Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/96

listycznego, usiłował Szamarzewski za pomocą rozciągnięcia na całość Spółki socjalistycznej zasady solidarności drugiego kierunku, zaprowadzić sprawiedliwość i równość, jako najsilniejszą podstawę materjalnego i moralnego powodzenia spółkowego. Przeprowadzenie projektu stałych składek administracyjnych, pobieranych z części zysków spółkowych, równałoby się tworzeniu funduszu rezerwowego, w mniej widoczny i mniej dotkliwy sposób, a stąd łatwiejszy do przeprowadzenia. Pod względem historycznego rozwoju składki takie były o tyle uzasadnione, że Spółki pożyczkowe, powstając w pierwszym czasie z Towarzystw, czy to rolniczych, czy to przemysłowych, i z niemi przez dłuższy nieraz czas organicznie złączone, kładły na stowarzyszonych obowiązek płacenia składek i na rzecz Spółki i na rzecz Towarzystwa. Przymus składek administracyjnych, zastępujący poniekąd myśl organicznego połączenia Spółek z Towarzystwami, zaprowadzał tedy praktykę, która Spółkom nie była we wszystkiem obca. W istocie przyjęły się składki administracyjne w Spółce Średzkiej, która z początku sama organicznie złączona z Towarzystwem rzemieślniczem, w dalszym rozwoju wyzwoliła się z niego, i dzięki składkom, jak zapewniał Szamarzewski, rozwijała się nader pomyślnie. Ale, na Sejmiku w r. 1875-ym, gdy Patron projekt swój przedstawił delegatom spółkowym do zatwierdzenia, znalazł wprawdzie wielu zwolenników, ale uchwała nie przeszła, bo do większości zabrakło głosu jednego. Dążności Szamarzewskiego, także projekt o Trójcy w Zarządzie spółkowym, przybrane we formę kwiecistą, wydawały się mniej podatne do realizacji, aniżeli niemi były w rzeczy samej.
 Mimo to przewodnia myśl tych projektów nie zaginęła zupełnie. Zwłaszcza solidarność odpowiedzialność, choć w dalszem rozwinięciu Szamarzewskiego nie zapuściła korzeni w spólnictwie ludowem, jednakże zawarta