Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 349.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

dra zachodzi), ale u innych Słowian męzdra (czes. mázdra, ‘skórka’, serb. bułg. mezdra, ‘smalec’), chociaż i u nich ślady mězdry (małorus. nizdra obok miazdra, ‘skóra’ i ‘kora’). Wywodzą nazwę stale od mięsa, ależ to niemożliwe (powoływają wprawdzie nozdrza, p.); uważam ją za poboczną do miazga (p.); wymiana między ě a ę nie jest niczem nadzwyczajnem; co do zd = zg, p. mizgać się.

miazga, o ‘rozgniecionem’ (miazga buraczana) i o ‘soku drzewnym’, albo o ‘bieli drzewnej’; »zbić na miazgę«, zmiażdżyć; wyraz prasłowiański, pokrewny z omiegiem (p.; zg zamiast g, jak nieraz), a oboczny z miazdrą (p.), co jeszcze przyrostek -ra przybrała (por. serb. mezgra, mezgrati, obok mezga, mezgati, o ‘soku drzewnym wiosennym’). Słowo więc pokrewne dalej z miegocią (p.); mieżdżyć się, ‘ślinić się’, u Żebrowskiego 1637 r.

miąć, wy-, po-, zmiąć (suknię, trawę); mnę, mnie, mnij!, zmięty; pień mĭn-, lit. minti, ‘deptać, międlić, »miąć« skórę’ (o garbarzu), prus. miniks, ‘garbarz’. P. międlić. I miętosić, albo miętusić (od mięty) tu należy. Prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian: cerk. mĭną (częstotliwe minati), męti, rus. mnu, mjať, czes. mnu, mnouti, itd.

miąż, pisane najrozmaiciej, szczególniej w przymiotniku miąższy, ‘gruby’, w stopniu wyższym mięższy; dziś zupełnie przez gruby wyparte; od miążki: miężczejszy. Małorus. mjaznuty, ‘grubieć’, z męznąti, nawodzi na to męz-, o którem p. wyżej pod miazga. Por. miazdra.

Michał, imię hebrajskie; w 17. w. ogólne michałek w znaczeniu ‘łyk’: »kiedy jej (gorzałki) zażył dwa spore michałki«, »mizernym połknąłem michałkiem«, »wszystkie przez krtań możesz policzyć michałki«, »małe michałki czynić«, u Knapiusza.

miech, ‘wór’; ‘torba’ (»mieszek na pieniądze«); ‘dudy’; »miech kowalski«; wedle pęcherz (p.) urobiono i miechyrz, ze wszelkiemi odmianami: mięcherz, macherzyna (czes. miechýrz, serb. miechor, bułg. miechur). Lit. maiszas, ‘wór’, prus. moasis, ‘miech kowalski’. Ponieważ na pierwsze wory służyła skóra (kozy np.), więc łączą z tem ind. mēsza-, ‘baran’, mēszi-, ‘owca’ i ‘skóra z owcy’. Nazwy dla ‘physalis’ (niby od pęcherza, co jej jagody okrywa): miechow(n)ice, macherzynki, miechonki, michunki (jak i moszonki, p. moszna). Nazwy cechowe: miechowski, miechownicy. Tak samo u wszystkich Słowian: cerk. měch, itd., rus. miech (liczba mn. miecha, ‘futro’).

miechrać, p. miesić.

miechtać, w słowniczku 1500 r. mechtać, mechce się, ‘kiwa’, częściej miektać, ‘migotać się’; p. mig.

miecz, mieczewy, później mieczowy; miekow(i)sko, miekut; mieczny, miecznik; prasłowiańska pożyczka z goc. mēki (jak i fińskie miekka), wraz z innemi nazwami zbroi; słowo niemieckie samo nieodgadnione; broń to była obosieczna, długa, przeciw rodzimemu nożowi o wiele doskonalsza; mieczyk, mieczykowie, u roślin, tłumaczy łaciń. nazwę gliadolus (niem. Schwertlein), od gladius, ‘miecz’ (skąd i gladjator, ‘zapaśnik’).

mieć, miał, mam, niema, mając, wedle tego majątek, mienie, wszystko postaci nowsze (od 15. w.) wobec dawniejszych z i-: imieć,