Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/75

Mając ze Spółkami styczność ciągłą, poucza je także i w tym kierunku, wytwarzając w nich większy krytycyzm wobec objawów, choć z wierzchu ponętnych, ale w istocie w ich samodzielność godzących. Skutki tych nauk patronackich pokazują się już na przyszłym Sejmiku w Bydgoszczy, odbytym r. 1873-go który, jako najwyższa instancja Spółek, ostatnie miał wypowiedzieć słowo co do Banku Włościjańskiego jako centrali spółkowej.
 Łyskowski i jego zwolennicy zamierzają plany swe przeprowadzić nie w jednej uchwale, ale w trzech, połączonych jednakże wspólną myślą przewodnią. A więc dążą, jako referencji odnośnych komisji, do przeprowadzenia rezolucji, które w streszczeniu brzmią jak następuje: 1. Aby Spółki pożyczały wyłącznie tylko na weksel ciągniony a nie na suchy. 2. Aby, ile możności, trzymały się w udzielaniu pożyczek terminów 3 miesięcznych, a przy pożyczkach na dłuższy termin używały pośrednictwa Banku Włościjańskiego. 3. Aby Bank Włościjański wyszedł na centralny bank Spółek zarobkowych.
 Co do punktu pierwszego, to żadna z kwestji nie wywołała tak żywej i przeciągłej dyskusji. Łyskowski stoi absolutnie na stanowisku rezolucji; sprzeciwia mu się wbrew wszelkiemu oczekiwaniu Patron. Zdanie Łyskowskiego było Patronowi znane z wystąpienia jego w Komitecie, gdzie zdołał przeprowadzić swoją uchwałę. Wówczas tak przemawiał: „Jak należy od razu dobrze uczyć i czytać, tak też od razu należy racjonalnie nasze Spółki urządzać. Jak racjonalnem jest używanie w nich wyłącznie weksli ciągnionych, jak pomimo trudności przeprowadziliśmy powoli zapisanie Spółek, tak przeprowadzimy powoli i używanie weksli ciągnionych, byleśmy od razu tego się domagali“. Wówczas, przy końcu roku 1872-go, gdy Szamarzewski co tylko był wstąpił na urząd patronacki, widząc się w mniejszości, zgodził się mimo że w niejednem odmiennego był zdania, na „wy-