Strona:William Shakespeare - Burza.pdf/34

Król Jan, Henryk IV (obie części) i Henryk V są wyrazem prawdziwej tężyzny ducha, obejmującego zdobywczo dalekie horyzonty, nieznającego przeszkód ani zwątpień.
 Największe arcydzieła obejmuje trzecia epoka, do r. 1609. — Tutaj poeta, wkraczający w »wiek męski, wiek klęski«, przestaje już być tylko artystą, staje się człowiekiem i przeżywa w swoich dramatach wszystkie wielkie namiętności życia ludzkiego, tak, że może o sobie powiedzieć: »Homo sum; nihil humani a me alienum erat«. Jest to okres Hamleta i Makbeta, Lira i Otella, okres dramatów, biorących treść z klasycznej lektury; tutaj należy też, do szczytów tragizmu dochodząca, »komedja« Miarka za miarkę.
 Już w drugiej epoce pozbył się Szekspir prawie zupełnie naleciałości obcych, jest zupełnie oryginalny w stylu i kompozycji, ma największą maestrję w rysowaniu postaci, w układzie akcji, w stylu, oddającym tak samo przedziwnie zwątpienia Hamleta, jak rozpacz Lira, ból Otella, jak ambicję Lady Makbet. Twórczość w trzeciej epoce postawiła go na czele wszystkich dramaturgów świata nowożytnego.
 Nie ustępuje tej epoce — ostatnia (obejmująca już tylko ostatni rok twórczości, 1610) pod względem stylu i bogactwa myśli i uczuć. Należą tu tylko: dramat Cymbelin i dwie komedje: Powieść zimowa i Burza; — wszystkie trzy utwory pełne są jasnego poglądu na świat, który — według nich — nie jest rajem, ale mimo złych sił, działających bezustanku na szkodę człowieka, niesie szczęście dobrym jednostkom, należy do ludzi umiejących znosić cierpliwie przykrości losu, sprawiedliwych i spokojnych duchem.
 Zakres twórczości i podział dramatycznych utworów według treści. Twórczość Szekspira obejmuje — jak u żadnego z dramaturgów — wszystkie rodzaje utworów scenicznych, od najswobodniejszej farsy zacząwszy, od Wesołych kumoszek i Poskromienia złośnicy,