życielowi. Czas powstania sekty nie jest ustalony i waha się pomiędzy r. 850 a 600 przed nar. Chr. W tym czasie miał żyć w Indjach najwybitniejszy z 24 dżinów (zwycięzców) czyli proroków, Vardhamana, zwany także Mahavira, czyli „wielki bohater“. Jego doktryna jest zupełnie ateistyczną. Uznaje istnienie świata, złożonego z materji i z dusz, wędrujących wiekuiście przez rozmaite formy materji. Owocem działania duszy w ciele jest „karman“, czyli czynność, ruch. Życie obyczajne sprowadza wcielenie w wyższe formy cielesne, skutkiem zaś życia grzesznego jest to, że dusza wciela się w formy coraz niższe zwierząt, roślin, lub nawet przedmiotów martwych. Dążeniem człowieka winno być wedle dżainizmu wyswobodzenie się z „karman“, z więzów duszy z materją i przejście do nirwany. Do tego celu prowadzi „triratna“ („potrójny klejnot“), którą stanowi: 1) prawdziwa wiara, że Dżina zwyciężył świat, 2) prawdziwa wiedza o tem, jaki jest świat i jak go przezwyciężać i 3) prawdziwa obyczajność, polegająca na wyniszczeniu tego, co powoduje „karman“, a więc na poskromieniu żądz i wszelkiego popędu do działania. Dżainici dzielą się na dwa odłamy: swetambaras, t. j. noszących białe szaty, i digambaras, t. j. chodzących nago. Obecnie (1927) liczą w Indjach 1,250,000 wyznawców tej sekty. Mimo ateistycznego charakteru swej religji, posiadają świątynie, cenione jako zabytki architektury hinduskiej, obchodzą dni świąteczne i składają ofiary z kwiatów i kadzideł (por. Hinduizm).
Ea, bóstwo babilońskie, król oceanu, ojciec Marduka, opiekun mądro-ści, sztuk i rękodzieł. (Ob. Asyrja i Babilonja).
Ebjonici, sekta żydowsko-chrześcijańska. Nazwa pochodzi od wyrazu hebrajskiego ebionim, znaczy „ubodzy“. Ebjonici trzymali się nauki i zwyczajów religijnych żydowskich, uważali św. Pawła za odstępcę i zaprzeczali bóstwa Chrystusa, uznawali jednak ewangelję św. Mateusza w apokryficznej formie, zwaną ewangelją ebjonitów. Żyli w Palestynie i krajach sąsiednich. W V wieku po Chr. zanika ślad o nich.
Ebner, nazwisko dwóch zakonnic, żyjących z końcem XIII i z początkiem XIV wieku, niespokrewnionych z sobą, lecz głośnych jednako z powodu ascetycznego sposobu życia. 1) Starsza z nich Krystyna (1277 — 1355) była dominikanką w Norymberdze i doznawała widzeń i objawień. Wskutek sławy jej świątobliwego życia cesarz Karol IV odwiedził ją w klasztorze i przyjął jej błogosławieństwo. Zostawiła notatki, przechowane w odpisie z XV wieku, będące ważnym zabytkiem mistyki średniowiecznej. 2) Małgorzata Ebner (1291 — 1351), zwana św. Małgorzatą z Kortony, była dominikanką z Donauwörth i doznawała również objawień. Przeświadczenie o jej świętości utrwaliło się wśród ludu i dotychczas jej grób jest celem pobożnych pielgrzymek.
Ecce Agnus Dei (= „Oto Baranek Boży“) słowa, które wymawia kapłan przy ołtarzu przed udzieleniem komunji, odwrócony twarzą do komunikujących się, trzymając Hostję w dwóch palcach prawej ręki ponad cyborjum, trzymanem w lewej ręce.
Ecce homo (= „oto człowiek“) wyrazy, które według ewangelji św. Jana (XIX. 5) wymówił Piłat, ukazując Żydom ubiczowanego Chrystusa w cierniowej koronie. Jest to również od średnich wieków nazwa licznych obrazów przedstawiających tę scenę Męki Pańskiej.
Ecclesia, wyraz grecki, oznaczał zwołane przez herolda zebranie wolnych obywateli. Tłumaczenie aleksandryjskie biblji na język grecki używa tego wyrazu jako przekład żydowskiej nazwy zebrania członków gminy. W łacińskim przekładzie Nowego Testamentu „ecclesia“ znaczy „kościół“.
„Ecclesia Christi“, tak nazywa się od słów początkowych bulla papieża Piusa VII, ogłaszająca konkordat, zawarty w r. 1801 z Napoleonem (ob. Konkordat).
