó̗ cyrpyala, noszó̗c cyó̗ w swem zivocye. Przeto gdisz y ona wipelny czas ziwota swego, pochowasz ió̗ pole mnye. A to takesz wszitkich dny ziwota twego na misly myey, abi na boga pomnyal. A chovay syó̗, abi grzechovy nygdi nye pozwolyl, a przes to opuscyl przikazanye pana boga twego. Z gymyenya twego czili[8] ialmuszni, a nye odwraczay twarzi twey ot nyszadnego ubogego. bo tak syó̗ stanye, isze y ot cyebye nye bó̗dze odwroczona twarz boza. Tako nawyó̗cey moszesz, tak bó̗dz mylosyerni. Bó̗dzeszly myecz vyele, sczedrze daway. gestly bó̗dzesz myecz malo, takez malo rad udzelyay prze bog. Bo przes to dobró̗ otplató̗ sobye na skarb zgromadzisz w dzen twey nó̗dze. Bo ialmuszna ot wszelkego grzechu y od smyercy zbawya, a nye przepuscy dusze gydz do cyemnoscy. Doufanye zayste wyelyke bó̗dze przed nawisszim bogem, ialmuszna wszitkim tym, gisz ió̗ czinyó̗. To takesz dobrze pamyó̗tay sinu moy, abi syó̗ pylnye strzegl ote wszey nyeczistoti, a kromye twey zoni nye czin grzecha w swem swyadomyu. Pisze nye przepusczay nygdi w twem smislu albo w twem slovye panowacz. bo ot pichi wszelke zatracenye wzó̗lo poczó̗tek. Zdzalalycz ktokoly tobye nyeczso, ró̗cze gemu zaplató̗ nawrocz, a zaplata twego robotnyka u cyebye owszem nye ostaway. Czego od gynego nye rad cyrpysz, wydz, bi nygdi gynemu ti tego nye uczinyl. Chleb twoy z lacznimy zawszdi a s ubogymy gedz, a odzenyamy twimy nage prziodzevay. Chleb twoy y wyno twe nad pogrzebem sprawyedlyvego ustaw, a nye chcyey z nyego gescz a pycz z grzesznimy. Radi twey zawszdi od mó̗drego potrzebny. po wszitki czasi chwaly gospodna, a prosz gego, acz drogy twe sprawy, a wszitki radi twe abi w nyem ostali. Takez to dawaió̗ wyedzecz, sinu moy, yszem dal dzesyó̗cz lybr srzebra, gdisz ti gescze bil nyemowyó̗tkem, Gabelowy w Rages, myescye medskem, a gego zapys u syebye mam. A przeto wspitay syó̗ na to, kakobi k nyemu doydó̗cz, wzó̗l ot nyego to srzebro, a gego zapys gemu wrocyl. A nye boy syó̗, sinu moy, aczkoly ubogy ziwot wyedzemi. wszako wyele dobrego bó̗dzem myecz, bó̗dzemly syó̗ boga bacz, a grzecha syó̗ wyarowacz, a dobrze czinycz.

V.

Tedi otpowye Thobyas oczczu swemu, rzekó̗cz: To wszitko, czsosz my przikazal, oczcze, tocz uczinyó̗. Ale kakobich tich pyenyó̗dzi dobil, nye wyem. On o mnye nye wye, a ia gego nye znam. ktore gemu znamyó̗ dam? Any drogy vyem, kó̗di tam gydz. K temu gego ocyecz rzeknye: Zapys gego u syebye zaiste mam. iako gemu gy ukazesz, takocz ti pyenyó̗dze wrocy. Przetoz iusz viszedw, popatrzi nyektorego mó̗sza wyernego, gysz s tobó̗ poydze z naymu[9], doió̗dem gescze ziw, abi ty pyenyó̗dze wzó̗l. Tedi Thobyas wiszedw, nalyazl mlodzencza iasnego, a on stoy potpasaw syó̗, a iako prziprawyonego na drogó̗ gydz. A nye wyedzal, ize angyol bozi bil. A pozdrowyw gy, k nyemu rzecze: Otkó̗d cyó̗ mami, dobri mlodzencze? On otpowye: S sinow Israhelskich gestem geden. Gemu Tkobyas rzecze: Wyeszly drogó̗, iasz wyedze do Rages, medzskey wloscy? On otpowye: Dobrze wyem, a ti wszitky scyeszki só̗ my iawni, bom gymy czó̗sto chodzil, a biwalem u Gabela brata waszego, gen bidly w Rages myescye medskem, gesz leszi na gorze Egbathanys. Thobyas rzecze: Uczin dobrze, poczekay myó̗ tu malo, acz to powyem oczczu memu. Tedi Thobias szedw do domu, powye to wszitko oczczu swemu. Gemu syó̗ ocyecz podzivy, poprosy, abi ten mlodzenyecz k nyemu wszedl. A wszedw w dom, pozdrowy gy, rzekó̗cz: Radoscz tobye bó̗dz zawsgy! Gemusz Thobyas rzecze: Ktora radoscz mnye moze bicz, gen we czmach syedzó̗, a swyatla nyebyeskego nye wydzó̗? Gemusz mlodzenyecz rzeknye: Bó̗dz sylni w misly, bo iusz richlo uzdrowy cyó̗ bog. Thobyas rzecze: Bó̗dzeszly mocz dowyescz sina mego ku Gabelowy do Rages, myasta medzskego? a gdisz syó̗ wrocysz, dam tobye zaplató̗ twó̗. K nyemu angyol rzecze: Iacz gy dowyodó̗, a zasyó̗ zdrowego tobye prziwyodó̗. Thobyas rzecze: Proszó̗ cyebye, powyedz my, s ktoregosz domu albo s ktoregosz pokolenya? Gemusz Raphael angyol rzecze: Na nagemnykowly syó̗ rod pitasz, cyly na samego nagemnyka, genbi s twim sinem szedl? Ale abich cyó̗ pyeczalowanyu nye poddal: iacyem Azarias, sin wyelykego Ananyasza. K temu[c] Thobyas otpowye: Z wyelykego rodu gesz ty. Ale proszó̗ cyebye, nye gnyeway syó̗ s tego, yzem chcyal wzwyedzecz rod twoy. K nyemu angyol rzecze: Iacyem, gen sina twego tam zdrovego dowyodó̗, a zasyó̗ zdrowego prziwyodó̗. Thobyas rzecze: Gydzta dobrze, a pan bó̗dz was wodz, a angyol gego bó̗dz s wama. Tedi prziprawyw to wszitko, czso bilo potrzebno na drogó̗, wzó̗w mlodi Thobias otpusczenye ot oczcza swego y od macyerze swey. Y szlasta oba pospolu precz. A gdisz iusz bilasta odeszla, pocznye macz gego plakacz, rzekó̗cz: Kyg (kij), podpora* staroscy naszey, nama gesz otió̗l, a od naiv (naju) gesz przecz poslal. Ey! bi bili nygdi ty pyenyó̗dze nye bili, po ktoresz gy poslal! Dosycz bichom bily myely na swem ubostwye. za bogaczstwo bichom bily sobye polyczily, wydzó̗cz przed sobó̗ sina swego. Geyze Thobyas rzecze: Nye placzi! zdrow tam doydze sin nasz, a zdrow syó̗ k nam wrocy, a oczi twoy uzrzita gy. Bocz wyerzó̗ temu, yze angyol bozi gest s nym, a zgedna wszitki rzeczi gego dobrze, tak isze syó̗ k nama z radoscyó̗ wrocy. To usliszawszi matka gego, przestala plakacz, a ukoyla syó̗.

VI.

A gdisz tak szedl Thobyas, a psek byezal gego za nym: tedi pyrvi noczleg myalasta podle rzekl Tigris. A gdisz vinydze Thobyas, chczó̗cz swe nogy umicz w rzece: visunó̗wszi syó̗ gedna wyelyka riba, chczó̗cz gy polknó̗cz. Geyze syó̗ Thobyas urzar l*, pocznye volacz wyelykim glosem, rzekó̗cz: Pomoz my panye, gydzecz na myó̗ riba. Y rzecze angyó̗l*: Ufacy ió̗ za skrzele, wiczyó̗gny k sobye. A gdisz to ucziny, wicyó̗gnye ió̗ na suszó̗. y pocznye syó̗ riba myotacz przed nogy gego. Y rzekl mu angyol: Rozplatay ribó̗ tó̗, a wimy syerce gey, y zolcz y wnó̗trza schowayze, bo só̗ ti rzeczi tobye potrzebne a ku lekarstwu uziteczne. A gdisz to Thobias uczinyl, spyekl myó̗so tey ribi, a gyne nosil, abi s sobó̗ na drogó̗ wzó̗l, czsobi gyma moglo statczicz na drogó̗, az bi prziszla do Rages, myasta medzskego. Tedi Thobyas opita angyola, rzekó̗cz: Proszó̗ cyebye, Azariaszu, bracye myli, povyedz my, ktoró̗ mocz lekarstwa ti rzeczi maió̗, gezesz my z ribi kazal schowacz? Gemu angyol otpowye, rzekó̗cz: Kdisz czó̗stkó̗ tego syercza na wó̗gle polozisz, ten dym zapó̗dzi wszelki rod dyabelski, y ot mó̗za y od zoni, tak ysze syó̗ k nyma wyó̗cey nye nawrocy. A zolcz gey godzi syó̗ ku pomazanyu oczu, na nychze gest byelmo, a bó̗dzeta uzdrowyonye (!). Y rzecze k nyemu Thobyas: Gdze chcesz, abichowa otpoczinó̗la? Angyol rzekl: Gest geden mó̗z tu gymyenyem Raguel, blyzny wasz s pokolenya twego, a ten ma dzewkó̗ gymyenyem Saró̗, a gey ocyecz nye ma ny sina ny dzewki gyney, genó̗ tó̗ samó̗. Tobyecz syó̗ ma dostacz wszitko zboze gey, a masz ió̗ sobye poió̗cz za malzonkó̗. Przeto prosy oczcza gey za nyó̗, a dacz ió̗ tobye za zonó̗. Thobyas rzekl: Sliszalem, yze bila oddana po rzó̗d syedmy mó̗zom, a zmarly, ale tom sliszal, yze ge dyabel zdauil. Przeto boió̗ syó̗, bi my syó̗ tez nye przigodzilo. só̗cz gedzini sin oczczow a macyerzyn, slozó̗ staroscz gich a[10] zamó̗tkem do pyeklow. Tedi angyol Raphael rzekl gemu: Posluchay myó̗, a ukazó̗ tobye, ktorzi só̗ to, nad nymyz dyabel ma mocz. Tocz só̗ó̗ cy, ktorzi w malzenski sstaw tak wstó̗puió̗, ysze boga ot syebye y ot swey misly zapó̗dzaió̗, a swey nyeczistey zó̗dzi dosycz czinyó̗, iako kon a mul, w nychze rozuma nye. nad tymy ma mocz dyabelstwo. Ale ty gdiz ió̗ poymyesz, wszedszi do gey pokoia, trsy dny syó̗ wzdzerzisz od nyey, a nyczs gynego, gedzine w modlytwach usylowacz bó̗dzesz s nyó̗. A w tó̗ nocz pyrwó̗ wrzucysz wnó̗trze ribye v ogen, a zapó̗dzono bó̗dze dyabelstwo. Ale drugey noci w uczinki swyó̗tich patriarchow bó̗dzes przipusczon. Potem trzecyey noci pozegnanye obdzerszisz, abi sinowye, gysz od was poydó̗, rodzily syó̗ zdrowy. Potem po trze(cye)y noci przimyesz pannó̗ z boiaznyó̗ bozó̗, a wyó̗cey prze myloscz sinow, nyszly prze lyuboscz cyelestnó̗, abi w syemyenyu Abramowye pozegnanye sobye y swim sinom odzerszal.

VII.

A gdisz wnydó̗ do Raguela, przyió̗l ge s wyelykó̗ radoscyó̗. A vezrzaw Raguel na Thobyasa, rzecze ku Anne, zenye swey: O kako podobyen gest ten mlodzenyecz ku memu sinowczu[11]. A gdisz to powye, rzecze: Otkó̗descye, mloda bracya naszi? Ouasta otpovyedzala: Geswa s pokolenya Neptalymowa, z ió̗czczow* myasta Nynyue. Y rzecze gyma Raguel: Znataly Thobyasza, brata mego? A ona rzeklasta: Znava. A gdisz wyele dobrego Raguel o nyem mowyl, rzekl angyol ku Raguelowy: Thobyas, na ktoregosz ti pitas, gest ocyecz tego mlodzencza. To Raguel usliszaw, sszige Thobyaszovi chwacy w syó̗, pocznye gy czalowacz. A dzerszal syó̗ gego sszige s placzem, y rzecze: Bó̗dz tobye poszegnanye, sinu moy myly, bo gesz dobrego druga a czsnego mó̗za sin. W tó̗ godzinó̗ Anna, zona gego, a Sara, dzewka gego, sliszó̗cz tó̗ rzecz, poczolesta slzicz. A tu spolu pomowywszi, przikazal Raguel skopu zabycz, a godi prziprauicz. A gdiz gych poczcy, abi k stolu syadla: poszedw Thobyas, rzecze: Tu ia[d]dzisz ny gescz ny pycz bó̗dó̗, dokó̗d mnye w mey proszbye nye visluchas, a dokó̗d my nye ugyscys, ysze mnye swó̗ dzewkó̗ Saró̗ dasz. To slovo Raguel usliszaw, lyó̗knye syó̗, wyedzó̗cz, czso syó̗ przigodzilo onim syedmy mó̗zom, za ktore bila oddana. Y pocznye syó̗ bacz, abi snadz y temu takesz nye przigodzilo. A gdisz o tem na miszly przemislyal, dlugo nye daió̗ otpowyedzi proszó̗cemu: rzecze gemu angyol: Nye boy syó̗ dacz dzewki swey gemu. bo tego, gen syó̗ boga bogy, ma bicz malzonka dzewka twa. a przeto gey nye mogl gyni myecz. Tedi rzecze Raguel: Nye wó̗tpyó̗, ysze bog proszbi a slzi me przed swe oblycze przipuscyl, a wyerzó̗ temu, ysze przeto bog wasze prziscye ku mnye zgednal, abi y tako ma dzewka bila przigednana ku swey rodzinye podle zakona Moyszesowa. a przeto na tem nye wó̗tpyó̗, ale gyst bó̗dz, yzecz ió̗ tobye dam. A uió̗w prawó̗ ró̗kó̗ dzewki swey, da ió̗ w prauiczó̗ Thobyaszowó̗, rzekó̗cz: Bog Abramow a bog Yzaakow y bog Iacobow bó̗dz s wama, a ten was sday[12], a racz napelnycz swe pozegnanye nad wama. A w tó̗ dobó̗ wszó̗w lyst, podle tego tedi prawa ucziny zapys malzenski. A potem godovaly, chwalyó̗cz boga. Tedi zavola Raguel Anni, gospodinyey swey, y przikazal gey, abi prziprawyla gyma gyni pokoy. Do nyegoz gdiz wvyedze Saró̗ dzewkó̗ swó̗, ona pocznye slzicz. K nyey on rzecze: Sylney misly bó̗dz, dzewko ma. bog nyebyeski day tobye radoscz a ucyeszeuye za tó̗ tezknoscz, ió̗zeszto drzewyey cyrpyala.

VIII.

A gdisz otwyeczerzaly, wvyedly tego mlodzencza k nyey. Tedi rospomyanó̗w syó̗ Tobyas na angyolowó̗ rzecz: wyió̗w s swrey tobolki czó̗stkó̗ syercza a wnó̗trza oney ribi, y wrzucyl ge na ziwe wó̗gle. Tedi Raphael angyol popadl dyabla, y prziwyó̗zal gy na pusczi swyrzchnyego Egypta. Y pocznye napomynacz Thobyasz pannó̗ swó̗ Saró̗, rzekó̗cz: Saro wstan, a modlmi syó̗ bogu dzisz, a za iutra a po zaiutrzu. bo po ti trsy noci slozmi syó̗[13] z bogem, ale po trzecyey noci bó̗dzewa w swem skladanyu[14]. Bosmi swyó̗tich lyudzi dzecy, a nye mami syó̗ pospolu tak sgymovacz, iako gyny narodowye, gysz boga nye znaió̗. A wstawszi oba, s pylnoscyó̗ syó̗ modlylasta, abi gyma zdrovye bilo dano. Y rzekl Thobyas: Panye boze oczczow naszich, chwalcye cyó̗ nyebo y zemya, morze, studnyce y rzeki, y wszitko stworzenye twoge, gesz w nych gest. Ty gesz Adama z gylu uczinyl zemskego, a dalesz gemu na pomocz Gewó̗, a nynye panye ti wyesz, isze nye prze mó̗ó̗ nyeczistotó̗ poymam tó̗ mó̗ syostró̗, ale prze mvloscz bó̗dó̗cego plodu, w nyemszebi bilo chwalyono twe swyó̗te gymyó̗ na wyeki. W tó̗ dobó̗ Sara takesz pocznye syó̗ modlycz, rzekó̗ci: Smyluy syó̗ nad nama panye, smyluy syó̗ nad nama, abichowa oba pospolu syó̗ sstarzala we zdrowyu. A gdisz bilo w pyrwe kuri: zawolaw k sobye Raguel slug swich, y szly s nym, abi vikopaly dol. bo syó̗ barzo bal teyze przigodi, ktora syó̗ sstala pyrwim syedmy mó̗zom, ktorzi bily weszly k nyey. A gdisz bil dol prziprawyon: wrocyw syó̗ Raguel, rzekl k swey zenye: Posly gednó̗ z dzewek swich, acz wzvye, umarly Thobyas, abich gy przede dnyem pochowal. Y poslala gednó̗ z dzewek, iasz wszedszi do pokoia, nalyazla ge zdrowe a krasznye pospolu spyó̗cz. A wrocywszi syó̗, powye gyma dobre poselstwo. prze geszto dalasta chwaló̗ bogu Raguel a Anna zona gego, rzekó̗cz: Chwaló̗ wzdawami tobye, boze israhelski, isze syó̗ nam to nye przigodzilo, gegosz boió̗cz syó̗, domnymalysmi syó̗. Bosz uczinyl s namy twe wyelyke mylosyerdze, a zagnalesz ot nas nyeprzyiacyelya, przecywnyka naszego, a smylowales syó̗ nad tima dwyema gedinaczkoma. Day gyma gospodnye, v pelnye chwalycz twó̗ myloscz, a tobye obyata* z twey chwali a s swego zdrowya oferowacz, abi poznalo sebranye wszech narodow, isze gesz ti gedzini pan bog, sam we wszey zemy. To rzekl Raguel, kazal slugam swim dol zasucz przed swytanym, a swey gospodiny Annye przikazal, abi stroyla godi swadzebne a prziprauila wszitko, czsoszbi bilo potrzebno ku pokarmu poczestnim[15]. A kazal dwye krowye tuczny zabycz a cztirzi skopi, a kazal prziprauicz godi wyelebne wszem swim só̗syadom y przyiacyelom. A zaprzisyó̗gl Raguel Tobyasza, abi za dwye nyedzely u nyego przebil. A wszego swego sboza, czso myal Raguel, polouiczó̗ prawa* ró̗cze Thobyasoui postó̗pyl, a uczinyl zapis, abi y ta druga, polouicza, geszto zbiwa, po gego smyercy na Tobyasa spadla.

IX.

Tedi Thobyas zavolal k sobye angyola, gegosz czlowyekem mnymal, y rzecze k nyemu: Azariaszu bracye, proszó̗ cyebye, posluchay rzeczi mey: Aczbich syó̗ ia tobye poddal w sluszbó̗, nye uczinyó̗ podobney odmyani twego dobrodzeystwa. A wszako proszó̗ cyebye, przimy k sobye dobitczó̗ta a slugi, byerzisz syó̗ ku Gabeeloui do Raies myasta medzskego, a[e] wrocz gemu tento gego zapys. Y wezmyes od nyego pyenyó̗dze, a bó̗dzesz gego prosycz, abi piziszedl na mó̗ swadzbó̗. Bo ti sam dobrze wyesz, iszecz ocyecz moy doma lyczi dny, mnye oczekavaió̗. a smyeskamly genim dnyem wyó̗cey, zamó̗cy syó̗ dusza gego. A tesz sam vydzisz, kakocz myó̗ cyescz moy Raguel zaprzisyó̗gl, gegoz zaprzisyó̗zenya przestó̗pycz nye mogó̗. Tedi Raphael poió̗w s sobó̗ cztirzi panosze Raguelowi, a dwa wyelbló̗di, y bral syó̗ do Rages myasta medzskego. A tu nalyazl Gabela, dal gemu gego zapys, a wzó̗l wszitki pyenyó̗dze ot nyego. A pocznye gemu powyadacz o mlodem Thobyaszu, o sinu starego Thobyasza, wszitko czso syó̗ gemu dobrego przigodzilo, a proszó̗cz gego, abi raczil s nym na gego swadzbó̗ gidz. A gdisz Gabelus gemu powolyl, a w dom Raguelow wnydze: nalyazl Thobyasza za stolem syedzó̗cz. A wiskocziw przecyw gemu Thobyas, tu sobye prziiaznywe poczalowanye dalasta. A zaplakaw Gabelus, dal chwaló̗ bogu, rzekó̗cz: Pozegnay cyebye pan bog israhelski, bo gesz ti sin mó̗za dobrego a sprawyedlywego a boió̗cego syó̗ boga, a w ialmusznach sczodrego. a stan syó̗ pozegnanye nad twó̗ gospodinyó̗ y nad rodzici twimy, abiscye wydzely swe dzecy przed sobo y swa wnuczó̗ta az do trzecyego y czwartego pokolenya. a bó̗dz semyó̗ wasze pozegnano ot pana boga israhelskego, gen krolyuge na wyeki wyekom. A gdisz wszitci otpowyedzely Amen, syedly spolu ku godowanyu. a tak z boiaznyó̗ bozó̗ swadzebne godi slavyly.

X.

Ale gdisz tak Thobyas prze swadzbó̗ syó̗ myeskal wrocycz syó̗, pyeczalowal syó̗ ocyecz gego Thobyas, rzekó̗cz: Y przecz tak dlugo myeszka przidz sin moy ? yzaly gest tam ostawyon?[16] yzaly Gabelus umarl. y nye wye, kto pyenyó̗dze gemu wida? Y pocznye syó̗ zamó̗czacz barzo, on y gego zona s nym. Y wsplakalasta oba, przeto yze sin gich w virzeczoni dzen k nyma nye wrocyl. A zwlascza matka gego przes przestanya plakala, rzekó̗cz: Byada, byada mnye, sinu moy! y przeczsmi cyó̗ wisialy na tó̗ drogó̗, swyatlo naszich oczu, lyaska staroscy naszey, ucyecha ziwota naszego, uadzeia bó̗dó̗cego plemyenya naszego? Wszitko swe dobre maió̗cz pospolu w tobye samem, nye myelysmi cyebye puszcycz odidz od nas. Geyze Thobyas mowyl: Mylcz, a nye mó̗cy syó̗. zdrowcy gest sin nasz. dosycz gest wyerni ten mó̗z, gegoszsmi s nym poslaly. Temu syó̗ ona ucyeszicz nykake nye mogla, ale na koszdi dzen wibyegaió̗cz na wsze stroni, patrzila a w okol po wszech drogach byegala, po gychze syó̗ gey zdalo, yszebi myal przidz sin gey, abi ale z daleka gy gydó̗cz, moglolybi to bicz, opratrzila*. Zatim Raguel mowyl ku svemu zó̗czu, rzekó̗cz: Pobidl tu, a iacz poslyó̗ posla ku twemu oczczu, a wskazó̗ gemu o twem zdrowyu. Tobyas otpowyedzal: Ia to wydzó̗, ysze ocyecz moy a macz ma dny lyczi, a mó̗cy syó̗ duch gich w nych. A gdisz Raguel wyelym slow swego zó̗cya, abi tu dluzey ostal, przeprosycz nykake nye mogl: polecyl gemu Saró̗ swó̗ dzewkó̗, a polowyczó̗ wszego swego gymyenya daw gemu z slug, z dzewek, y z dobitka, y z wyelbló̗dow, y pyenyó̗dzi wyele, a zdrowa y radostna puscyl gy precz ot syebye, rzekó̗cz: Angyol bozi swyó̗ti bó̗dz s wamy na drodze waszey, a dowyedz was przes przekazi do domu, abiscye nalezly wszitek rzó̗d przi waszich starszich, abi opatrzile oczi moy sini wasze drzewyey, nyzly umró̗. A chopywszi syó̗ rodziczowye dzewki swey, poczó̗ly ió̗ czalowacz. A puscywszi ge ot syebye, napomynaly ió̗, abi w poczestnoscy swyekri swó̗[17] myala, a mylowala mó̗za swego, a sprawowala czelyadz swó̗, a pylnó̗ praczó̗ abi myala o swem domu, iakobi gey nykt z nyczego nye karal.

XI.

A gdisz syó̗ wrocyly, przigely do Charran, gez gest na pol drogy przecyw myastu Nynyve, w genem naczcye dnyu. Rzecze angyol Thobyasoui: Bracye moy, Thobyaszu. Wyesz, kakos ostauil oczcza twego. Lyubyly syó̗ tobye, przedzwa naprzod, a gospodiny twa s czelyadzó̗ a z dobitkem z nyenagla acz gydó̗ po nas. A gdisz syó̗ to ulyuby Thobyaszowy, rzecze gemu Raphael: Wezmy s sobó̗ zolci oney ribi, bocz bó̗dze potrzebna. Tedi Thobyas wzó̗w zolcy ribey, y odzidzeta*. Ale Anna, matka gego, na kozdi dzen wiglyó̗dala, a syadala na wyrzchu geney gori podle drogy, otkó̗dze moglabi swego sina z daleka zazrzecz gydó̗cego. A gdisz s tego myasta patrila* prziscya swego sina: uzrzala z daleka, a ró̗cze poznala Thobyasa, swego sina gydó̗cz. A prziszedsy powyedzala mó̗zu swemu: Owa, tocz iusz sin twoy gydze. Zatim Raphael Thobyasza na drodze uczyl, rzekó̗cz: Iako richlo w dom twoy wnydzes, natichmyast syó̗ pomodlysz panu bogu twemu, a dzó̗ki dawaió̗ gemu, przistó̗pisz ku occzu twemu, a[f] poczalugesz gy, a ró̗cze pomasz oczi gego zolczó̗ ribyó̗, ió̗sz s sobó̗ nyesyesz. Bo to wyedz, yze iako richlo pomazes, otewró̗ syó̗ oczi gego, a patrzi ocyecz twoy swyatlo nyebyeske, a twe prziscye, wyelmy syó̗ uraduge. Zatim psek Thobyaszow, gen bil s nyma na drogó̗ byezal, ten iakobi w poselstwye do domu przibyegl, ogonem machaió̗, raduió̗ syó̗ a radosz(cz) zwyastuió̗. Tedi powstaw slepi oczecz gego, pocznye gydz przecyw sinu swemu, potikaió̗ syó̗ na nogy. a podaw ró̗kó̗ vodzowy, winydze przecyw sinu swemu. A przyió̗wszi gy, on a matka, przitulywszi k sobye, poczalovaly gy, a poczó̗lasta oba radoscyó̗ plakacz. A gdisz syó̗ bogu pomodlyl a dzó̗ki gemu wsdal, posadzil syó̗. Tedi wzó̗w Tobyas mlodi zolcz ribyó̗, pomazal oczi oczcza swego, a po malem czasu, iako za pol godzini, seszlo byelmo z gego oczu iako myó̗zdra z byalku iagecznego. Ió̗sz Thobyas zdarl s oczu gego, a ró̗cze przezrzal. Y pochwaly boga, on a Anna zona gego, y wszitci gisz o gego slepocye wyedzely. A zwlascza Thobyas sam mowyl: Chwraló̗ tobye wzdawam panye boze israhelski, bosz ti mnye na czas pokaral, a tisz myó̗ uzdrowyl. Owa, tocz iusz wydzó̗ Thobyasza sina swego. Potem po syedmy dnyoch wnydze Sara, mlodego Thobyasza zona, ze wszó̗ czelyadzó̗, zdrowa, z dobitczó̗ti y z wyelbló̗di, a s wyelym pyenyó̗dzi y s timy pyenyó̗dzmy, gesz bil od Gabaela wzó̗l. Y pocznye mlodi Thobyas oczczu y macyerzi wszitko po rzó̗d powyadacz, czso mu bog dobrzego* na tey drodze przes tego czlovyeka, gen gy przewyodl, uczinyl. Y prziszedl k nyemu Achior a Nabat, syestrzency Thobyasoui k nyemu, spolu syó̗ s nym raduió̗cz, ysze wszitko dobre, czsosz przed nym bilo, bog uczinyl. A za syedm dny godowaly s wyelykó̗ radoscyó̗, chwalyó̗cz boga a wyesyely só̗cz spolu.

XII.

Tedi zavolaw k sobye stari Thobyas sina swego, rzecze: Czso bichom myely dacz temu swyó̗temu mó̗zu, gen chodzil s tobó̗? Thobyas rzekl oczu* swemu: A czsobi to bilo oczcze, gesz bichom gemu mogly dostoynye otplacycz za take dobrodzeystwo, gesz nam uczinyl? On myó̗ tam dovyodl, a zasyó̗ zdrowa przywyodl, a pyenyó̗dze od Gabela on wzó̗l. On myó̗ ozenyl, a ot mey gospodinyey dyabelstwo zapó̗dzil, a gey starsze obradowal, a mnye ot polknyenya ribyego obronyl, a tobye zrok on nawrocyl, a przezen wszego dobrego gesmi napelnyeny. A przeto czso gemu za to godnye otplacymi? Ale proszó̗ cyebye, oczcze moy, abi go poprosyl, zalybi raczil wzó̗cz tego wszego polouiczó̗, czsosmi s sobó̗ przinyesly. A zawolawszi gego, ocyecz a sin, otwyodó̗ syó̗ s nym na stronó̗. Y poczó̗lasta gego prosycz, abi raczil polouiczó̗ wszego, czso przinyesly s sobó̗, wzó̗cz y myecz sobye. Tedi angyol powye gyma taynye, rzekó̗cz: Chwalcye boga nyebyeskego a przede wszemy ziuimy wiznawaycye gy, ysze s wamy uczinyl mylosyerdze swe. A kakokoly tagemnyczó̗ krolyowó̗ tayno myecz dobrze gest: wszakoz uczinki boze wziauicz a viznavacz poczcywye gest. Dobra gest modlytwa s postem, a swyó̗te ialmuszni lepsze só̗, nysz skarbi zlote zgromadzicz. bo ialmuszna ot smyercy zbawya, a ona gest, gesz ot grzechow ocziscya, a czlowyeku wyeczni ziwoth nalyazuge. Ale ktorzi zgrzeszaió̗ó̗ a nyeprawoscz czinyó̗, nyeprzyiacyele só̗ dusze swey. A przeto chczó̗ wam prawdó̗ ziauicz, a nye skryió̗ ot was rzeczi tayney. Gdi syó̗ ty modlysz se zlzamy, a martwe pochowawas, a obyad twoy opusczasz, a martwa cyala przes dzen w domu twem taysz, a o polnoci ge pochowavasz: tedi ia offyerowal twó̗ modlytwó̗ panu bogu. A przeto, yzesz bil wdzó̗czel*[18] bogu, potrzebno bilo, abi cyebye skusilo pokuszenye. A iusz myó̗ tedi poslal pan, abich cyó̗ uzdrowyl, a Saró̗ twó̗ zonó̗ ot dyabelstva zbauil. bo ia gesm Raphael angyol, s tich syedmy geden, gysz zawszdi stoymi przed bogem. A gdisz ony ti rzeczy usliszely, zamó̗cyly syó̗, a trzó̗só̗cz syó̗, padly na swa oblycza. Tedi gym angyol rzecze: Pokoy wam, nye boycye syó̗. bo gdiszem s wamy przebival, tocyem bil przes wolyó̗ bozó̗. gy chwalcye a spyewaycye gemu. Wydzanem[19] ot was, iakobich iadl y pyl [s] wamy. Ale ia pokarmu nyewydomego y pycya, gen od lyudzy nye moze wydzan bicz, poziwam. Przeto czas gest iusz, abich syó̗ nawrocyl k temu, gen myó̗ poslal. Ale wi chwalcye boga, a powyadaycye wszitki dziwi gego. A iako to rzekl, natichmyast od gich oczu bil wzó̗t, tak yze gego wyó̗cey nye uzrzely. Tedi richlo padszi na swa oblycza, za trsi godzini chwalyly boga. A wstawszi, wipowyadaly wszitki dziwi gego.

XIII.

A otworziw Thobyas stari usta swa, pocznye chwalycz boga, rzekó̗cz: Wyelyky gesz panye na wyeki, a po wszitky wyeki krolewstwo twe. bo ti byczugesz y uzdrawyas, martwys (martwisz) y ziwysz, dowyedzes do pyeklow y viwyedzes. a nye gest, ktobi mogl ucyecz ró̗ki twey. Wiznawaycye pana boga sinowye israhelsci, a przede wszemy narodi chwalcye gy. Bo przeto was rosproszil mye...

Tu dwóch kart brak.
separator poziomy

Karty kodeksu szaroszpatackiego

  1. ↑ Karta kodeksu nr 174
  2. ↑ Karta kodeksu nr 175
  3. ↑ Karta kodeksu nr 176
  4. ↑ Karta kodeksu nr 177
  5. ↑ Karta kodeksu nr 178
  6. ↑ Karta kodeksu nr 179




  1. ↑ Tu brak litery T. Miejsce w kodexie próżne.
  2. ↑ Quibus honoratus fuerat a rege. Wulg.
  3. ↑ Myłka zamiast: dzień.
  4. ↑ Plaga. Wulg.
  5. ↑ Myłka zam. porokowawszy (increpans. W.).
  6. ↑ Wypuścił: obracam, converto.
  7. ↑ Wypuścił: pro certo.
  8. ↑ Myłka zamiast: czyni! fac.
  9. ↑ „Salva mercede sua“. W.
  10. ↑ Myłka zamiast: z.
  11. ↑ Consobrino meo. W.
  12. ↑ et ipse conjungat ros. W.
  13. ↑ jungimur.
  14. ↑ in nostro conjugio.
  15. ↑ iter agentibus. W.
  16. ↑ detentus. W.
  17. ↑ W Wulg. „soceros“. Więc tłómaczenie niedobre.
  18. ↑ Myłka za wdzięczen, acceptus.
  19. ↑ Widzian jestem, zdaję się.





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: zbiorowy i tłumacza: zbiorowy.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Biblia_Królowéj_Zofii/Tobiasz&oldid=3409345”