Strona:Władysław Abraham - Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII.pdf/61

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

z Deusdedita niejaki Albinus, żyjący w drugiej połowie w. XII. dla pracy swej o przywilejach stolicy apostolskiej, znanej pod nazwą »Gesta pauperis scholaris Albini«, a stąd dostało się do późniejszych prac o podobnym charakterze. Deusdedit wypisał to streszczenie z pontyfikału rzymskiego »Ex romano pontificali« dokąd znowu miało się ono dostać jako wyciąg z regestów Jana XV. (985—996), lecz ani on, ani jego przepisywacze nie wiedzieli, jakiego kraju lub ludu akt ów dotyczy, tak, że dopiero Albinus odniósł go do Polski[1].

Nie posiadamy więc żadnej gwarancyi, że dokument pierwotny wiernie został streszczony, a pominąwszy imię »Dagome« i tytuły osób, pierwsza zaraz wątpliwość jaka się nasuwa, dotyczy rozdzielenia imion Mieszka i Lamberta[2]. Nie możemy się wdawać w żadne co do osób kombinacye, gdyż nie doprowadziłyby do rezultatu, skonstatować tylko musimy fakt tej darowizny, a trzymając się podanej w streszczeniu daty, wnosić, że została uskutecznioną przed r. 996. Skutkiem prawnym podobnej darowizny był naprzód pewien stosunek zawisłości od stolicy apostolskiej, który się w różnych czasach i względem różnych państw i krajów różnie kształtował, a powtóre płacenie pewnego trybutu lub czynszu[3]. Że Polska

  1. »Dagome iudex et Ote senatrix et filii eorum Misica et Lambertus nescio cuius gentis homines, puto autem Sardos (Fardos ed. Martinucci) quoniam ipsi a IV. iudicibus reguntur”. Albinus wypuścił ten ustęp i przysłowie »Schinesghe« dodał »de provincia Polonorum«.
  2. Że oba te imiona w źródłach spółczesnych, o ile dotyczą książąt polskich, są widocznie razem łączone i jedną oznaczają osobę, już wyżej zaznaczyliśmy, str. 26 uw. 3.
  3. Zob. Spittler: Von der ehemaligen Zinsbarkeit der nordischen Reiche an den römischen Stuhl. (Sämmtl. Werke Stuttg. u. Tüb. 1836 B. IX.).