rozwija na granicie, bo urwistość skał granitowych przeszkadza wytwarzaniu się warstwy ziemi, potrzebnéj dla najdrobniejszéj roślinki, a mimo to dostępniejsze są turnie granitowe od wapiennych z przyczyny niejednostajnego rozkładu powierzchni kamienia. Skaleń (feldspat) i błyszczyk łatwiej się wykwaszają w granicie niż kwarc, przez co, sterczące kryształki trwalszego składnika w kamieniu nadają mu chropowatą powłokę, po któréj można bezpieczniéj stąpać, niż po ślisgim wapieniu, zdradliwym jeszcze swoją kruchliwością.
To wszystko razem zebrane wyjaśnia nam różnicę gór granitowych od gnejzowych i wapiennych, że je już zdala rozeznać można. Góry gnejzowe i wapienne mają postać grzbietów połogich, foremnych, gdy granitowe piętrzą się w dziko poszarpanych linijach. Nawet doliny, choćby wśród najfantastyczniejszych skał zawarte, jeźli są formacyi wapiennej, zupełnie odmienne wrażenie sprawiają, ustrojone w drzewa, krzewy i bujną roślinność swoją romantycznością czarują, gdy granitowe doliny swoją dzikością, nagiemi olbrzymiemi turniami, strasznemi przepaściami, umysł ludzki przerażają. Jako najznakomitszy okaz charakterystyki dolin i wierchów wapiennych w całych Tatrach, posłużyć może dolina Kościeliska, zaś granitowych, dolina Białéj wody wiodąca pod Wysoką z doliny Białki, naprzeciw ujścia Roztoki Wołoszyńskiéj.
Jedna i druga jest coś tak cudownie wyszukanego pięknego, że trudnoby się silić na opisanie ich słowami, kto widział dolinę Kościeliską i Białą oświeconą słońca promieniami w godzinach południowych, ten może sobie
Strona:Walery Eljasz-Radzikowski - Szkice z podróży w Tatry.djvu/292
Ta strona została przepisana.
