górami, w których garb za garbem się wydobywa, jednak to wszystko dla oka jeden stanowi widok.
Tak i w pieśni ludu. Odmienić w takiéj pieśni przyjęty porządek, byłoby to ją zupełnie zniweczyć. Nic się tu nie da odmienić, nic ująć. Właśnie owe na pozór niepotrzebne przysłówka, owe wykrzykniki, ów rozkład słów, a nieraz i zgłosek, stanowią tę cudowną moc, przez którę one pieśni stają się wieczną i od pokolenia do pokolenia dziedziczną pociechą ludu. Toto właśnie są strzały — dzikiego Apollina, któremi te pieśni do serc i pamięci przyszywa.
Pieśni treści miłosnéj zdają się być częścią najtroskliwiéj wypielęgnowaną poezyi gminnéj. Żal i czułość charakteryzują je, w niektórych tylko jest wesołość podniesiona; jest w nich nieco rubaszności, rozpusty, któraby się za nadto wypieszczonym nieskromną zdawać mogła; w innych zaś prawdziwie ożywiająca panuje rzeźwość; w innych jeszcze zupełnie swobodna, rozbujała przebija się wyobrażność, jak o owych weselach ptaków, o śmierci komara etc.
W dumkach uskarzania się na wiarołomność, na zawistne losy, gdy zwykle ubogi kocha się w bogatéj, któréj równie bogatego potrzeba, przytém zapewniania miłości i stałości tak są wyszukane, iż ledwie na podobne i uczony mógłby się zdobyć poeta. Opisanie piękności często w kilku tylko zawarte wyrazach i bardzo trafnie, nie raz przecież i wiejski poeta rozwodzi się széroko, i jak on Petrarcha opisuje z uniesieniem każdę część swéj piękności, wraca jednak zawsze do ogółu:
a wse tiło takie biłe,
kuda hlanesz wsiuda myłe.
Rozrzewniające się skargi zwłaszcza młodych mężatek po rozstaniu się z rodzicami, szczególnie gdy małżeństwo jest niepomyślne. Pieśń pod
