zwani molinistami, św. Franciszek Salezy i wielu innych utrzymują, że Bóg wszystkich bez wyjątku powołał do zbawienia i wszystkim udzielił łask odpowiednich, z któremi współpracując, mogą się zbawić, tak że tylko ten nie będzie zbawiony, kto nie chce się zbawić.
(Dr Józef Sebastjan Pelczar, Religja katolicka, Przemyśl 1928).
Przybytek (namiot, tabernaculum) w czasie wędrówek Izraelitów na pustyni namiot przenośny z desek, pokrytych od wnętrza złotą blachą, a od góry poczwórnym dachem z tkanin i skór, służący do przechowania arki przymierza i jako miejsce nabożeństw i ofiar. Dzielił się na obszerny przedsionek, zwany miejscem świętem, w którem znajdował się stół chlebów pokładnych, złoty świecznik siedmioramienny, ołtarz kadzielny i przybory do składania ofiar. W drugiej, mniejszej części przybytku, czyli „w miejscu najświętszem“, stała arka przymierza, zawierająca tablice prawa, naczynie z manną i laskę Aarona. Do miejsca „świętego“ wchodzić mogli tylko kapłani, do „najświętszego“ tylko arcykapłan raz w rok w święto zwane Dniem pojednania. Przybytek był otoczony dziedzińcem, którego część przeznaczona była dla wiernych, składających ofiary, a część dla kapłanów i lewitów. Na dziedzińcu stał ołtarz całopalenia i umywalnia miedziana.
Przyjaciele światła (niem. Lichtfreunde) sekta protestancka, odrzucająca wszelkie wierzenia chrześcijańskie i cześć dla Chrystusa, a uznająca t. zw. katechizm racjonalistyczny. Założyli ją pastorzy pruscy Uhlich i Wislicenus, jako manifestację przeciwko partji ortodoksyjno-pietystycznej (ob. Pietyzm), która od wstąpienia na tron pruski Fryderyka Wilhelma IV rościła pretensje do wyłącznego opanowania pruskiego protestantyzmu. Pastor Uhlich zwołał w r. 1841 zjazd w Gnadenau, gdzie 16 pastorów zawiązało stowarzyszenie pod nazwą „przyjaciół światła“, mające na celu ochronę zagrożonej wolności religijnej. Na dorocznem zebraniu w Köthen w r. 1844 wywodził jeden ze stowarzyszonych, pastor Wislicenus, że nie biblja, ale przebywający w każdym Duch św. stanowi normę wierzeń protestanckich. Pastor Uhlich ogłosił w r. 1845 książkę, w której odrzuca wszelkie dogmaty chrześcijańskie, a zgromadzenie w Köthen, złożone z 2000 osób, przyznało mu słuszność. Gdy rządy pruski i saski zakazały zebrań „przyjaciół światła“ i złożyły z urzędu wielu pastorów, należących do tej sekty, powstały „wolne gminy“, założone przez „przyjaciół światła“ poza związkiem kościoła krajowego, a ogólna ilość ich członków wzrosła w r. 1849 do liczby 35.000 osób. W r. 1859 połączyli się „przyjaciele światła“ z „Niemieckimi katolikami“ w t. zw. Związek wolnych gmin Niemiec o charakterze wybitnie ateistycznym. Liczą obecnie około 50 gmin i 20.000 członków.
Przykazania boskie, ob. Dekalog.
Przykazania kościelne, pięć przepisów katechizmowych Kościoła katolickiego o święceniu dni świętych, słuchaniu mszy, zachowywaniu postów, przystępowaniu do spowiedzi i komunji św. i nieodbywaniu wesel i zabaw w czasie zakazanym.
Przymierze Stare i Nowe, księgi Starego i Nowego Testamentu, ob. Biblja.
Przypowieści księga, jedna z ksiąg Starego Testamentu, przypisywana Salomonowi, zawiera przypowieści, przysłowia, zdania moralne, aforyzmy i porównania. Zaliczona przez żydów i chrześcijan do ksiąg świętych, stanowi wraz z księgą Eklezjastes, Pieśnią nad pieśniami, księgą Madrości i księgą Eklezjastyka osobny rodzaj ksiąg biblijnych, zwanych łącznie księgami mądrości.
Przysięga, oświadczenie, połączone z powołaniem się na Boga jako świadka, zatem akt religijny, przesądzający wiarę w Boga tak u przysięgającego, jak u tych, którzy wymagają przysięgi. Jest albo przyrzekająca i taką jest przysięga homagjalna na wierność przełożonemu i każda przysięga służbowa, albo stwierdzająca prawdziwość zeznań tego, który ją składa, czyli przysięga sądowa. Formułę przysięgi określa ustawa, a jej forma religijna zależy od wyznania składającego przysięgę. Niektóre związki religijne, jak menonici
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/353
Ta strona została przepisana.
PRZYBYTEKPRZYSIĘGA
348
