Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/272

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Dziko, przysł. od Dziki (d. wyglądać).

Dzikoludy, blp., dzicy ludzie.

Dzikość, rz. od Dziki; obyczaje dzikie, natura dzika, charakter dziki, uczucie dzikie.

Dzikowaty, trochę dziki.

Dzikowinap. Dziczyzna a. Dzikowizna, Dziczyna; mięso z dzika; pustkowie, pustynia.

Dzikus, Dziczek, Dziki człowiek = człowiek nieśmiały, nieobyty z towarzystwem; nieokrzesany; unikający towarzystwa, nietowarzyski, odludek, mizantrop; człowiek nieucywilizowany, barbarzyniec.

Dzikuska, dzika dziewczyna, nieobyta z towarzystwem, dzikich obyczajów; śmiała, odważna; nieśmiała, wstydliwa.

Dziobp. Dziób.

Dziobaćp. Dziobnąć.

Dziobak, zwierzę ssące australijskie z rzędu jednootworowych, jajowodne, z ptasim dziobem, podobnym do kaczego (fig.).

Dziobanka, haft., tło zamatowane drobniutko haftowanemi punkcikami, maczek, zakrapianie; w hut., mała flaszka aptekarska w postaci bańki z długą szyją, bocianka.

Dziobasp. Dziób; mała siekierka; koniec oskarda.

Dziobaty, mający długi dziób; ospowaty, mający dołki bliznowate na twarzy, jako znaki po przebytej ospie.

Dziobek, zdr. od Dziób; p. Dzióbek.

Dziobnąć, nied. Dziobać, uderzyć, ukłóć dziobem, udziobać; jeść, uszczknąć, chwytając dziobem (ptaki dziobią wiśnie); przen. rąbać drwa na drobne kawałki; p. Dziabać; robić na drzewie wyżłobienia, uderzając narzędziem ostrym; d. kogo, ukłóć, uszczypać, ubóść, zadrasnąć, dojeść mu, powiedzieć mu co dotkliwego; zadużo wypić; trochę skosztować, jeść z niechęcią; d. się, uderzyć się dziobami; przen. swarzyć się, dokuczać sobie.

Dzioborożec, ptak zwrotnikowy: wróblowaty, mający duży dziób wydrążony, z dętą naroślą (fig.).

Dziobowaty, mający kształt dzioba.

Dzion, ul, barć.

Dzionek, zdr. od Dzień; już d., skoro d. = świt, brzask.

Dziób (-oba a. — óba), Dziob, zakończenie pyska ptasiego, stanowiące wydłużone szczęki, otoczone pochwą rogową tępe lub ostre haczykowate (fig.); dołek bliznowaty po ospie; wystający, wydłużony i twardy koniec czego (d. okrętu = przód okrętu, młot z dziobem); przen. buzia; pocałunek.

Dzióbak, Dziubak, młot z wydłużonym, spiczastym końcem do ociosywania kamieni, młot z dziobem, nosaciec.

Dzióbek, zdr. od Dziób, wydłużony koniec dzbanuszka a. innego naczynka, ułatwiający wylewanie płynów z naczyń; nosek naczynia; d. gazowy = rurka kończasta, którą wychodzi gaz; koniec kurka rewolwerowego, uderzający w nabój; d. a. Dziubuś, buziak, twarzyczka, usteczka; przen. dać d-bka = pocałować.

Dziryd, Dziryt, ar., krótki pocisk, rodzaj włóczni, rodzaj krótkiej kopji.

Dzisiejszość, teraźniejszość, obecność.

Dzisiejszy, przym. od Dziś; z obecnego dnia (święto d-e, gazeta d-a, pieczywo d-e = świeże, nie sczerstwiałe); teraźniejszy, obecny, współcześnie z nami istniejący (d-a moda, d-a młodzież); tegoroczny.