Strona:Stary Kościół Miechowski.djvu/283

przeszłym: czytawszy, spowodowało dra Chłapowskiego za pewne, że doradził autorowi zmianę tego wiersza, który w II wyd. brzmi: Zarząd gminny z Miechowie na list prezydenta z Opola. Mimo poprawności wyrażeń tej redakcji zatrzymałem pierwotny tekst, albowiem rząd miechowski w tem miejscu podkreśla ironiczne traktowanie obaw i zarządzeń, przedsięwziętych przez wójta i ławników; w V 536 ironja ta wyraźnie jest już zaznaczona: mądry zarząd wiejski. Imiesłowy przeszłe w rodzaju: czytawszy od postaci niedokonanej czasowników nie są rzadkością w poemacie Bonczyka, np.: bywszy tobą I 349, słyszawszy VI 536, miawszy Góra Chełm. III 439.
W. 528 translacyje — przeniesienia ciał nieboszczyków.
W. 529 nocni szychciarze — górnicy, mający kolejkę pracy (szychtę) w nocy.
W. 532 wapory— wyziewy, z łac. vapor.
W. 539—554. — Bohaterzy rozruchów na cmentarzu znani są nam poczęści z narady (gromady) w ks. I: Bargiel (I 135 i n.), Kiepek (I 159), Solipiwo (I 156), Krzon (I 156), Lazarek (I 588), Latocha (I 589), jako wiejscy zawadjacy (p. obj. I 155-9), częścią jako tacy występują tu po raz pierwszy: Jęczmyk (p. II 250), Witek (p. II 208) i Wlazłowski, o którego roli w r. 1848 jest mowa VI 85—87.
W. 541 hajdamaki — rozbójniki; wyrażenie: hajdamaki pochodzi z lektury Bonczyka.
W. 543 pańskie ciury — pachołki pańskie, gdyż jako górnicy zależą od dworu, właściciela kopalń.
W. 545 ognia nie sklepał na łbach bez oceli — nie wykrzesał ognia ze łbów bez krzesiwa, p. obj. II 145, 146.
W. 546 piał Solipiwo — cieńkim głosem krzyczał, wyrażenie odpowiadające Mickiewiczowskiemu: pisnął Bartek Brzytewka P. Tad. VII 200, 320.
W. 552 i z kości naszych przodków sobie cukier warzyć — echo mniemania ludowego, że do filtrowania cukru używano kości ludzkich.
W. 553 żółci grubiarze — górnicy w żółtych kaftanach (kitlach), wyrażenie pogardliwe.
W. 555—564. — Ten moment poematu zilustrował wspomniany już (obj. IV 208) A. Kowol z Berlina p. t. Aufruhr auf dem Friedhof. Oryginał ołówkowy znajduje się w t. zw. Heimat-