Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Wolne kościoły
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | W – wykaz haseł W – całość |
| Indeks stron | |
Wolne kościoły. Nazwę tę przybierają różne organizacje religijne protestanckie, chcące przez nią wyrazić swą niezależność od państwa i państwowej organizacji t. zw. Kościoła krajowego. W drodze wyodrębnienia się z takiej oficjalnej organizacji powstały następujące „wolne kościoły“.
1) w Szwajcarji:
a) Genewski wolny kościół (Eglise évangelique de Genève), utworzony w r. 1848 przez połączenie kilku gmin kalwińskich pod kierunkiem pastorów, którzy zostali przez radykalny rząd kantonalny usunięci z posad z powodu zapatrywań pietystycznych lub ortodoksyjnych. Liczy łącznie około 700 wyznawców.
b) Wolny kościół w Neuchâtel — (Eglise évangélique neuchâteloise indépendante de 1’Etat) liczy ok. 12.000 wyznawców w 21 parafjach. Utworzył się w r. 1873 przez odłączenie się od „Kościoła krajowego“, spowodowane uchwałą parlamentu kantonalnego), która zmniejszyła kompetencje synodu, zniosła przymus wyznaniowy i wprowadziła nieograniczoną wolność nauczania.
c) Wolny kościół kantonu Vaud (Eglise évangélique librę du Canton de Vaud) liczy około 5000 wyznawców. Powstał w r. 1845 przez odłączenie się od „Kościoła krajowego“ wskutek usunięcia przez rząd kantonalny 150 pastorów, usposobionych pietystycznie.
2. W Szkocji powstały „wolne kościoły“ wskutek dwukrotnego wyodrębniania się z istniejących organizacyj. A mianowicie drogą wyodrębnienia z państwowego Kościoła anglikańskiego (ob. Anglikanizm), powstał prezbiterjański szkocki kościół narodowy (Church of Scotland) a z tego kościoła znów wyodrębniły się:
a) Kościół secesyjny (Secession Church), powstały w r. 1733 z 26 gmin, zwanych United Original Seceders.
b) Reformowany kościół prezbiterjański, utworzony w r. 1743 i obejmujący dotychczas 12 gmin.
c) Wolny kościół szkocki (Free Church of Scotland), utworzony w r. 1843 przez 470 duchownych prezbiterjańskich.
d) Zjednoczony prezbiterjański kościół (United presbiterian Church), powstały w r. 1847 z 50 gmin.
e) Zjednoczony wolny kościół (United Free Church), utworzony w r. 1900 w drodze unji dwóch poprzednich organizacyj, obejmujący obecnie 1620 gmin i 506.000 wyznawców a zatem przewyższający co do liczby gmini „narodowy kościół szkocki“, liczący 1442 gminy.
