Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/44

na wizytacje i rewizje. Rok rocznie zwiedza, reorganizuje, reformuje, rewiduje tym sposobem po 10, 20, 30 i więcej spółek, a rewizje i wizytacje takie trwają po kilka, kilkanaście dni i przeciągają się często na całe tygodnie. „Bywało, że ks. Patron Szamarzewski bawił po 2, 4, a nawet 6 tygodni w jednej Spółce“, że jedną i tę samą Spółkę odwiedzał nie raz, ale dwa, trzy, cztery i więcej razy rocznie.
 Tyle zabiegów wymagała reforma i reorganizacja Spółek z powodu tego, że Spółki poczęści nieświadome swego zadania i celu, swych praw i obowiązków, chromały we wszystkich organach swego nader wątłego żywota. Tu trzeba było więc rozpoczynać naukę od początków, uczyć abecadła w sprawach techniki książkowej, prawa i gospodarstwa, urządzać szkołę, któraby nietylko przyswajała pierwsze zasady spółkowe, ale któraby spaczone pojęcia prostowała i, jak się zdarzało, dosłownie czytać i pisać dopiero uczyła… W nauce o prowadzeniu książek nie ogranicza się na wytykaniu braków i niedostatków, wprowadza nietylko ład i porządek w książkach, ale uczy Zarząd „jak ma prowadzić książki, jak spisywać inwentarze, jak układać rachunki roczne.“ W nauce o ustawodawstwie spółkowem poucza, jak się prowadzi obrady, spisuje protokóły, jak się ze sądem załatwia sprawy i z członkami prowadzi interesa kredytowe. Nie zadawala się przy tem wskazówkami teoretycznemi, ale sam bierze w rękę kierownictwo Spółki i w ruch wprowadza wszystkie jej organa nieczynne i nieporadne. W tym celu bierze udział w naradach Zarządu, w zebraniach Rady Nadzorczej, we Walnych Zebraniach członków, wszędzie wskazuje na obowiązki i prawa, których przestrzegać należy i nowym duchem napełnia żywot Spółki.
 Przy naukach swych o prawach i obowiązkach porusza Szamarzewski kwestje najróżniejsze, a odpowia-