Przejdź do zawartości

Strona:Iza Moszczeńska - Wielkopolska w niewoli.pdf/27

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Walka kulturna.

Równocześnie zaczęła się ostra walka przeciw kościołowi katolickiemu. Bismarck podejrzewał księży, że oni w ludzie ducha narodowego podtrzymują, tak jak w czasie ostatniego powstania czynili w Królestwie Polskiem: zaczął ich tedy prześladować tak, jak Rosja w swoim zaborze. Tu i tam zniesiono wtedy klasztory. W Niemczech zaczęło się to od wydalenia Jezuitów, potem pokrewnych im zakonów, aż wkońcu — prócz Sióstr Miłosierdzia — nie zostawiono nikogo.
Prawa wymierzone przeciw kościołowi, ponieważ wydane zostały w maju 1873 r., nosiły nazwę praw majowych. Bismarckowi chodziło o to, by księży zamienić w urzędników państwowych mianowanych i opłacanych przez rząd i przysięgających mu wierność. Majątki i dochody kościoła oddawało nowe prawo pod nadzór świeckich dozorów wybieranych przez parafjan. Ustanowiono śluby cywilne i cywilne metryki, równe dla wszystkich wyznań, szkoły wspólne dla młodzieży wszelkiej religii, żądano również, by księża, tak samo jak pastorzy protestanccy — kształcili się na uniwersytetach.