Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/184

zasadę prymatu papieskiego wobec patrjarchów wschodnich.

 Inocenty II (1130—1143) musiał uciekać do Francji, wygnany przez antypapieża Anakleta II. Uznany papieżem przez cały świat chrześcijański, głównie dzięki wpływom św. Bernarda z Clairvaux i św. Norberta, zakończył na soborze lateraneńskim w r. 1139 schizmę Anakleta.

 Inocenty III (1198—1216), jeden z największych papieży średniowiecza, podniósł do szczytu polityczną potęgę papiestwa. W sporze o tron cesarski między Filipem szwabskim a Ottonem IV uznał Ottona i koronował go w r. 1209 na cesarza; gdy ten jednak począł rościć pretensje do panowania we Włoszech, złożył go z tronu i wysłał do Niemiec Fryderyka II. Zmusił króla francuskiego Filipa Augusta do pojednania się z żoną. Gdy król angielski Jan Bez ziemi nie chciał uznać jego rozstrzygnięcia sporu o arcybiskupstwo w Canterbury, obłożył go klątwą, rzucił interdykt na Anglję i w ten sposób zmusił króla Jana do upokorzenia się, poczem nadał mu panowanie nad Anglją jako swemu lennikowi. Popierał rozwój zakonów franciszkańskiego i dominikańskiego i zakazywał tworzenia nowych. W r. 1215 przeprowadził IV sobór lateraneński (XII sobór powszechny), na którym zapadły podstawowe uchwały w kwestjach dogmatycznych Kościoła katolickiego.

 Inocenty IV (1243—1254) przeprowadził zwycięską wojnę z cesarzem Fryderykiem II i jego następcą. Zmuszony opuścić Rzym, przybył do Lyonu i tam zwołał sobór powszechny, który wyklął Fryderyka II. Po jego śmierci podjął dalszą walkę z Konradem IV, Manfredem i Konradynem i w r. 1251 powrócił do Rzymu.

 Inocenty V był papieżem przez 5 miesięcy r. 1276. Starał się zwołać wyprawę krzyżową i przeprowadzić unję z Kościołem greckim.

 Inocenty VI (1352—1362) zreformował kurję rzymską i usunął wiele nadużyć w administracji kościelnej. Kazał kardynałowi Albornoz koronować Karola IV cesarzem.

 Inocenty VII (1404—1406) był papieżem w czasie schizmy papieskiej, powstałej przez dokonany przez Francuzów wybór Benedykta III.

 Inocenty VIII (1484—1492) był papieżem słabego charakteru i dopuszczał do nepotyzmu.

 Inocenty IX był papieżem przez 2 miesiące r. 1591.

 Inocenty X (1644—1655) potępił w r. 1651 pokój westfalski, a w r. 1653 zasady Jansena (ob. Jansenizm).

 Inocenty XI (1676—1689) w sporze z Ludwikiem XIV protestował przeciw deklaracji kleru francuskiego z r. 1682 (ob. Galikanizm) i umiał obronić autorytet papiestwa. Ulepszył administrację państwa kościelnego i zwalczał nepotyzm.

 Inocenty XII (1691—1700) uzyskał od Ludwika XIV odstąpienie od 4 artykułów galikańskich.

 Inocenty XIII był papieżem od r. 1721 do 1724.

 Inspiracja, ob. Natchnienie.

 Inspiracyjne gminy, sekty protestanckie, utworzone we Francji z początkiem XVIII w. przez „proroków“ t. zw. kamisardów (ob.). Inspirantami nazywali się z powodu swej nauki o bezustannem i bezpośredniem natchnieniu boskiem, które spływa na wybranych. Wykluczeni z kościoła francusko-reformowanego w r. 1706 wywędrowali do Anglji i Szkocji, gdzie znów zostali wykluczeni z kościoła anglikańskiego i przenieśli się do Holandji. Zasadniczo uznawali doktrynę protestancką, odrzucając jej instytucje zewnętrzne, jak urząd kaznodziejski i sakramenta. Uważali małżeństwo oraz przyjmowanie stałych zobowiązań i urzędów za niebezpieczne dla zbawienia. Misjonarze ich, natrafiwszy w Niemczech na podatny grunt, przygotowany przez pietystów i separatystów, założyli w zachodnich Niemczech i Szwajcarji liczne „gminy inspiracyjne“, które razem tworzyły t. zw. kościół wędrowny (ecclesia ambulatoria). Ustawę tego „kościoła“ stanowiło „24 reguł prawdziwej pobożności i świątobliwego życia“. W latach 1730 do 1736 inspiranci pozostawali w bliskich stosunkach z hernhutami, czyniąc im wielką konkurencję. Wskutek tego przywódca hernhutów Zinzendorf ogłosił przełożonego inspirantów Rocka fałszywym prorokiem. Po śmierci Rocka (1749) wyga-