Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/423

wojsk Napoleona, znowu odbudowana, uległa w r. 1866 kasacie rzędu włoskiego. Zakon wallombrozjanów wydał wielu kardynałów, biskupów i uczonych.

 Wallombrozjanki, żeńska gałąź zakonu wallombrozjanów, kongregacja, założona w, drugiej połowie XIII w. przez św. Humilitas pod Faenca. Posiadają obecnie cztery klasztory: w San Geminiano, w Faency i dwa we Florencji.

 Wallońsko-reformowane gminy, reformowane związki wyznaniowe w północnej Holandji, tudzież gminy, założone przez uchodźców niderlandzkich w XVI w. w Anglji i Niemczech. Łączyła je wspólność wyznania reformowanego, ujętego w t. zw. Confessio Belgica, którą ułożył, w r. 1559 kaznodzieja walloński Guy de Bray a synod w Dordrechcie (ob.) uznał jw jako oficjalne wyznanie wiary Kościoła holenderskiego. W Niemczech gminy wallońskie istniały w Kolonji, Frankenthal i Frankfurcie nad Menem. W Londynie założył król Edward w r. 1550 gminę wallońsko-reformowaną dla uchodźców niderlandzkich a jej superintendentem był Jan Łaski (1499 — 1560), niedoszły reformator polski, który napisał dla tej gminy wyznanie wiary, zwane Confessio Londoniensis, oraz konstytucję, wzorowaną na ustawie kalwińskiej gminy w Strassburgu. Za panowania królowej Marji Tudor Łaski, zmuszony do ucieczki z Anglji, znalazł wraz z członkami swej gminy chwilowy przytułek w Emden w Hanowerze, skąd jednak wkrótce również został wypędzony przez ortodoksów luterańskich. Przeniósł się do Frankfurtu i założył tam w r. 1555 z pozostałości swej gminy londyńskiej istniejącą dotychczas flamandzko holenderską gminę reformowaną. Poza Frankfurtem istnieją dotychczas w Niemczech gminy wallońskie w Hanau i Magdeburgu.

 Watykan, pałac papieski, kompleks budynków w Rzymie na prawym brzegu Tybru. Wskutek traktatu lateraneńskiego z dn. 11 lutego 1929 r., zawartego między Stolicą Apostolską a państwem włoskiem, Watykan (citta del Yaticano) stanowi niezależne państwo kościelne (ob. Kościelne państwo).

 Watykański sobór, zwołany przez pap. Piusa IX bullą „Aeterni patris“ z 29 czerwca 1868 r., zebrał się na pierwszą sesję publiczną dn. 6 grudnia 1869 r. pod przewodnictwem papieża. Na drugiem publicznem posiedzeniu (6 stycznia 1870 r.) członkowie soboru złożyli wyznanie wiary według formuły soboru trydenckiego (ob. Symbole wiary). Na trzeciem publicznem posiedzeniu (24 kwietnia 1870 r.) ogłoszono konstytucję dogmatyczną „De fide catholica“, zawierającą traktaty o Bogu Stworzycielu (potępienie panteizmu), o Objawieniu, o wierze i o stosunku wiary do rozumu. Wreszcie na czwartej sesji publicznej (18 lipca 1870 r.), przed którą około 170 biskupów wyjechało, uchwalono konstytucję dogmatyczną o Kościele Chrystusowym. Konstytucja ta składa się z 4 rozdziałów: 1) o prymacie Piętrowym, 2) o jego ciągłości, 3) o prymacie papieskim i 4) o nieomylnem nauczaniu papieża rzymskiego (ob. Nieomylność). Przy głosowaniu nad dogmatem o nieo-mylności papieskiej na 535 głosujących tylko dwóch głosowało przeciw temu dogmatowi, lecz i ci po ogłoszeniu dogmatu zaprzysięgli go. Wskutek wybuchu wojny francusko-niemieckiej część biskupów wyjechała, pozostali przygotowywali materjał do następnych uchwał. Wkroczenie wojsk włoskich do Rzymu (20 września 1870 r.) skłoniło Piusa IX do odroczenia soboru na czas nieograniczony bullą „Postquam Dei munere“ z dn. 20 października 1870 r.

 Wcielenie Syna Bożego. Dogmat wiary chrześcijańskiej głosi, że przez wcielenie drugiej osoby Trójcy Przenajśw. w Chrystusie natura Boska i ludzka zostały hipostatycznie połączone w jednej osobie, tak iż Jezus Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem. Dogmatowi temu, który wypowiedziały liczne sobory a szczególnie sobór w Chalcedonie w r. 541, sprzeciwiały się w ciągu wieków przeróżne sekty, jak adopcjanie, apolinaryści, arjanie, ceryntjanie, ebjonici, gnostycy, manichejczycy, marcjoniści, monofizyci, monoteleci, pryscyljanie, socynjanie,