Strona:Iza Moszczeńska - Wielkopolska w niewoli.pdf/40

mencie prawo zakazujące obradować publicznie po polsku wszędzie tam, gdzie Polaków nie było więcej niż 60 na stu mieszkańców. Polacy zwoływali tedy tak zwane wiece nieme. Zbierali się, rozdawali sobie odezwy i książki patrjotyczne i rozchodzili się nie wyrzekłszy ani słowa. Ponieważ ceny ziemi bardzo wzrosły i kolonizacja z trudnością znajdowała polskie majątki do nabycia, uchwalono prawo pozwalające wywłaszczyć obywateli polskich dla parcelowania ich folwarków między niemieckich chłopów. To przymusowe wywłaszczanie stało się nowym skandalem hańbiącym rządy pruskie w Polsce.
 Na szczęście nie starczyło, czasu by prawo to stosować. Zaledwie trzy folwarki zdołano wywłaszczyć przed wybuchem wojny, ale krzywda jest krzywdą, czy ją wyrządzono czterem czy trzem tysiącom ludzi.
 Wszystko ją zwiększało ogromnie nienawiść przeciw Niemcom. Polacy—jątrzeni na każdym kroku prześladowaniem swego języka, szykanami często drobnostkowemi i bezcelowemi, np. przezywaniem polskich miejscowości na niemieckie (np. Inowrocław — Hohenslza, Gniewkowo — Argenau,