Strona:Volumina legum T. 7.djvu/081

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

część dla skarbu Rzpltey wynaydą; w Starostwach zaś summowanych odtrąciwszy prowizye od summy, kwartę rachować y ustanowić maią, y w taryffę Lustratorską wpiszą, z ktorych iednę do akt Grodu każdego Woiewodztwa per oblatam podadzą, a drugą do Kommissyi Ekonomiczney Skarbowey odeszlą, przy odebraniu ktorych tenże skarb Litewski za prace y koszta dla każdego Lustratora po złotych cztery tysiące zapłacić indilate powinien. A zatym według tey taryffy pomienioną kwartę sami possessorowie, a nie poddani, zacząwszy od raty Marcowey w roku tysiąc siedmset sześćdziesiątym szostym, do skarbu W. X. Lit. circa acta Grodu własnego wnosić powinni będą, a z Grodow Kommissya Skarbowa takowe importancye odbierać ma. Każdy zaś nowy possessor w pierwszym roku possessyi swoiey kwadruplę oddawać ma, ostrzegaiąc, aby takowę kwartę y kwadruplę possessorowie z intrat płacili, nie rozkładaiąc na poddanych, ani tychże poddanych nad ich powinności nie aggrawuiąc, y Starostw nie dezoluiąc, sub amissione Starostw y dzierżaw na Kommissyi Ekonomiczney in contravientes decernenda. Ponieważ zaś praesens sancitum kwartę sprawiedliwą ustanawia; więc po zakończoney lustracyi od daty pierwszey raty płacenia teyże kwarty, podatek symple kwarty dotąd opłacany na ten cza ipso facto płacony nie będzie, wchodząc iuż w tęż kwartę. Ktoby zaś ważył się czyli sam przez siebie, czyli przez subordynowane osoby tę lustracyą impedyować, inwentarzow y regestrow pokazania, y rewizyi Lustratorom bronić, przysięgi nie wypełnić, y tey kwarty, tudzież kwadrupli, iako iest immediate wyrażona, według nowey taryffy w naznaczonym czasie do skarbu nie płacić, y exekuci bronić, tedy takowy ma carere wszędzie według konstytucyi 1717 activa voce, et functionibus za dekretem Kommissyi Skarbowey, ktora Kommissya satisfactionem w zapłacie kwarty injunget, et executionis modum decernet za pierwszym swoim dekretem, tak iak za dekretem ultimae convictionis.
Gdyby zaś Lustratorowie, czyli wszyscy, czyli niektorzy nie chcieli zadosyć uczynić swoiey funkcyi, simili modo maią carere activa voce, y zapozwani na Kommissyą Ekonomiczną, maią subesse poenis pro negligenta, czterech niedziel wieży, y dwoch tysięcy kop Lit. a Kommissya Ekonomiczna Skarbowa teraz ustanowiona zaraz post translapsum tempus innych substituet Lustratorow, a ci przez Radę substytuowani Lustratorowie maią eadem praerogativa et authoritate co y Seymowi gaudere.
Gdyby zaś z Lustratorow intersitio lustrationis nondum terminato umrzeć miał, tedy aby lustracya nie spełzła, ma Rada Skarbowa innego na mieysce zmarłego ad primam notitiam przydać; ktora to lustracya, ieżeliby casu aliquo w czym zupełnego skutku wziąć nie mogła, tedy taż sama Rada Skarbowa sposoby ad effectuandum, rezolwuiąc omnes intervenientes casus, potrzebne obmyślić, et definitive zakończyć omnino et indilate powinna będzie.
Ieżeliby ktory dzierżawca tąż lustracyą sądził się być obciążonym, tedy po uczynionym in spatio niedziel czterech o to manifeście, wolność będzie miał agere na Kommissyi Ekonomiczney, ktora to pro justitia rezolwować ma, y ieżeli potrzeba będzie, innego Lustratora dla poprawienia pierwszey lustracyi wyszle; nim zaś przyidzie do roztrząśnienia tey preaggrawacyi, wyznaczoną przez lustracyą kwartę, podług rat possessor płacić powinien będzie: gdyby zaś intra spatium czterech niedziel żadnego manifestu o preaggrawacyą nie uczynił, tedy takowa lustracya iuż in suo robore zostawać ma. Ze zaś Starostowie Grodowi prawami obowiązani zamki opatrywać, bespieczeństwo i exekucye super convictis w swoim Woiewodztwie lub Powiecie czynić; przeto ciż UU. Lustratorowie przy lustracyach expensę y potrzebę takową, iak gdzie wynikać będzie, wypiszą ad decisionem Statuum na przyszłym Seymie; a gdzie nie będzie sufficiens proventus do opatrzenia praemissorum, przyszły Seym sposob dostarczaiący pro securitate publica, tudzież sądowych exekucyi, obmyśli; a ta taryffa do lat piąciu trwać powinna, po ktorym czasie nowa lustracya przez Lustratorow, ktorych wcześnie Kommissya Skarbowa naznaczyć powinna będzie, nastąpić ma. A że w wielu Starostwach, dzierżawach, y wszelakich Krolewszczyznach podatek hybernowy od poddanych do skarbu Rzpltey płacony, przez odmianę czasu y dobr sytuacyi iest niedostatecznie dyspartymentowany; przeto tymże Lustratorom moc daiemy po wszystkich Starostach, dzierżawach, Krolewszczyznach Krzesłowych generalną rewizyą uczynić, podatek hibernowy sprawiedliwie ad proportionem bonorum rozłożyć, y nową sprawiedliwą taryffę hybernową sporządzić, iednę ad acta Castrensia, drugą ad acta Kommissyi Skarbowey oddać powinni będą in spatio roku.
Ponieważ zaś sprawiedliwa kwarta z Krolewszczyzn y inne publiczne podatki sufficienter zastąpić mogłyby podatek podymnego na dobra ziemskie szlacheckie do czasu tylko przez konstytucyą 1717 ob desolationem na ten czas Starostw włożony; przeto skoro postanowiona praesenti sancito lustracya swoy skutek weźmie, natychmiast Stany Rzpltey płacę woysku W. X. Lit. z kwoty tychże Starostw determinować będą, a podatek podymnego z dobr ziemskich na ten czas zniesionym być ma.

Pogłowne żydowskie W. X. Lit.

Iako dostatecznie wiemy, że nad podatek in vim pogłownego zydowskiego summy sześćdziesiąt tysięcy złot. Polskich konstytucyą a. 1717 ogolnie postanowioney, żydzi starsi za prywatnemi swoiemi dyspartymentami y dyspozycyami, daleko większe summy z niemałym uciemiężeniem całego żydowstwa, osobliwie w miasteczkach Krolewskich y szlacheckich mieszkaiącego, wybierać, y na swoy pożytek, oraz prywa-