Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/83

nowi „główną rolę“ i jako główny i niezbędny warunek powodzenia kładzie „współdziałanie i ścisłe, bezustanne znoszenie się z Patronem, jako głównym propagatorem idei spółkowej i jako pośrednikiem między pojedyńczemi Spółkami a bankiem centralnym“, to udział ten, przyznany działalności patronackiej, był uznaniem zasad, o które ubiegał się Patron od samego początku powstania myśli banku centralnego, a teraz ze zdobytego stanowiska korzystał dla Spółek reorganizujących się i nowo zakładanych.
 Dzieje poszczególnych Spółek zaświadczają, że Szamarzewski na tem polu rozwinął działalność nader skuteczną. Spółki, potrzebujące kredytu, zwłaszcza reorganizujące się lub nowo założone, jak np. Śremska, szukają go za pośrednictwem Patrona i często tylko dzięki Patronowi otrzymują go w Banku Włościjańskim. Otrzymują pożądane kapitały, ale oczywiście tylko o tyle, o ile poddają się rewizji, zmieniają w razie potrzeby ustawy, zastosowują się do wskazówek i rad patronackich w prowadzeniu ksiąg i ustawianiu bilansów, o ile wystawiają weksle wedle przepisów prawnych i wogóle spełniają żądania patronackie. Działalność ta tem była skuteczniejsza, że pod tym względem znaleźć mogła i znajdowała zawsze poparcie w Banku Włościjańskim. Jeżeli Bank Włościjański pod zarządem Rakowicza wpływał na finansową organizację Spółek, jeżeli skłaniał je do właściwego ustroju bankierskiego i wdrażał do operacji bankierskich, to takie praktyczne kształcenie bankierskie Spółek było z pewnością po myśli Patrona, który także parł swoją drogą do rozwoju w tym kierunku, chociaż, uwzględniając właściwości spółkowe, nie był tak ekskluzywny. Czynność tych dwóch faktorów, szczerze oddanych jednej i tej samej sprawie, w tym celu schodziła się na jedno. Harmonja ta, znamionująca stosunek Patrona do Banku Włościjańskiego, t. j. Szamarzewskiego