Strona:Piesni polskie i ruskie ludu galicyjskiego.djvu/054

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

trafi dostać pieśń, w któréjby zwrotki w prawym były porządku; w każdém prawie miejscu inny zachowują porządek, więcéj lub mniéj śpiéwają zwrotek; uporządkowanie więc koniecznie jest potrzebne; z wielką jednak oględnością postępować należy, ażeby, miasto naprawić, nie popsuć zupełnie rzeczy, i nie zatrzeć tego, co właściwie wartość pieśni stanowi. Często te same zwrotki w różnych znajdują się pieśniach, których niemożna uważać jako waryanty, ale trzeba je mieć koniecznie za osobne pieśni. Łatwo się to da wytłómaczyć, gdy zważymy, jak podobne pieśni powstają. Jak u nas do tekstu dorabia się melodya, tak przeciwnie u ludu często do znanéj melodyi tekst się dorabia. Układa się więc nowe zwrotki podług potrzeby, co się zaś ze staréj pieśni da zachować, to się zachowuje, i tak się rzecz ułatwia. Gdyby się dało przy każdéj pieśni dociec, co wpiérwéj powstało, tekst czy melodya, wieleby się przez tu wyjaśniło, lecz to się podobno nigdy nie uda. Nie zawsze zaś wnosić należy, widząc zwrotki nie w ścisłym związku, ze się coś opuściło z pieśni, lub że inny powinien być zachowany parządek. Jest to właściwość poezyi gminnéj w ogólności: śmiałość przechodów, czyli raczéj skoki w uczuciu i w pomysłach. Tu dopiéro narzekanie kochanka na wiarołomną dziewczynę, tu przepawiednia nieszczęścia, tu już spełnienie téj przepowiedni, i to co się daléj stało. Wszystko to bez dalszego przygotowania, bez wywodzenia jednego z drugiego. Da się to pojąć, zważywszy , że wszelka poezya gminna tyczé się przedmiotów, które oko widziało, które dusza uczuła, słowem że wszystko w niéj jest prawdziwe i z żywego świata wzięte. Jakiż jest związek między drzewami w lesie, między kwiatami na łące, a owym strumieniem wężem się wijącym, a owemi