Strona:Władysław Abraham - Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII.pdf/62

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

podobny trybut czy czynsz już w czasach Chrobrego opłacała i to nawet dość wcześnie i przed jego koronacyą, na to posiadamy dwa uzupełniające się nawzajem wiarygodne dowody, jeden zawarty w liście Brunona do cesarza Henryka II. pisanym około r. 1008.[1], w którym Bruno wyraża się: »Sanctus Petrus, cuius tributarium se asserit« rozumie się Bolesław; drugi w Kronice Thietmara w opowiadaniu, gdzie Bolesław skarżył się u stolicy apostolskiej, że z powodu zasadzek Henryka II. nie może »promissum principi apostolorum Petro persolvere censum«[2]. Wobec tego na pozór istniałby pewien przyczynowy związek pomiędzy ową darowizną Polski a trybutem za Bolesława opłacanym, możnaby bowiem wnosić, że ów akt rodził skutki prawne, które Bolesława również wiązały. Przyjąwszy taką premissę, musielibyśmy konsekwentnie twierdzić, że ów Dagome judex był Mieszkiem I. Pomimo jednak prawdopodobieństwa tego przypuszczenia sądzimy, że opłacanie trybutu na rzecz stolicy apostolskiej za Bolesława inaczej cokolwiek należy tłómaczyć, a mianowicie, że polegało na osobnem zobowiązaniu się Chrobrego. Gdyby nawet udowodnionem było, że darowizna pochodziła od Mieszka, to sam akt w tej formie i treści, jak go dziś znamy, nie byłby skutecznym wobec Bolesława. Wedle domniemanej daty aktu (czasy Jana XV.) należy wnosić, że był wystawionym za życia Bolesława, lecz osoby jego w akcie nie wymieniono, więc mimo jego wiedzy lub woli darowizna do skutku przyszła. Jeśli tedy i jego akt ów miał obowiązywać po zjednoczeniu dzielnic w jednym reku, potrzeba było nowych z jego strony zobowiązań, a że je Bolesław rzeczywiście we własnym imieniu

  1. Zob. najlepsze wydanie tego listu w Giesebrechta Gesch. der deutsch. Kaiserzeit II. V. Aufl. str. 703., tożsamo MP. I. str. 227.
  2. Thietmar ks. VI. c. 56.