Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/706

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

żnowładca; wielki pan, bogacz (w Polsce i Węgrzech).

Magnaterja, łć., najznakomitsze rodziny szlacheckie, arystokracja, możnowładztwo, bogacze.

Magnes, gr., ciało, mające własność przyciągania i przytrzymywania żelaza (fig.); m. naturalny — p. Magnetyt; m. sztuczny = kawałek stali, który staje ś. magnesem skutkiem pocierania innemi magnesami czyli namagnesowania; przen., powab, ponęta, pociąg; żart., mieć m. w palcach, w ręku = kraść.

Magnesoterapja, gr., leczenie przez pociąganie magnesem po skórze chorego; leczenie magnetyzmem zwierzęcym.

Magnesować, gr., sztucznie nadawać żelazu, stali, własności magnetyczne przez pocieranie biegunami magnesu lub przez działanie prądu elektrycznego; przen., działać przyciągająco.

Magnesowy, gr., przym. od Magnes; m-a igła = igła, strzałka stalowa namagnesowana, ruchomo na sztyfciku osadzona, zwracająca ś. zawsze jednym końcem ku biegunowi północnemu, służy do rozpoznawania stron świata (fig.).

Magneto, gr., mała dynamo-maszyna, znajdująca zastosowanie, między innemi, w samochodach.

Magneto-elektryczny gr., przyrząd, przyrząd do wzbudzania prądów elektrycznych przez indukcję za pomocą magnesów.

Magnetogalwanizm, gr., galwanizm wzbudzony elektrycznością.

Magnetograf, gr., magnetometr samopiszący.

Magnetoindukcja, łć., indukcja magnetyczna.

Magnetometr, łć., albo Magnetyczna waga, przyrząd do ścisłych pomiarów napięcia magnetycznego i zmian w nim.

Magnetycznie, łć., przysł. od Magnetyczny; wabiąco, kusząco, pociągająco; tajemniczo, nieodparcie.

Magnetyczność, łć., siła, skutkiem której objawia ś. magnetyzm.

Magnetyczny, gr., przyciągający, pociągający; wynikający z wpływu magnetyzmu zwierzęcego; tyczący ś. magnesu; m. baterja = pęk magnesów złożonych tak, żeby jednakowe ich bieguny były zwrócone w jednym kierunku celem spotęgowania ich siły; m-e krzywe a. m-e linje = linje krzywe, utworzone przez opiłki żelazne, przylegające do biegunów magnesu; m. równik = miejsce obojętne pośrodku magnesu, nie okazujące żadnego działania; linja, łącząca punkty na kuli ziemskiej, w których igła magnesowa zachowuje położenie poziome; m. południk = południk, leżący w kierunku, wskazanym przez igłę magnesową; m-e bieguny = dwa prawie naprzeciw siebie leżące miejsca na kuli ziemskiej, gdzie igła magnesowa przybiera kierunek pionowy (pochyla ś. do poziomu pod kątem 90°); m-e pole = przestrzeń, w której granicach działa siła magnesu albo magnesów; m-a burza = nagła zmiana stanu magnetycznego ziemi a. atmosfery, objawiająca ś. w niespokojnych ruchach igieł magnetycznych; m-a zbroja a. armatura a. kotwica m-a = kawałki żelaza, przyczepiane do magnesów, żeby utrwalić a. wzmocnić ich działanie; m-e karty = mapy linji izogonicznych i izoklinicznych na ziemi; przen., kuszący, wabiący, czarujący, pociągający; nieodparty, tajemniczy.

Magnetyt, gr., Magnesowiec, że-