dźwiękonaśladowcze, rodzime (p. terlikać).
tren, trenodja, o ‘żalach nadgrobnych’, od Kochanowskiego w polszczyźnie obiega; z łac., a to od grec. thrēnos. Zupełnie co innego, tren (»szlepa«), trenować, trening, od franc. train, traine, ‘pociąg’, z łac. trahimen do trahere, ‘ciągnąć’.
trepy, ‘schody’ r. 1510, i ‘chodaki’, w 16. i 17. wieku niemal wyłącznie trepki, ‘sandały mnisze’; jest i w nazwach, Trepka, ród znany w 16. i 17. wieku; z niem. Treppe, ‘schody’, Trippe, ‘sandał’, trampeln (z nosówką), ‘tupać’.
trestkać, trestać, tresktać, trestktać, postaci co raz odmienne; w psałterzu: potrzeskczess (inne psałterze: »umorzysz», »skarzesz«), »nie w swej zapalczywości treskcy mnie«, biblja (»karz«, u Leopolity); tak samo w czeskiem: treskt, trest, ‘kara’, tresktati z trzesktati, może ‘wzbierać treścią, trzciną’(?), p. treść.
treść, treściwy, streścić; streszczać; trzcina z *trścina, trzcinka; trzcie z *trście (‘sitowie’); potrest, nazwa ptaszka; cerk. trŭst’, i tresť, rus. trost’, trostinka, ‘laseczka’, czes. trest’, trsti (do treść były więc pierwotnie dalsze przypadki: *trści itd., por. trście, i trzcina; e niewłaściwe, jak w kret, kreta). Znaczy ‘sitowie’; w biblji: treść (trzcina, Leopolita), »w lasce trcianej« (»w kiju trzcinnym«, u Leopolity); w psałterzu: »zwierz trzciany« (‘trzcinny’); przenośnie ‘rurka, cewka’: »treska (zamiast trestka!) abo rurka«, w 16. wieku, później ‘trzon’ i ‘drzeń’: »rdzeń drzewa drudzy trześcią(!) nazywają«, r. 1610; stąd ‘esencja, wyskok, istota’. Prasłowo; lit. truszis, trusziai, strustis, ‘trzcina’. Półgłoski się mieniają: treść i trześć, twarda i miękka, jak nieraz.
tret, ‘chód’, ‘stopień’, tretować i tratować, z niem. Tritt, treten; najczęściej w 16. i 17. wieku o trecie miejskim, na rynku, tandecie: »baba na trecie«, tretowa.
trębulka, p. trzebuła.
trętwieć, strętwiał, obok drętwieć, drętwa, od trącić (jak krzykwa od krzyczeć).
tręzla i trendzla, ‘uzda’, z niem. Trense, a to nowa pożyczka z holandzkiego.
trocha, troszka; potrosze, potrochu, i trochę, troszkę; patrochy, ‘wnętrzności’ (por. po-dróbce), wypatroszyć; u wszystkich Słowian: trocha, ‘odrobina; skałka; skazka’; u Serbów o ‘wydatkach (drobnych)’, trosziti, ‘wydawać’, troszek, ‘koszty’, raztroszan, ‘marnotrawny’ i ‘zwietszały’; u Czechów jest i troch, zresztą tak jak u nas. Mimowoli nasuwa się pytanie, czy to nie to samo co troska (p.).
trociny, ‘opiłki’, p. trzeć; jak cerk. tricę, ‘otręby’, od *tĭra, tak trociny od *tĭroty, od tej samej *tĭra.
trociszka, trociczka, ‘stożek do kadzenia’, czes. trociszek i trotiszek; ogólne w 16. i 17. wieku; »na trociczkę dmuchać«; r. 1582 trocisko, roślina ‘thymiama’.
troki, ‘rzemienie (u siodła)’, troczyć; złożenia: na-, przytroczyć; z tork-; cerk., słowień. i serb. trak, ‘więzy, pas’; czes. trak, traczec, ‘przepaska’; brak w lit., bo jedyne prus. tarkne, o ‘trokach’, pożyczka z polskiego; przytaczają łac. torques, ‘naszyjnik’ (= czes. traczek), torqueo, ‘kręcę, dręczę’ (stąd tortura, tortor, ‘kat’), ind. tarku-, grec. atraktos, ‘wrzeciono’.
