Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/363

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
RELIGJOZNAWSTWOREQUIEM
358

ks. S. Archutowski, Porównawcza historja religji, w,,Ateneum kapłańskiem“ 1913; ks. dr. Sz. Szydelski, Historja religji a religja objawiona. Lwów, 1916).

Religjoznawstwo, badanie naukowe zjawisk życia religijnego i rozpatrywanie zagadnienia religji ze stanowiska metafizyki, psychologji i historji, umiejętność, powstała w połowie XIX wieku. Dzieli się na dwa kierunki: filozoficzny i historyczny. Obydwa łączą się ze sobą, gdyż filozofja religji, poszukująca abstrakcyjnych określeń bez danych konkretnych, dostarczanych przez historję, byłaby bez treści, historja zaś przy rozpoznawaniu i klasyfikowaniu zjawisk religijnych (fenomenologja religji) nie może obejść się bez koncepcyj filozoficznych. Postępy religjoznawstwa, jako gałęzi wiedzy, idą w parze z postępami umiejętności, z któremi jest skojarzona, a mianowicie, rozszerzeniem umiejętności historycznych na historję cywilizacji, z odkryciami na polu lingwistyki, filologji, etnografji, antropologji, mitologji i folkloru.
Oprócz fenomenologji religji, czyli systematyki zewnętrznych form kultu religijnego, przedmiotem religjoznawstwa jest typologja religji, klasyfikująca samą religijność, t. j. wierzenia, przekonania i dążenia religijne (ob. Typologja, II). Podwaliny nauki religjoznawstwa położył profesor uniwersytetu w Oxfordzie, Fryderyk Max-Müller, w swych pracach, wydanych od r. 1846 do 1905. Za jego przykładem poszli badacze innych narodów i wkrótce powstały katedry religjoznawstwa i historji porównawczej religji w Oxfordzie, Glasgowie, Leydzie, Paryżu, Brukseli i in. W Polsce pierwsze wykłady z porównawczej historji religji wprowadził uniwersytet katolicki w Lublinie w r. 1923. We Francji istnieje muzeum, poświęcone historji religji, głównie religjom azjatyckim niechrześcijańskim, założone w r. 1879 w Lyonie przez Emila Guimet, darowane przezeń państwu, przeniesione do Paryża i wzbogacone przez dary prywatne. Muzeum to, zwane od założyciela „Musée Guimet“, wydaje czasopismo p. t. „Revue de l’histoire des religions“ i ogłasza prace z zakresu historji religji p. t. „Annales du Musée Guimet“.
(Max-Müller, Introduction to the science of religion, London 1873; Tisdall William, Comparativ Religion, London, 1909; Lectures on the History of Religions, London, 1910, 5 vol.; Foucart George, La Méthode comparative dans l’Histoire des Religions, Paris 1909; J. Bricout, Ou en est l’histoire des Religions? Paris, 1912; ks. dr. Józef Kruszyński, Studja nad porównawczą historją religji. Poznań, 1926; ks. dr. Szydelski, Historja religji a religja objawiona, Lwów, 1916).

Relikwje, cząstki ciał świętych lub przedmioty, które miały bezpośrednią styczność z Chrystusem Panem lub ze świętymi, jak np. odzienie, sprzęty, narzędzia męki, są przedmiotem czci Kościoła katolickiego, unormowanej przepisami kościelnemi. Relikwje, nadawane kościołom lub osobom prywatnym w relikwiarzach (szkatułkach szklanych), muszą być zapieczętowane pieczęcią biskupa lub właściwej kongregacji rzymskiej i posiadać dokument, stwierdzający ich autentyczność. Kodeks prawa kanonicznego poleca biskupom usuwać od kultu wiernych relikwje, o których nieautentyczności są przekonani (can. 1284). Relikwij, których dokumenta autentyczności zaginęły, nie należy wystawiać ku czci publicznej, dopóki biskup nie wyda o nich sądu. Starożytne relikwje jednak należy pozostawiać przy czci, której dotychczas używały, wyjąwszy, gdy jest rzeczą pewną, że są fałszywe lub podstawione (can. 1285).

Relikwje drzewa Krzyża św., ob. Drzewo Krzyża św.

Remonstranci, ob. Arminjanizm.

Renegat, odstępca od wiary, w szczególności ten, który odstąpił od wiary chrześcijańskiej i przyjął islam.

Reordynacja, w Kościele katolickim powtórne udzielenie święceń kapłańskich, następuje tylko wtedy, gdy poprzednie święcenia były udzielone nieważnie.

Reprobacje, wyrok Boży, wyłączający grzesznika od zbawienia i skazujący go na wieczne potępienie (ob. Przeznaczenie).

Requiem (missa de requiem), w Kościele katolickim msza żałobna za duszę zmarłego lub zmarłych. Nazwa