Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/233

zmem, oraz klasztory jezuitów, budowane najczęściej w wielkich miastach i mające niewiele wspólnego z typem klasztoru średniowiecznego

 Klauzura (z lać. clausura — zamknięcie), w znaczeniu materjalnem część klasztoru, do której nie mają wstępu osoby obce i której zakonnikom nie wolno opuszczać. W znaczeniu formalnem klauzura jest to ogół przepisów, odnoszących się do wychodzenia osób zakonnych z klasztoru i wchodzenia tam obcych. Klauzura w tem znaczeniu może być papieska lub biskupia. Papieska polega na przepisach, wydanych przez papieży, tylko papież może zwolnić od jej zachowania i obowiązuje w klasztorach tych zakonów, których członkowie składają śluby uroczyste. Klauzura biskupia istnieje w klasztorach, których mieszkańcy składają tylko śluby proste. Określona jest przez biskupa prawem diecezjalnem lub ustawami odnośnego zgromadzenia i biskup może od niej dyspensować. Poza klauzurę klasztorów męskich nie mogą wchodzić kobiety, klauzury zaś klasztorów żeńskich, które podlegają klauzurze papieskiej, nie wolno przekroczyć nie tylko mężczyźnie, ale i obcej kobiecie bez zezwolenia Stolicy Apostolskiej. Wolno wejść za klauzurę, z zachowaniem odpowiednich przepisów, spowiednikowi, kapłanowi przynoszącemu wiatyk, biskupowi lub innemu wizytatorowi duchownemu. Kto przekracza bez właściwego zezwolenia klauzurę klasztoru mniszek, lub kto wprowadza bez zezwolenia poza klauzurę osoby obce, popada w ekskomunikę. Zakonnice, które złożyły śluby uroczyste, nie mogą bez zezwolenia opuścić klauzury pod zagrożeniem klątwy, od której może zwolnić tylko papież. Wyjątkowo wolno opuścić klauzurę bez zezwolenia w razie grożącego niebezpieczeństwa śmierci, np. w wypadku pożaru lub choroby zaraźliwej. Od takiej klauzury wolne są kongregacje i takie zgromadzenia, w których obowiązują tylko śluby proste.

 Klątwa, ob. Ekskomunika.

 Klemens-Marja św., ob. Hofbauer Klemens-Marja.

 Klemens, imię 14 papieży i 3 antypapieży:

 Klemens I, święty, papież od 92 do 101 r., trzeci następca św. Piotra, autor listu do Koryntjan, będącego jednym z dowodów, że prymat papieży rzymskich wykonywany był od pierwszych wieków chrześcijaństwa nad całym Kościołem. Wystosował go papież w r. 95 w celu usunięcia zamieszek, które wybuchły w Koryncie między tamtejszą gminą chrześcijańską a jej prezbiterami. List papieski schizmę tę usunął i wedle świadectwa Dionizego, biskupa Koryntu ok. r. 170, czytano go tam jeszcze wówczas w czasie zebrań niedzielnych.

 Klemens II, papież od 24 grudnia 1046 do 9 października 1047, z pochodzenia Niemiec, biskup bamberski, koronował cesarza Henryka III. Wydał surowe przepisy przeciw symonji. Ciało jego przewieziono do Bambergi.

 Klemens III, Guibert, arcybiskup Rawenny, wybrany na antypapieża przez Henryka IV w jego walce z papieżem Grzegorzem VII. Przeżył tego papieża i jego następców, Wiktora III i Urbana I i dopiero wojska krzyżowe w r. 1100 wydaliły go z Rzymu do Rawenny, gdzie umarł.

 Klemens III, papież od 1187 do 1191 roku, odzyskał władzę świecką nad Rzymem i skłonił Fryderyka Barbarossę, Filipa Augusta i Ryszarda Lwie Serce do podjęcia wyprawy krzyżowej.

 Klemens IV, papież 1265 — 1268, z pochodzenia Francuz, Gui Foulquois Le Gros, na dworze św. Ludwika radca królewski, następnie biskup w Puy i arcybiskup w Narbonie. Nadał Karolowi Andegaweńskiemu w lenno Neapol.

 Klemens V, papież 1305 — 1314, Bertrand de Got, arcybiskup w Bordeaux, koronowany w Lyonie. Pozostał we Francji i obrał rezydencję papieską w Avignon. Powolny królowi Filipowi Pięknemu, zniósł zakon templarjuszów.

 Klemens VI, papież 1342 — 1352, rezydował w Avignon.

 Klemens VII, Robert z Genewy, był antypapieżem w czasie t. zw. wielkiej schizmy papieskiej od 1378 do 1394 r.

 Klemens VII, papież 1523 — 1534, Juljusz Medici, arcybiskup florencki, sprawował rządy w czasie największego rozszerzenia protestantyzmu