Nota A
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Nota A |
| Podtytuł | Rząd narodowy do narodu! |
| Pochodzenie | Krople czary. Część druga |
| Wydawca | Paweł Rhode |
| Data wyd. | 1865 |
| Druk | A. Th. Engelhardt |
| Miejsce wyd. | Lipsk |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cała część druga |
| Indeks stron | |
Przed sześcią miesiącami sprzysiężenie, będące wyrazem życzeń całego narodu, bez wszelkich środków do walki, ale silne wiarą w świętość swych celów, w obec nowych zamachów zagrażających istnieniu Polski, podniosło sztandar powstania, i zatknęło go w szlachetnéj gorliwości na polach, przesiąkniętych krwią tak wielu pokoleń!.. Powstanie było wyrazem woli narodu i wypowiedziało zasady, które miały być Polsce gwiazdą przewodnią tak w epoce walki, jak i w chwili tryumfu. Naród pojął te zasady i cały, jak jest wielkim i potężnym, stanął pod tym sztandarem całéj, wolnéj i niepodległéj Polski. Naród podejmujący walkę z takim kolosem jak Moskwa, i wśród okoliczności, w których się na 22 Stycznia znajdował; musiał rozbudzić w sobie oprócz młodzieńczéj gorliwości i wielkiéj energii, także męzką wytrwałość i cierpliwość, aby go pierwsze niepowodzenia nie mogły odstraszyć,
a długie wyczekiwanie tryumfów nie wprawiło w stan znużenia i niemocy. Jakikolwiek wpływ niepowodzenia i klęski wywierają na nasze umysły, rzeczą jest pewną, że zwycięztwa odnosić i aż do dzisiejszego dnia żadnemi przeciwnościami nie złamani wytrwać mogliśmy jedynie olbrzymią wiarą w własne siły, odwagą i karnością własnych żołnierzy, a prawdziwemi cnotami obywatelskiemi. W tej to na rozumie opartej wierze i w zdrowem przekonaniu, że gdy raz powszechność narodu poczuje w sobie pragnienie bytu politycznego, już niema dla narodu przeciwności żadnych, którychby usunąć niepodobna było — w tem to tkwi tajemnica powstania. Wiara ta jest rękojmią niezawodnego zwycięztwa Polski i wskazuje narodowi jego stosunek do Rządu i jego stanowisko w oczach Europy. Europa niepojmuje dość jasno bólu naszego, niezna gorliwości naszej ani środków niewyczerpanych, które są na nasze zawołanie. Rząd narodowy pozostawia Europie swobodę brania udziału w naszéj sprawie, w miarę interesów panujących i namiętności politycznych. Stojąc wszakże u steru powstania a tem samem równocześnie na straży myśli narodowéj, będzie musiał stanowczo odrzucić wszystko, coby mogło zhańbić święty sztandar niepodległości — i pozostanie głuchym na wszystkie głosy, któreby mu doradzały broń złożyć przed osiągnięciem celu ostatecznego, którym jest niepodległość Polski kongresowéj, Litwy — i Rusi! Przyjąć niepodległość jednéj prowincyi polskiéj a drugie oddać wrogowi na pastwę, to znaczyłoby zrzec się naszego prawa historycznego, wymazać z dziejów nasz byt 10 wiekowy, to znaczyłoby spełnieniem bratobójstwa zaprzeczyć własnemu Imieniowi! Nie! — nie na to Polska znowu powstała, by miała być ze strony Europy złożona w trumnie! Nie masz Polski bez Litwy i Rusi, nie masz Polski bez korony. Wspólne są ich dzieje, wspólne warunki życia towarzyskiego i politycznego — Trójca nierozdzielna! Tylko jednéj z tych prowincyi przyznać prawo bytu a zaprzeczyć je drugim, znaczyłoby zabić Polskę! Rząd narodowy nieprzyzwoli na żadne ścieśnienie testamentu historycznego Polski. Narodzie! przed tobą walka! Ale za tobą niewola i hańba! A przed tobą wolność i szczęście przyszłych pokoleń. Miałżebyś się wahać i cofać? Nie! ty musisz zwyciężyć, ty musisz krwią wywalczyć swobodę, musisz całe jedno pokolenie poświęcić na ołtarzu Polski. Bóg — i oręż rozstrzygną twe losy —! — — — Obywatele! wytrwajmy w miłości ojczyzny, jedności i poświęceniu! Nie cofajmy się przed żadną ofiarą, bądźmy każdéj chwili gotowi życie i mienie, dom i rodzinę oddać za ojczyznę. Pomnijmy, że od chwili powstania wszystko, cokolwiek posiadamy, nie jest własnością naszą, lecz własnością kraju. My wszyscy jesteśmy sługami narodu, sługami myśli wielkiéj, uczucia potężnego — na któremkolwiek znajdziemy się stanowisku wśród krwawéj pracy narodu, jedno wspólne prawo niechaj kieruje nami: Poświęcenie obowiązkiem, czyny dla sprawy powszechnéj rozkoszą, a śmierć za ojczyznę nagrodą!..[2] Wstępując w nowy okres walki, rząd narodowy użyje wszelkich możebnych środków, aby przy pomocy środków zebranych ogółu, uzbroić kraj cały i powołać pod broń ludzi jak można najwięcéj. Polska orężna, to Polska tryumfująca. Zasady wypowiedziane po manifeście z 22 Stycznia, któremi powstanie dotąd się kierowało, zostaną i nadal normą, wedle któréj kierować się będzie Rząd narodowy. Naruszenia takowych nigdy się nie dopuści, i dla równości, jako téż wolności religijnej, politycznej i socyalnej, zostanie utrzymaną w całej swéj sile i czystości — a równo z ustąpieniem uzurpatora i organizacya kraju takowa będzie urzeczywistniona przez odpowiednie instytucye. W duchu postanowionych zasad będzie się starał R. narodowy massy ludu wiejskiego zbudzić ze stuletniéj apatyi i oddać je na usługi ojczyzny... W nim znajdą włościanie przewodników na drodze do nowej ekonomicznej i politycznej eksystencyi. Prawa w tym względzie ustanowione, będą ściśle zachowane, a każdego naruszenia doścignie ramię sprawiedliwości! Czuwając nad regularnym biegiem administracyi, nad karnością żołnierzy i posłuszeństwem dowódzców, karać będzie Rząd narodowy każde przestępstwo w służbie cywilnej i wojskowej, powstrzymywać zachcianki ambicyi indiwidualnéj a zapobiegać niedbałości, chłostać zbrodniczą obojętność. — — Obywatele Litwy, kongresowej Polski i Rusi! Wkrótce będziecie powołani do powszechnéj i stanowczéj walki za ojczyznę. Już były te ziemie polskie jednym wielkim cmętarzem, jednym jękiem, jednym płomieniem. Teraz — muszą być — jednym wielkim obozem, w którym wszystko pracować będzie dla miłości ojczyzny, od dziecka aż do starca! jedni walcząc z bronią w ręku, drudzy gromadząc środki do walki. Taka Polska nie zadrży przed żadną potęgą ziemi. Taka Polaka zgniecie barbarzyńskie hordy Cara. Taka Polska — będzie — i musi być wolną!
- ↑ Odezwę niniejszą jako jedną z charakterystyczniejszych odezw rządu narodowego, zamieszczamy tutaj, żałując, że nie mamy pod ręką wszystkich dokumentów powstania, nie wyrzekamy się pociechy, oddania późniéj tych wszystkich aktów archiwum narodowej historyi, w właściwym porządku i całości. Ta odezwa wypisana z Gazety Narodowéj Lwowskiéj, (15 Sierpnia 1863 Nr. 146) równie jak protest Hercena.
- ↑ Te słowa niech iskrami świecą w pamięci tych, co drżąc dawniéj przed R. narodowym, udawali, że mu chcą służyć, a dziś mając go za umarłego, radziby mu dali kopnięcie osła.
