Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/91

zabolał w głębi swych uczuć, jakie żywił dla Spółek. Wszakże ustrój spółkowy tak silne wywarł na nim wrażenie przedewszystkiem dla tego, że w nim uwydatniały się wzniosłe hasła równości i wolności, w imię których działał w roku 1863-cim, a po których, gdy rewolucja zawiodła, spodziewał się, że drogą ewolucji zbliżą naród do zamierzonego celu. Gdy więc ta równość i wolność, tak gorąco przezeń umiłowana, z powodu spaczenia idei spółkowej ginąć zaczęła i do ustroju Spółek polskich zakradać się zaczęła niesprawiedliwość i nierówność i w nich się nieraz panoszyła, wtedy Szamarzewski wygania nietylko ze Spółek tych nieproszonych gości za pomocą swej akcji reformacyjnej, ale równocześnie, przeciwstawiając się kierunkowi indywidualistycznemu, myśli o tem, aby rozwinąć i rozszerzyć walną zasadę solidarności.
 Zasada solidarności z dewizą: jeden za wszystkich, wszyscy za jednego, właściwa i socjalizmowi i Spółkom, uwydatnia się w tych ostatnich przedewszystkiem w dwóch formach przymusu. Mianowicie w odpowiedzialności, wówczas wyłącznie nieograniczonej, na wypadek strat, które się rozdzielają według głów na wszystkich bez wyjątku stowarzyszonych. Potem zaznacza się w formie funduszu rezerwowego t. j. majątku spółkowego, na który składają się stale cząstki zysków wszystkich bez wyjątku stowarzyszonych. Szamarzewski nie zadawalając się temi dwiema formami, wytwarza sobie jeszcze jedną, mianowicie przymus składek administracyjnych, płaconych bez wyjątku przez wszystkich stowarzyszonych. Za pomocą tychże składek zamierzał Szamarzewski przeprowadzić płatność Zarządu, a przez to osięgnąć dwojaki cel. Najpierw chciał odjąć ciężaru członkom biorącym kredyt, potem chciał ochronić fundusz rezerwowy przed grożącą mu zagładą.
 Co do odjęcia ciężaru członkom, to wprowadzenie składek administracyjnych motywował Szamarzewski