Strona:William Shakespeare - Burza.pdf/13

powinna była być skazaną na niepowodzenie; pomimo tego utrzymała się długi czas i znalazła swoich zwolenników. Teorją tą jest pogląd, że nie Szekspir jest autorem swoich dzieł, ale że je pisał kto inny, a mianowicie osobistość bardzo wysoko wówczas stojąca, kanclerz państwa za króla Jakóba I, Franciszek Bacon lord Verulam, znany ze swego wielkiego dzieła Novum Organon z r. 1620, przodownik kierunku doświadczalnego w nauce. Teorję tę, iście »amerykańską», w złem tego słowa znaczeniu, rzuciła w r. 1856 Delia Bacon, Amerykanka, motywując ją przedewszystkiem tem, że dzieła Szekspira wykazują za wielką znajomość i nauki i świata, by mógł ja posiadać niewykształcony aktor, pochodzący z prowincji, a poparł ją, wskazując przedewszystkiem na Bacona, jako na domniemanego twórcę »dzieła Shakespeare’a« William H. Smith (Bacon and Shakespeare, 1857). Wedle tej teorji Lord Bacon, jako wielki dostojnik państwa, wstydził się swoich rozrywek literackich wystawiać lub drukować pod swojem nazwiskiem i wymusił na Szekspirze rzeczywistym, który jako aktor trupy królewskiej zostawał pod opieką kanclerza, iż zgodził się na położenie swego nazwiska pod dzieła dramatyczne Bacona.
 Teorja ta, nie oparta na żadnym historycznym dokumencie, wychodzi z błędnego założenia, że tylko wykształcenie rozstrzyga o napięciu twórczości, nie uznaje zatem wrodzonej genjalności; przytem nie docenia ona faktu, że wykształcenie ówczesne nawet lorda Bacona nie było tak niedostępne dla aktora Szekspira, choćby ten nawet dopiero w młodzieńczym wieku zaczął poznawać szerszą wiedzę i literaturę; nie przeszkadzał mu brak wykształcenia niższego szkolnego, które zresztą nie przedstawiało wielkiej wartości, jeżeli je porównamy z dzisiejszemi stosunkami. Znane powiedzenie Ben Jonsona, do pewnego stopnia współzawodnika Szekspira na polu dramatu, choć serdecznego przyjaciela, że »Szekspir nie był wielkim znawcą łaciny, a jeszcze mniejszym greki«, nie dowodzi jeszcze, że nie posiadał ich w tym