Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/92

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

w ten sposób: Wysokie procenta i prowizje, płacone za pożyczki w Spółkach, pochodzą stąd, że wszelkie wydatki administracyjne ponoszą wyłącznie członkowie pożyczający. Opłata za szemat wekslowy, za drukowany formularz wniosku o pożyczkę, tantyjema dla Zarządu — wszystkie te wydatki — cały ten ciężar — ponoszą członkowie li tylko kredyt biorący, gdy członkowie nie potrzebujący pożyczki „hojnie z zysków korzystają“. Ta „nierówność“ jest „krzywdą“ dla członków pożyczających. Bo jeżeli słuszna jest, aby straty „dzielić wedle głów“, tem słuszniejsza, aby wydatki administracyjne podzielić w ten sam sposób pomiędzy wszystkich bez wyjątku członków. „Zastanawia“ — mówi Szamarzewski, „czemu jeden nie opłaca administracji, drugi cały ciężar administracji na swoich ramionach dźwiga, gdy w razie strat równe im grozi niebezpieczeństwo i równe mają obowiązki pokrywania strat“. „Tego rodzaju postępowanie nazywamy niesprawiedliwem wobec towarzystwa, w którem jedne są obowiązki, jedne prawa dla wszystkich członków… Praktyka tych Spółek zaciera równość obowiązków i praw, stwarza różnicę członków, która w towarzystwie zamkniętem jest niemożebna“. „Skąd ta nierówność wkradła się do Spółek, nie rozumiemy“, orzeka i radzi ustanowić stałe składki, rok rocznie, bezustannie wedle głów płacone, które „wprowadzą równość do Spółek, która pierzchła“.
Co do ochrony funduszu rezerwowego, który był ulubionem jego dziecięciem, pełnem najróżniejszych nadziei, rozumował Szamarzewski, rozwijając w dalszym ciągu poprzednio przedstawione pomysły: Ponieważ nie wystarczy w Spółkach naszych, żeby tylko członkowie pożyczający opłacali koszta administracyjne, przeto zużywano w tym celu oprócz udziałów fundusz rezerwowy. Przez naruszenie tej podstawy spółkowej powstał w ustroju zamęt i przewrót pojęć najzgubniejszy. Tym