Strona:Władysław Abraham - Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII.pdf/60

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

że w celniejszych miejscowościach swego państwa starał się uwieczniać jego pamięć budowaniem klasztoru lub kościoła jemu poświęconego, łatwiej było skłonić do ozdobienia bazyliki, gdzie spoczywały zwłoki męczennika, tytułem katedry metropolitalnej, ale episkopat niemiecki ówczesny, wśród którego zasiadał chciwy arcybiskup magdeburski Giziler, więcej dbały o zakres swoich wpływów a zarazem i dochodów stąd płynących, niż o dobro kościoła, trudniej było przekonać o potrzebie usamowolnienia terytoryum, które kościół niemiecki za sobie podwładne uważał. A ów episkopat i w Rzymie mógł posiadać głos bardzo wpływowy. Ze stolicą apostolską łączyły Polskę dawniejsze jeszcze cokolwiek stosunki, jak świadczy tylokrotnie omawiana zagadkowa darowizna na rzecz S. Piotra Gniezna i Polski całej, od granic Niemiec (Alemure) aż po granice Rusi, i od Bałtyku aż po ziemię krakowską. Nie ulega wątpliwości, że akt ten dotyczy Polski, ale niezrozumiałe nazwy osób działających, a zwłaszcza owego zupełnie skądinnąd nieznanego »Dagome iudex« przedstawiają trudności nie do rozwikłania. Po raz pierwszy w streszczeniu zamieścił akt ów kardynał Deusdedit około r. 1086. w swym zbiorze prawa kościelnego, wraz z innymi aktami, dotyczącymi posiadłości i praw kościoła rzymskiego[1]. Streszczenie to następnie wyjął

  1. Zob. Deusdedit Presbyteri cardinalis tituli Apostolorum in Eudoxia Collectio Canonum e codice vaticano edita a Pio Martinucci, Venetiis 1869, str. 319. Najlepsze wydanie aktu darowizny na podstawie najdawniejszych znanych rękopisów uskutecznił W. Giesebrecht w Baltische Studien B. IV. Heft I. des 11 Jahrg., Stettin 1845., tekst ten powtórzył Zeissberg (Misico l. c. str. 109) i Żukowski, Stosunki Bolesława Chrobrego ze Stolicą apostolską (Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum nowodworskiego czyli św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1877., Kraków 1877.) str. 57, tamże str. 58 zestawione są próby wytłómaczenia nazwisk w akcie zawartych.