wchodzi on z innymi czynnikami operującymi na tym samym terytorium, a także reakcji środowiska międzynarodowego[1]. Wybitny francuski geograf Yves Lacoste pisał o geopolityce, iż nie chodzi w niej o dyscyplinę naukową ani poszukiwanie praw nią rządzących, lecz o umiejętność myślenia kategoriami przestrzeni oraz konfliktów, jakie się na niej toczą, aby lepiej przeniknąć tajemnice tego, co się dzieje i móc działać bardziej skutecznie[2]. Irlandzki geograf Gearoid O'Tuathail, będący jednym z najwybitniejszych reprezentantów tzw. geopolityki krytycznej, pisał o niemożliwości jednoznacznego zdefiniowania tego pojęcia, ponieważ geopolityka nie posiada pojedynczego, obejmującego jej wszystkie aspekty znaczenia czy też jednolitej tożsamości. Jest ona raczej formą dyskursu, kulturowo i politycznie różnorodną drogą, służącą badaniu i pisaniu o geografii i stosunkach międzynarodowych[3]. Brytyjczyk Klaus Dodds, nawiązując do krytycznego spojrzenia na geopolitykę, pisał, iż jako praktyka polityczna i kulturowa dostarcza ona ludziom sposobu widzenia świata. Za pośrednictwem metafor i opisów geograficznych, takich jak „żelazna kurtyna”, „trzeci świat”, dostarcza przewodnika po świecie, porządkując jego przestrzeń. Geopolitycy powiini zaś analizować, jak geopolityka jako akademicka i popularna praktyka tworzy partykularne rozumienie świata, które obiektywizuje się w zachowaniach politycznych[4]. I wreszcie polski badacz myśli geopolitycznej Leszek Moczulski pisał, iż geopolityka zajmuje się zmiennymi układami sił na niezmiennej przestrzeni[5].
We współczesnej polskiej literaturze można się spotkać z definicjami geopolityki mówiącymi, iż jest to „nauka o zależności wewnętrznej i zewnętrznej polityki danego narodu od właściwości przyrodniczych obszaru, na którym ten naród mieszka”[6] czy też, że geopolityka to „naukowa oraz stosowana dziedzina wiedzy z pogranicza politologii i geografii, której tradycyjnym przedmiotem zainteresowania był wpływ cech środowiska przyrodniczego i położenia państw na ich rozwój i znaczenie polityczne”[7]; można spotkać się także ze stwierdzeniem, iż geopolityka nie należy do nauki, ale jest to jedynie geografia wykorzystana przez propagandę[8].
- ↑ C. Jean, Geopolityka, Wrocław 2003, s. 41.
- ↑ Y. Lacoste, Questions de geopolitique — L'Islam, la mer, l'Afrique, Paryż 1991, s. 5.
- ↑ G. O'Tuathail, S. Dalby, P. Routlege, The geopolitics reader, Londyn 1998, s. 3.
- ↑ K. Dodds, Geopolitics. A very short introduction, Oxford 2007, s. 4-5.
- ↑ L. Moczulski, Geopolityka, Warszawa 1999, s. 75.
- ↑ Encyklopedia wiedzy politycznej, pod red. M. Chmaja, J. Marszałek-Kawy, W. Sokoła, Toruń 2004, s. 95.
- ↑ Kompendium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, pod red. M. Baczwarowa i A. Suliborskiego, Warszawa 2002, s. 59.
- ↑ A. Piskozub, Już tylko cywilizacja, Toruń 2006, s. 79.
