Przejdź do zawartości

Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/97

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w zasadzie ustroju spółkowego, pod naciskiem Patrona rosła coraz bardziej w znaczenie i wszelkie ataki dzielnie odpierała. Ostatecznie zwyciężyła w swem pojęciu najradykalniejszem w spólnictwie ludowem, a zwycięstwo jej było równocześnie znakiem, że samodzielna myśl spółkowa, reprezentowana przez Patrona, wzięła górę nad dążnościami, których przedstawicielem był przedewszystkiem prezes Komitetu, Mieczysław Łyskowski.
Łyskowski, tyle zasłużony prezes w Komitecie związkowym, mimo wszelkich przeciwności, posiadał wiele wspólnych zasad. Miłując kraj i naród nadewszystko, walczył w roku 1848-ym za wolność ojczyzny wśród braterskich haseł wolności i równości, potem działał w powstaniu roku 1863-go i wspólnie ze Szamarzewskim zasiadał na ławie oskarżonych. Wolna, wielka, bogata i świetna Rzeczpospolita, Polska od morza do morza, była tym ideałem, który przyświecał mu przy jego przelicznych przedsięwzięciach narodowych i ekonomicznych, także przy zakładaniu banków… Zaliczano go do tych, co prowadzili tak zwaną „patryjotyczną politykę ekonomiczną“, a mając z tradycji i z przyrodzenia szlachetny pociąg do „polityki wielkiej“, nie umiał się jej oprzeć i przechodził wszystkie fazy rozwoju myśli narodowej. A więc z epoki buntów i konspiracji, politycznych złudzeń i politycznego wyczekiwania, przechodzi we wielki wir gorączkowych spekulacji i ryzykownych przedsięwzięć finansowych. Z żołnierza wstrząśnień europejskich i powstańca przemienia się w pierwszego u nas bankiera, który usiłuje koncentrować kapitały i prowadzić je do walki ekonomicznej na szersze pole przemysłu wielkiego. Wśród wstrząśnień ekonomicznych, które tyle strat i spustoszeń pociągnęły za sobą, ostał się Łyskowski ze swym bankiem, ale ten wielki giest, właściwy tak jednej ostateczności i wybujałości jak drugieji, udziela się nie mniej jego działalności spółkowej. W oczach Łyskowskiego Spółka to