Strona:Theodore Roosevelt - Życie wytężone.pdf/101

wspomnienie, iż bywał niegdyś kapitanem. Bardzo bystry obserwator zwrócił uwagę na to, że nie jest niemożliwem, iż zbytnie zamiłowanie sportów i gier poważnie zaszkodziło armii brytańskiej, prowadząc oficerów, a nawet żołnierzy do zaniedbywania twardej, praktycznej pracy ich zawodu dla miłości wiosłowania, foot-ballu, base-ballu, polo i tennisa — aż póki ręka Boerów nie zgotowała im srogiego przebudzenia. Znaczy to poprostu, że nie ma tak zdrowej zabawy, której nie możnaby nadużyć. Student uniwersytetu, który zapracowuje się, aby stać na czele swego kursu, i który zaniedbuje zdrowie i rozwój fizyczny, pracując umysłowo, aby mieć dobre stopnie, może sobie bardzo zaszkodzić, a przykład jego dowodzi tylko, że nadużycie nauki jest złe. Niemniej pozostaje faktem, że nauka sama w sobie jest rzeczą podstawową. Toż samo dotyczy sportów. Jeżeli cyklizm, wiosłowanie, foot-ball jest traktowane jako cel życia przez znaczną część społeczności, to tem samem dowodzi, że znajduje się w warunkach niezdrowych. Traktowane tak, jak być powinny, t. j. jako gry dobre i zdrowe, sporty przedstawiają wielkie korzyści nie tylko dla ciała, ale i dla charakteru. Dzielna praca naukowa i dzielne ćwiczenia sportowe, wymagające wysiłku fizycznego i nieustannej zaprawy, wymagają koniecznie charakteru.
 Różnego rodzaju zalety współdziałają w tworzeniu charakteru, bo w znaczeniu energii nazwa ta obejmuje zarówno cnoty pozytywne, jak i cnoty negatywne. Jeżeli mówimy o chłopcu lub o mężu,