Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/258

się do Middelburga w Holandji, skąd został usunięty w r. 1670 wskutek uchwał synodu w Dordrechcie, jako nie stosujący się do nauki Kalwina. Założył w Amsterdamie sektę kwietystyczną, której członkowie prowadzili życie wspólne. Wypędzony z Amsterdamu, udał się do Herford w Westfalji a następnie do Altony, gdzie umarł, zjednawszy sobie niewielką liczbę zwolenników, około 150 osób, zorganizowanych w gminę wyznaniową. Gmina ta rozwiązała się wkrótce po śmierci założyciela, ale przez długi czas potem wyznawcy kalwinizmu, niezadowoleni z urządzeń kościoła reformowanego, powoływali się na pisma Labadi’ego i jego projekty reformy, zwane labadyzmem.

 Labarum, rzymski sztandar wojenny, któremu oddawano cześć religijną. Labarum Konstantyna Wielkiego był to sztandar, sporządzony na jego rozkaz w przededniu bitwy z Maksencjuszem w r. 312. Ujrzawszy na niebie znak krzyża z napisem „w tym znaku zwyciężaj“, rozkazał Konstantyn W. na swojem labarum umieścić inicjały Chrystusa i temu znakowi przypisywał zwycięstwo.

 Lacordaire Henryk, francuski kaznodzieja i pisarz kościelno-polityczny (1802 — 1861). Wyświęcony na kapłana w r. 1827 po rewolucji lipcowej wstąpił do redakcji pisma Avenir i pracował wraz z La Mennais’em i Montalembertem w kierunku zdobycia wolności nauczania w duchu katolickim. Pismo to wywierało znaczny wpływ na współczesnych i na emigrację polską w Paryżu. Gdy La Mennais począł głosić nauki, niezgodne z nauką Kościoła i wywołał potępienie akcji Avenir’u ze strony Stolicy Apostolskiej, Lacordaire poddał się wyrokowi papieskiemu i opuścił La Mennais‘go. W następnych latach wsławił się znakomitemi kazaniami, szczególnie w kościele Notre-Dame w Paryżu — a metoda apologetyczna, w której na obronę swych tez używał dowodów z historji, polityki i wogóle z całego zakresu zdobyczy kulturalnych, utworzyła szkołę. Jako pisarz polityczny w r. 1859 bronił niezawisłości Italji, walcząc równocześnie o uznanie absolutnej władzy papieża nad Kościołem. Przyczynił się do odrodzenia zakonu dominikanów we Francji, pracując przy urządzeniu „trzeciego zakonu św. Dominika“, i został prowincjałem założonej jego staraniem francuskiej prowincji dominikanów. Niedługo przed śmiercią został członkiem Akademji Francuskiej a jednem z ostatnich jego dzieł był list w kwestji rzymskiej.

 Laetare, nazwa czwartej niedzieli Wielkiego Postu od słów psalmu „Laetare Jerusalem“ (wesel się Jerozolimo, Izaj. LXVI. 10), w którym Kościół pociesza wiernych zbliżającą się uroczystością Zmartwychwstania.

 Laik, człowiek świecki w przeciwstawieniu do duchowieństwa, w zakonach i kongregacjach zazwyczaj sługa klasztorny, który nie złożył uroczystych ślubów zakonnych (ob. Konwersi).

 Laików związek (evangelischer Laienbund), stowarzyszenie protestanckie, założone w Berlinie w r. 1910, głoszące zasady „powszechnego kapłaństwa“ i „wolności ewangelickiej“. W myśl tych zasad związek nie przyjmuje na członków osób należących do duchowieństwa protestanckiego lub zajmujących posady w zarządzie kościelnym i stara się pogodzić wszelkie kierunki protestantyzmu i załagodzić walki stronnictw, istniejących w jego łonie.

 Lamaizm, system religijny, panujący w Tybecie i w Mongolji, tybetańska forma buddyzmu. Religję Buddhy wprowadził do Tybetu w VII w. po Chr. król Srongtsan-Gampo pod wpływem swych żon, z których jedna pochodziła z Nepalu a druga z Chin. Obydwie są dotychczas przedmiotem kultu religijnego lamaitów. Od pierwotnej religji Buddhy różni się lamaizm, wskutek wpływu sziwaizmu i szamanizmu, wielką ilością bóstw i demonów, silnie rozwiniętą wiarą w czary i czarodziejów a przedewszystkiem obcą buddyzmowi hierarchją, na czele której stoi Dalaj Lama (ob.). Obok niego drugim najwyższym dostojnikiem duchownym jest Panszen Erdeni (Banczen Lama), wielki lama klasztoru Taszy Lhumpo w Tybecie zachodnim. Wpływ lamów polega na wierze, że w nich odradzają się nadziemskie istoty, będące emanacją Buddhy. Lamaizm wierzy w metampsycho-