Zwraca się niekiedy uwagę, iż termin geopolityka używany jest w dwóch podstawowych znaczeniach: 1) na określenie badań poszukujących związku między szeroko rozumianym środowiskiem geograficznym a polityką oraz 2) na określenie doktryny politycznej eksponującej znaczenie czynników geograficznych w rozwoju stosunków politycznych. Przy czym geopolityka traktowana jako ideologia służyła w rzeczywistości uzasadnianiu aspiracji imperialistycznych określonego państwa, narodu czy też rasy[1]. W polskiej literaturze autorem jednej z najbardziej kompletnych definicji geopolityki jest Bogdan Szlachta, który pisał, iż geopolityka to: 1) stanowisko uwzględniające położenie geograficzne pastw z reguły ujmowanych jako organizmy rozwijające się wedle własnych pobudek i sił dla określenia treści ich zachować zwłaszcza w zakresie polityki zagranicznej; 2) dyscyplina teoretyczna podejmująca badania nad istnieniem i zakresem tych zależności, w wielkiej mierze pokrewna geografii gospodarczej i politycznej; 3) doktryna polityczna, która zależności te ujmuje w kategoriach przyczynowo-skutkowych, deterministycznych, nawet uznając, że warunki geograficzne generują treść wyborów politycznych podejmowanych przez poszczególne organizmy państwa. Wśród definicji występujących w polskiej literaturze przedmiotu wyjaśnienie Bogdana Szlachty wyróżnia się przede wszystkim dlatego, iż pisząc o historycznym rozwoju geopolityki, zwracał on uwagę, że za twórcę geopolityki uchodzą Fryderyk Ratzel i Rudolf Kjellen, ale nowa dyscyplina badawcza rozwijała się także we Francji, gdzie twórcy „geografii humanistycznej” i „geografii historii”, Paul Vidal de la Blache i Elsie Reclus, odeszli od charakterystycznego dla Ratzla i Kjellena determinizmu. Akcentowali oni znaczenie inicjatywy i woli człowieka, upatrując w czynnikach geograficznych ważny, lecz nie jedyny element wpływający na treść politycznych działań i idei[2].
Podobnie rozbudowaną definicję zaprezentował Zbigniew Lach w pracy Geopolityka i geostrategia, w której pisał, że geopolityka to: 1) interdyscyplinarna działalność naukowa i praktyczna, zajmująca się wieloaspektowymi badaniami państw, struktur regionalnych (koalicji) i globalnych, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów przestrzennych w procesie badań, których celem jest poznanie lub wypracowanie ogólnych koncepcji geopolitycznych oraz określenie lub poznanie dla badanych organizacji celów geopolitycznych; 2) interdyscyplinarna dziedzina naukowa, zajmująca się relacjami czasoprzestrzennymi, występującymi między państwami i ich zgrupowaniami. Umieszczana jest między geografią, historią, naukami politycznymi, ekonomicznymi, o społeczeństwie, o kulturze;
