Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/238

Piotra, papieża Anakleta (79 — 91), przebudowana przez Konstantyna Wielkiego, odnaleziona została w r. 1594 pod podłogą bazyliki.

 Konfesjonalizm, podkreślanie strony wyznaniowej we wszystkich objawach życia społecznego, dzielenie według wyznania ludzi, biorących udział w jakiejś działalności społecznej, nie mającej charakteru wyznaniowego. Jest to zarzut, stawiany najczęściej ze strony socjalno-demokratycznej stowarzyszeniom społecznym katolickim i protestanckim.

 Konfesjonał, krzesło kapłana, słuchającego spowiedzi, z klęcznikami po bokach dla spowiadających się. Aż do średniowiecza nie znano konfesjonałów i spowiadano mężczyzn u stopni ołtarza, kobiety pod kazalnicą. Pierwsze wspomnienie o konfesjonałach pochodzi z synodu w Sewilli w r. 1512. Sobór trydencki wprowadził je w powszechne użycie i od tego czasu nie wolno spowiadać bez konfesjonału, zwłaszcza kobiet, wyjąwszy przy łożu chorego i w innych wyjątkowych wypadkach.

 Konfirmacja, u protestantów akt religijny, polegający na katechezie dorastającej młodzieży, publicznym egzaminie, wyznaniu wiary i błogosławieństwie przez pastora. Teologowie protestanccy, którzy odrzucili katolicki sakrament bierzmowania jako „czczą ceremonję“, wprowadzili ok. r. 1534 — 1539 konfirmację, jako uzupełnienie chrztu i akt nadania pełni praw członka gminy kościelnej.

 Konformiści (Conformers), protestanci angielscy, którzy przyjęli 39 artykułów wiary, ułożonych w r. 1562 przez oficjalny synod londyński kościoła anglikańskiego, w odróżnieniu od nie-konformistów (Non-Conformists), to jest całego szeregu sekt, które nie przyjęły oficjalnego wyznania wiary (ob. Anglikanizm).

 Konfucjusz, po chiń. Kung-fu-tse — „mędrzec z rodziny Kung“, filozof chiński i twórca systemu religijno-moralnego, zwanego konfucjanizmem. Urodził się ok. r. 552 przed Chr. i działał w życiu publicznem ówczesnej stolicy Chin, miasta Lu, jako mąż stanu i nauczyciel.. Po dwudziestu latach tej działalności, zmuszony porzucić Lu, tułał się przez lat 13 w drobnych państwach chińskich, otaczających jego ściślejszą ojczyznę, do której powrócił jako starzec. Przyjęty przez panującego z honorami, ale pozbawiony poprzednich wpływów, zdala od życia publicznego poświęcał się piśmiennictwu, zbieraniu i porządkowaniu pism dawnych mędrców, reformie muzyki i pisaniu jedynego dzieła, które pozostawił, t. j. kroniki miasta Lu, p. t. Księga wiosny i jesieni. Zmarł w r. 479 przed Chr. Znaczenie Konfucjusza i wpływ jego doktryny filozoficzno moralnej na całe późniejsze życie Chin tłumaczy się tem, że był on konsekwentnym i wytrwałym przedstawicielem rodzimego konserwatyzmu chińskiego, stanowiącego najgłębszą cechę tego narodu. (Co do szczegółów jego systemu ob. Chiny).

 Kongregacje kardynalskie, ob. Kardynałowie.

 Kongregacje rzymskie, ob. Kardynałowie.

 Kongregacje zakonne, ob. Zakony.

 Kongregacjonaliści, ob. Independenci.

 Kongresy eucharystyczne, ob. Eucharystyczny kongres.

 Kongrua (z łać. congrua pars = odpowiednia część), dochód, wystarczający na utrzymanie duchownego (proboszcza, wikarego), odpowiednie jego stanowi. W prawodawstwie austrjackiem kongruą nazywała się ustawowo określona minimalna kwota dochodu, którą miało pobierać duchowieństwo katolickie, trudniące się duszpasterstwem i którą uzupełniał skarb państwa (fundusz religijny) w razie, gdy dochód, pobierany przez duchownego z piastowanego przezeń urzędu (beneficjum), nie dosięgał tej kwoty. Ustawy państwowe, określające wysokość kongruy, nazywały się ustawami kongrualnemi.

 Koniec świata, ob. Eschatologja.

 Konklawe (łać. conclave), pomieszczenie odosobnione i specjalnie urządzone oraz zgromadzenie kardynałów, zebrane w niem w celu wyboru papieża.
 Wybór papieża odbywał się pierwotnie tak samo, jak innych biskupów, t. j. przez okolicznych biskupów i lud rzymski. Brak ustalonych norm elekcyjnych był powodem nadużyć,