Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/129

nią stowarzyszeń. Rząd francuski przystąpił do likwidacji majątków kościelnych i zakonnych (2 stycznia 1907 r.).
 Wkrótce jednak przyszło otrzeźwienie. Rabunkowa gospodarka rządowych likwidatorów, którzy roztrwonili t. zw. „miljard kongregacyj“, upadek wpływów Francji na Wschodzie, posiadanych z tytułu protekcji nad misjami katolickiemi, trudne położenie szkolnictwa, wywołane zamknięciem mnóstwa wzorowych szkół i zakładów wychowawczych prowadzonych przez kongregacje, wreszcie skutki wojny europejskiej i bohaterskie zachowanie się „księży-kombatantów“ na froncie spowodowały zmianę nastrojów na niekorzyść wojującej masonerji. Nowe orjentacje myśli francuskiej, a zwłaszcza względy polityczne, uznanie działalności kongregacyj misyjnych, krzewiących nietylko wiarę ale i kulturę francuską, a wypieranych przez misje włoskie, niemieckie i amerykańskie, wpłynęły na ostudzenie antyreligijnego fanatyzmu radykałów. Zaczęto szukać kompromisu pomiędzy ustawami z r. 1901 i 1904 a postulatami życia praktycznego. Ustawa z 27 marca 1929 r. uznała kongregację białych ojców, kongregacje Picpus, marystów, braci szkolnych, misje wschodnie, misje afrykańskie i zakon sióstr Najśw. Marji Panny w Lyonie, ustawa zaś z 28 marca 1929 r. uznała zakon franciszkanów i upoważniła go do wysyłania misyj zagranicznych.
 Podanie dokładnych dat statystycznych co do liczebności poszczególnych wyznań we Francji jest niemożliwe, gdyż państwowe spisy ludności nie uwzględniają wyznania. Źródła katolickie odliczają z 40 miljonów Francuzów około 650.000 ewangelików,.100.000 żydów i 102.000 zwolenników różnych sekt i bezwyznaniowych. W ten sposób pozostaje około 39 miljonów jako przybliżona ilość katolików francuskich.
 Hierarchja katolicka składa się z 17 arcybiskupów we Francji, w Algerze, Kartaginie i Pondichery, oraz 75 biskupów diecezjalnych, z których biskupi w Strassburgu i w Metzu podlegają bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Francja posiada pięć uniwersytetów i fakultetów katolickich, a mianowicie: w Paryżu, Tuluzie, Angers, Lyonie i w Lille.
 Protestanci francuscy (około 650.000} dzielą się na reformowanych, którzy posiadają 101 konsystorzy z radą centralną na czele, i luteranów z 6 konsystorzami i synodem generalnym (ob. Wolne kościoły, 3).

 Frank Jakób Józef, polsko-żydowski reformator, ur. w r. 1726 na Podolu,, należał do żydowskiej sekty Sabataja Cwi i będąc w Smyrnie oddawał się studjom magji. Wróciwszy do kraju wędrował po Litwie, Rusi i Wołoszczyźnie, gdzie wpadł w zatarg z talmudystami i po licznych przejściach przyjął chrzest z wody we Lwowie wraz z 30 zwolennikami, a następnie (1759) uroczysty chrzest w Warszawie. Liczba frankistów, t. j. żydów ochrzczonych pod wpływem Franka,, mnożyła się zwłaszcza od czasu sejmu konwokacyjnego w r. 1764, który nadał szlachectwo polskie 48 rodzinom frankistów. Wskutek niesprawdzonych podejrzeń o tajemnicze schadzki został Frank osadzony w klasztorze na Bielanach a następnie w Częstochowie, dokąd za nim podążyło wielu zwolenników. W r. 1772 odzyskał wolność i osiadł w Bemie morawskim, bawił w Wiedniu, a wreszcie w Offenbach pod Frankfurtem, gdzie umarł w r. 1791.

 Fraticelli lub Fratricelli (zdrobniałe od fratres, zn. „braciszkowie“). Tak zwano w XIII wieku wszystkich zakonników, żyjących według reguły św. Franciszka z Asyżu, następnie także i świeckich, którzy sposobem życia przypominali zakonników. Później jednak z tą nazwą zaczęto łączyć istnienie różnych — sekt, jako to zwolenników Gerharda z Segarelli, Fra Dolcino, Michała z Cezeny oraz skrajnego odłamu franciszkanów-fanatyków, którzy zerwali z Kościołem. Ci ostatni uważali się za prawdziwych franciszkanów, mających jedynie prawo odpuszczania grzechów i oddawali się mrzonkom o „wiecznej ewangelji“’ (ob. Ewangelja wieczna). Sekta ta przetrwała we Włoszech do drugiej połowy XV wieku.

 Freja (Fria), ob. Germańska religja.

 Fry Elżbieta, filantropka angielska, działająca w początkach XIX wieku.