Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/53

mawianie brewjarza jest bardzo skomplikowane, gdyż odmawia się nie z jednej, lecz z jedenastu ksiąg. Zato obowiązek odmawiania nie jest tak ścisły, jak w Kościele katolickim.

 Brihaspati, ob. Wedyzm.

 Broad Church (ang. „szeroki kościół), ob. Anglikanizm.

 Bruno Giordano, filozof włoski, żył od r. 1548 do 1600. Należał do zakonu dominikanów. Z powodu starć i niepokojów, które wywoływał głoszeniem nauk przeciwnych wierze, podległ cenzurom kościelnym i uciekł z klasztoru. W r. 1576 opuścił Włochy i prowadził życie niestałe, przenosząc się z miasta do miasta. Był w Genewie, potem w Tuluzie, gdzie wykładał o Arystotelesie. W r. 1579 w Paryżu spory, prowadzone ze zwolennikami Arystotelesa, zmusiły go do opuszczenia miasta. Dwa lata przebywał w Londynie, w r. 1585 był ponownie w Paryżu, a w następnym roku wyjechał do Niemiec. Był w Marburgu, gdzie mu zabroniono wykładów, potem wykładał przez dwa lata w Wittemberdze, którą opuścił jako wielbiciel Lutra. W następnych latach przebywał w Pradze, Frankfurcie i w Zurichu, poczem powrócił do Włoch. W r. 1592 uwięziła go inkwizycja w Wenecji i odstawiła do Rzymu. Tu został po siedmioletniem więzieniu spalony na stosie jako kacerz i z powodu złamania ślubów zakonnych.

 Bruno św., apostoł Prus, ur. w r. 970, był kanonikiem w Magdeburgu, poczem wstąpił do benedyktynów, przybrał zakonne imię Bonifacego i poświęcił się misjom. W r. 1004 był na Węgrzech i na Rusi, a w r. 1008 w Polsce, skąd przedsięwziął, przy poparciu Bolesława Chrobrego, wyprawy misyjne do Prus i Szwecji. W r. 1009 został zamordowany wraz z 18 towarzyszami na granicy Prus i Litwy.

 Bruno św. z Kolonji (1040 — 1101), założyciel zakonu kartuzów.

 Bruys (Bruis, Brusius) Piotr, założyciel sekty bruzjanów w XII wieku, zwanych także petrobruzjanami. Występował przeciwko sakramentowi chrztu, przeciwko czci krzyża i nabożeństwom kościelnym. Naukę swą głosił przez 20 lat w Langwedocji i Prowancji, gdzie pod jego wpływem sekta jego w połączeniu z sektą henrycjanów (ob. Henryk z Lozanny) burzyła kościoły, niszczyła ołtarze i wypędzała księży. Bruys został w r. 1126 spalony na stosie.

 Bryanici, czyli „chrześcijanie biblijni“ (Bible Christians), sekta metodystyczna, założona w r. 1815 przez Williama O’Bryan, który pragnął przywrócić prostotę pierwotnego Kościoła i we wszystkiem stosować się do słów biblji. Sekta ta rozszerzyła się szybko w Anglji (Devonshire i Cornvalles).

 Brygidki, zakon założony przez św. Brygidę (jedną z czterech świętych tego imienia) w r. 1344 w Szwecji. W Polsce pierwszy klasztor brygidek powstał w Lublinie w r. 1426, założony przez Władysława Jagiełłę na pamiątkę zwycięstwa pod Grunwaldem. Klasztory brygidek były również w Warszawie, w Brześciu Litewskim, Łucku, Grodnie i we Lwowie.

 Brzeska unja, ob. Unici.

 Buddha (w języku sanskryckim „oświecony“). Nazwę tę przybrał założyciel religji hinduskiej, buddyzmu, wywodzący swój ród od Gautamy, wielkiego świętego Hindusów, nazwany przy urodzeniu Siddharta, tj. Najdoskonalszy a zwący się później Sakya Muni, t. j. pustelnik (nauczyciel) z rodu Sakyów. Jest postacią historyczną, jakkolwiek czas, w którym żył, nie jest ustalony i ma przypadać na VI lub IV wiek przed nar. Chr. Ojcem Buddhy miał być Suddhodana, książę małego państwa nad środkowym Gangesem, a matką Maya. Według legend, któremi spowita jest postać Buddhy, miał on oddać się rozmyślaniom pod wpływem objawień trzech najgorszych nieszczęść ludzkich: ubóstwa, choroby i śmierci. Nauka, głoszona przez braminów, nie zadowoliła go, bo dzieliła ludzi na kasty i ukazywała im po śmierci nowe nieszczęście w postaci wędrówki dusz. Nauczał przeto, że wszelkie życie jest cierpieniem, które powstaje przez żądze. Należy przeto zwalczać żądze i dojść do stanu zobojętnienia na rozkosz i boleść, do zaniku wszelkiego czucia i istnienia. Ten stan nazywa się nirwaną. Kwestjami teologicznemi, istnieniem bóstwa i jego stosun-