Strona:Wiktor Hugo - Nędznicy cz1.pdf/99

 — A ba! ależ ja umieram z głodu; szedłem od świtu; zrobiłem dwanaście mil. Płacę: chcę jeść.
 — Nic nie mam — rzekł gospodarz.
 Człowiek parsknął śmiechem i pokazał na komin i piecyki: — Nic! a toż co?
 — To zamówione.
 — Przez kogo?
 — Przez panów furmanów.
 — Ilu ich?
 — Dwunastu.
 — Tu jest jedzenia dla dwudziestu.
 — Zamówili wszystko i zapłacili z góry.
 Człowiek usiadł i rzekł, nie podnosząc głosu:
 — Jestem w austerji, głodny, więc zostanę.
 Wówczas gospodarz nachylił się do jego ucha i rzekł tonem, który go dreszczem przejął: — Wynoście się ztąd.
 Podróżny, który spokojnie poprawiał w piecu ogień żelaznym końcem kija, obrócił się żywo i gdy otwierał usta do odpowiedzi, gospodarz bystro nań spojrzał i dodał zawsze pocichu: — No, dość próżnych słów. Chcesz, abym ci powiedział twoje nazwisko? Nazywasz się Jan Valjean. A teraz chcesz, bym ci powiedział, kto jesteś? Zobaczywszy cię wchodzącego, domyśliłem się czegoś, i posłałem do ratusza: patrz, co mi odpowiedziano. Umiesz czytać?
 Mówiąc to rozwinął przed oczyma wędrowca papier, który odbył drogę z austerji do ratusza i napowrót. Człowiek spojrzał na kartkę. Oberżysta mówił dalej po chwili milczenia:
 — Mam zwyczaj obchodzić się grzecznie ze wszystkimi. Wynoście się ztąd.
 Człowiek spuścił głowę, podniósł tłumoczek złożony na ziemi i odszedł.
 Zawrócił na główną ulicę. Szedł, nie wiedząc dokąd, pod samemi murami domów, jak człowiek upokorzony i smutny. Nie obrócił się ani razu. Gdyby się był obrócił, zobaczyłby, jak gospodarz austerji pod