Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/287

zdania (Rzym. I 17 — 31 i Żyd. I. 3). Wskutek tego i Kościół katolicki liczy ją do rzędu ksiąg kanonicznych.

 Mechitarzyści (Congregatio monachorum Antonianorum Benedictinorum Armenorum), kongregacja ormiańska, założona przez Mechitara (1676 — 1749), który był mnichem w klasztorze armeńsko-schizmatyckim pod Siwas w Armenji. Nawrócony przez jezuitów w Erzerum, został w r. 1696 księdzem katolickim, był od r. 1700 duszpasterzem gminy ormiańsko-katolickiej w Konstantynopolu i założył tam w r. 1701 kongregację na podstawie t. zw. reguły antonjańskiej w celu religijnego i kulturalnego podniesienia narodu armeńskiego. Kongregacja ta otrzymała w r. 1711 zatwierdzenie papieskie pod warunkiem, że przyjmie regułę benedyktyńską. Osiadła w Modon na półwyspie Morei, będącym wówczas we władaniu rzeczypospolitej weneckiej. Po zagarnięciu Morei przez Turków kongregacja przesiedliła się w r. 1717 do Wenecji, gdzie na wyspie San Lazaro powstał wielki klasztor z własną dru-karnią. Klasztor ten stał się pod kie-runkiem opata Mechitara środowiskiem rozległej działalności misyjnej i naukowej. Pod wpływem reform, zaprowadzonych przez opata Melkoniana, następcy Mechitara, część zakonników osiadła w r. 1773 w Trieście i utworzyła samoistną kongregację, zwaną mechitarzystami. W r. 1810 przesiedliła się do Wiednia, gdzie dotychczas istnieje. Posiada tam bogatą bibljotekę i muzeum, własną drukarnię i prowadzi gimnazjum i kursa teologiczne dla swoich wychowanków. Obecnie zatem kongregacja benedyktynów ormiańskich, założona przez. Mechitara, dzieli się na dwa samoistne odłamy, z których każdy ma swego opata generalnego. Właściwi mechitarzyści z klasztorem macierzystym w Wiedniu posiadają, klasztory w Trieście, Neusatz na Węgrzech, Konstantynopolu, Smyrnie i w Aidin w Azji Mniejszej. Odłam wenecki, zwany lazarystami ormiańskimi posiada klasztory w Siedmiogrodzie, w Pera, Trapezuncie, dwa w Azji Mniejszej i trzy na Krymie. Obydwa odłamy trudnią się duszpasterstwem pośród katolickich Ormian i prowadzą bardzo ożywioną działalność kulturalną i naukową, wydając w obydwu drukarniach, w Wiedniu i w Wenecji, liczne dzieła naukowe i religijne w różnych językach, przeważnie w armeńskim.

 Meczet, mahometański dom modlitwy. Wielkie meczety (po arab, dżami — miejsce zebrania), posiadają wieże, zwane minaretami, mniejsze, zwane mesdżit („miejsce modlitwy“), zwykle nie mają minaretu. W większych meczetach oprócz dziedzińca wewnętrznego (haram), zazwyczaj otoczonego kolumnadą, na którym stoi wodotrysk lub studnia do rytualnych obmywań, znajduje się dziedziniec zewnętrzny, otoczony murem, obejmujący wodotryski, mauzolea, nagrobki lub całe cmentarze. Do tego dziedzińca zewnętrznego przypierają często szkoły teologiczne islamu (medress), szkoły niższe (mekteb) i kuchnie dla ubogich (imaret). Główna oś meczetu kieruje się zawsze w stronę Mekki, w której znajduje się „święty meczet“ (Mesdżit ul Haram), mieszczący w sobie Kaabę (ob.). Kierunek ten, w którym muzułmanin winien zawsze zwracać się przy modlitwie, jest oznaczony przez wgłębienie w tylnej ścianie meczetu, zwane mihrab, odpowiadające ołtarzowi w świątyniach chrześcijańskich. Na prawo od tego wgłębienia stoi kazalnica (minbar), z której w piątki chatib (kaznodzieja) wygłasza kazania. Na środku meczetu znajduje się wzniesienie, na którem stoją duchowni, odczytujący koran. Meczety służą tylko jako miejsce modlitwy, kazań i odczytów religijnych, nie zaś jako miejsce do odbywania ceremonij, jak śluby, obrzezania i t. p. Duchowieństwo muzułmańskie, ustanowione przy meczecie składa się zwyczajnie z szeika (przełożonego) i jego zastępcy, chatiba (kaznodziei), dwóch do czterech imamów i kilku muezinów.

 Medjolański edykt, ob. Edykt medjolański.

 Mekka i Medyna, ob. Mahomet, Islam i Kaaba.

 Meksyk, statystyka wyznań, ob. Ameryka.

 Meksykańska religja, ob. Aztetów religja.