do Rakowicza, harmonja, która w kwestjach zasadniczych nie doznawała żadnego większego uszczerbku, była oczywiście w swem praktycznem zastosowaniu niekiedy na szwank narażona. Sprzeczności, jakie między Bankiem Włościjańskim a Spółkami istnieć musiały, nie dało się całkiem uniknąć, ale wspólny cel, jaki łączył oba te czynniki, całem sercem idei współdzielczej oddane, łagodził je i prowadził do równowagi, z której Spółki coraz większy odnosiły pożytek.
Wobec tego liczba Spółek, które z Bankiem Włościjańskim się łączyły, rosła tak samo jak ilość i suma redyskontowanych weksli. W ciągu okresu rośnie suma weksli, Spółkom redyskontowanych pod względem absolutnym aż do roku 1878-go bezustannie, jak to wykazują liczby następujące, odnoszące się do zawartości portfelu z końca każdego roku:
| 1873 | 1874 | 1875 | 1876 | 1877 | 1878 |
| 157 | 171 | 241 | 270 | 291 | 298 tys. |
Dopiero z następnym rokiem 1879-tym zmniejsza się suma weksli z powodu zmiany w polityce bankowej na 195 tys. Tak samo pod względem relatywnym interes ze Spółkami stał na pierwszem miejscu, z wyjątkiem jednakże roku 1878-go, a zwłaszcza 1879-go, w którym to roku uwidocznia się już dążność przyszłego okresu. Wobec tego na ogół pomyślnego rozwoju, centralizacja Spółek, tak mało zresztą pochopnych do obowiązkowej łączności, w rzeczy samej robi jakieś postępy i przynosi pewne korzyści, tak materjalne jak i moralne.
Wynika to z porównania liczby Spółek, należących do Związku, z liczbą Spółek, pracujących z Bankiem Włościjańskim. Gdy liczba Spółek w Związku rośnie wprawdzie, ale zwolna i niepewnie, wynosząc tylko ⅓ ogółu spółkowe, Bank Włościjański, pracując ze Spółkami od samego początku swego powstania bez względu na
