Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/89

 Echternach, miejscowość w W. Księstwie Luksemburskiem, gdzie dawniej znajdowało się opactwo benedyktyńskie, a obecnie kościół, odbudowany w r. 1868, w którym umieszczone są relikwje św. Willibrorda (658 — 738). W niezwykły sposób odbywa się procesja ku czci tego świętego, przy której uczestnicy postępują pięć kroków naprzód a dwa wstecz. Cesarz Józef II w r. 1786 zakazał odbywania tej procesji, mimo tego od r. 1802 rozpoczęto ponownie ją odprawiać, a w r. 1888 brało w niej udział 11 tysięcy osób.

 Eckhart (Eccart), najwybitniejszy mistyk niemiecki XIII wieku, znany pod nazwą „mistrza, Eckharta“. Był przeorem a następnie prowincjałem dominikanów w Saksonji i wykładał w akademji w Paryżu, Strassburgu i w Kolonji. Dociekania teoretyczno-mistyczne, którym się oddawał, doprowadziły go do kolizji z nauką Kościoła katolickiego.
 W XIX wieku odnaleziono jego pisma łacińskie i uznano go w Niemczech za najbardziej oryginalnego myśliciela niemieckiego średniowiecza, za ojca niemieckiej mistyki.

 Eck Jan, teolog katolicki (1486 — 1543), słynny przeciwnik Lutra i protestantyzmu. Wyświęcony w r. 1508 na kapłana, otrzymał w r. 1510 doktorat teologji i był przez 32 lata profesorem uniwersytetu w Ingolstadzie. Wystąpił przeciw nauce Lutra w piśmie pod tytułem „Obeliski“, odbył w r. 1519 trwającą trzy tygodnie dysputę z Lutrem w Lipsku i wyszedł z niej zwycięsko. W r. 1520 udał się do Rzymu i wyjednał bullę, potępiającą tezy Lutra. Działał bezustannie słowem i piórem, zwalczając protestantyzm. Na sejmie augsburskim był współautorem t. zw. konfutacji, zbijającej błędy wyznania luterskiego, a w latach 1540 i 1541 brał udział w dysputach, zaczętych w Wormacji, a dokończonych w Ratysbonie.
 W r. 1537 przetłumaczył biblję na język niemiecki.

 Ecolatra, ob. Scholastyk.

 Eden, oznacza w biblji miejsce, w którem żyli pierwsi rodzice przed upadkiem grzechowym (ob. Raj).

 Edessa, miasto w północnej Mezopotamji, od drugiej połowy IV stulecia siedziba słynnej szkoły edeskiej. Była to szkoła katechetyczna i biblijna, posiadająca własną metodę egzegetyczną w wykładzie biblji. Założona przez św. Efrema Syryjczyka (ob.), odznaczała się wysokim poziomem i nastrojem mistyczno-poetycznym.

 Edmund św., arcybiskup w Canterbury, ur. w r. 1175, zmarł w r. 1240, kanonizowany w r. 1247. Studjował w Paryżu i Oxfordzie, z powodu nadzwyczajnego daru wymowy wybrany został na kaznodzieję angielskiej wyprawy krzyżowej. Zmuszony do usunięcia się do Francji, umarł w Pontigny.

 Edmund św. (840 — 870), król angielski, wzięty do niewoli przez Duńczyków, został przywiązany do drzewa i zabity strzałami z łuku. Jest patronem królów angielskich, a jego święto zaliczono w r. 1122 do uroczystości narodowych.

 Edward (Eadweard) Wyznawca, ostatni anglosaski władca Anglji, powołany na tron w r. 1042, umarł w r. 1066. Zaliczony w poczet świętych, otrzymał od papieża przydomek „Wyznawca“. Pozostawił zbiór praw, będący podstawą prawodawstwa angielskiego.

 Edykt medjolański, zwany także edyktem tolerancyjnym, wydany w r. 313 przez cesarza Konstantyna i Licynjusza, położył kres prześladowaniom chrześcijan w państwie rzymskiem. Wprowadzony w życie w zachodniem państwie rzymskiem przez Konstantyna Wielkiego zaraz po wydaniu, zapewniał chrześcijanom wolność publicznego wyznawania religji, a Kościołowi prawa korporacji publicznej (ob. Chrześcijan prześladowanie).

 Edykt nantejski, wydany w r. 1598 przez Henryka IV, króla francuskiego, zapewniał protestantom francuskim, czyli hugenotom, zupełną wolność religijną, własność posiadanych kościołów, przystęp do powszechnych uczelni i szpitali, możność piastowania publicznych urzędów i godności, oraz równe z katolikami prawa ławnicze we wszystkich trybunałach francuskich. Edykt ten został przez Ludwika XIV w r. 1685 odwołany (ob. Hugenoci).

 Edykt restytucyjny. W czasie woj-