ber zwał się niegdyś Rumon, t.j. strumień, jak Strymon w Tracji. Równomiernemu ściekowi wody odpowiadało równomierne uderzanie w najdawniejsze instrumenty, bębny, więc i grecka nazwa rytmu i nasze struny od tego (płynącego) taktu nazwane; o greckiem słowie to pewne, o naszem możliwe; z greckiego rytmu zaś pochodzi nietylko rytm, ale i rym, co dawniej ‘wiersz’, nie ‘rym’, oznaczał (p. rym).
strukać, o ‘głosie żórawia’, p. strzykać.
strukczaszy, trukczaszy, ‘krajczy’, od 15. wieku, z niem. Truchsess; s- przydano, jak nieraz; niem. znaczy dosłownie: ‘ten, co drużynie (trucht) miejsce (przy stole) znaczy’.
strumień, strumyk (do pierwotnego pierwszego przyp.: *strumy); prasłowo, od wymienionego pod struga pnia s(t)ru-, ‘płynąć’; lit. straumuo i sriaumē, ‘rzeka’, łotew. straume, ‘prąd’; niem. Strom (nord. straumr), grec. rheuma (stąd rema, ryma, ‘katar, sapka’, i reumatyzm, rematyzm, rumatyzm, ‘gościec’); trac. Strȳmōn, ‘rzeka’ (bułg. Strumica). U wszystkich Słowian tak samo.
struna, mylnie i przez ó pisana (niby od strony, wedle niem. Saite, ‘struna’, i Seite, ‘stronica’); prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian; pień stru- (por. strei- w stroić; eu i ei mieniają się czasem obocznie), ‘płynąć’, jak grec. rhytmos, ‘takt’, od rhy-, ‘płynąć’ (niekoniecznie od morza!).
strup, strupiasty i strupliwy, »rany strupiałe«, ‘pokryte skorupą’; prasłowo, chociaż znaczenie u różnych Słowian nieco się waha (‘rana’, ‘siniec’ u Serbów; znaczy nawet i ‘jad’); u Czechów toż co u nas; oboczne do postaci z nosówką: strzęp (p.).
strupieszały, p. trup.
struś, strusi, z niem. Strauss, dawne strus, z łac. struthio, z grec. struthiōn.
strych, z niem. Strich, przy mierzeniu: »pod strychem« (‘bez wierzchu’; »nad strych«, ‘nadto’); niem. dziś streichen, więc Streichholz, r. 1500: strycholc (później strychulec, ze zwykłą odmianą; por. budulec). Jak stos, tak i strych przybrało wszelakie znaczenie: ‘mody, kształtu’, np. »starym strychem« (i każdym innym, np. »kozackim«, ‘po kozacku’); strycharz, ‘ceglarz’ (z niem. Streicher); strychować (z niem. streichen) mówi się i o działach, o oku (»okiem ziemię strychuje«), o psie (»strychuje pole«). Z tym strychem, ‘obyczajem’, pomieszano już w 16. wieku niem. Estrich (z łac. astricum), o ‘pomoście, piętrze, poddaszu’ (»bielizna na strychu«), ale je i w całości jako jastrych przejęto.
strych, zgrubiałe stryj (p.); ‘żebraka’ tak przezywają, jak ‘babę’ ciotą; stryszek, dziś ludowe jeszcze; i ‘dziadek od orzechów’.
stryj, stryjcio, stryjaszek; stryjec, stryjeczny; stryjenka; stryjowy; zgrubiałe strych (p.), stryk, ‘żebrak, włóczęga’ (eufemistycznie, t.j. nie chcąc ich urazić), już w 16. wieku; stryjec (herbowny) nabrał nadzwyczajnego u nas znaczenia (jak nigdzie indziej); solidarność rodowa wyrażała się w nazwie »braci-szlachty« ogółem, a w stryjcu (po ojcu, nie po wuju, po matce!) szczególnie: od »stryjców« każdy szlachcic wyglądał wsparcia na pewne. Stąd pamiętano i ceniono wywody koligacji i genealogiczne, nie dla próż-
