Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/202

 Tym sposobem próba zajęcia Górnego Ślązka pod wpływ Komitetu i Patronatu nie powiodła się. Konsumy upadają w przyszłych latach, jeden po drugim, przedstawiając w swym upadku smutny obraz niezaradności gospodarczej. Pominąwszy złą gospodarkę konsumów, która potrzebowała naprawy wewnętrznej, z własnych sił wydobytej, łączność ściślejsza między ludowymi tworami spółkowymi, jeszcze zupełnie surowymi, a organizacją związkową, jeszcze nie zdemokratyzowaną, nie posiadała żadnych realnych warunków, któreby mogły zapewnić powodzenie. Uchwała Komitetu, bez porozumienia się ze stroną interesowaną, nie mogła przynieść oczekiwanych korzyści, mimo starań Patrona Szamarzewskiego. Ekspansja spółkowa, która w ramach Związku samego z powodu gwałtownej potrzeby reorganizacji, nie miała żadnej racji bytu i nie była uprawiana, nie mogła była liczyć na powodzenie w stosunku do dalszego i niemal całkiem w sprawach spółkowych obcego i niedoświadczonego Górnego Ślązka. To też Szamarzewski, w takich warunkach raczej zrezygnować wolał ze zdobycia nowego terenu spółkowego, aniżeli zabierać się do sprawy, która chromała pod każdym względem.
 Mimo to, myśl uprawy polskiej ziemi górnoślązkiej pod względem spólnictwa ludowego nie zaginęła całkiem w dążnościach reformacyjnych Szamarzewskiego, ale owszem w latach późniejszych wzgląd na nią wpłynął znacznie na kierunek jego zamysłów reorganizacyjnych. Gdy po roku 1889-ym w ostatniem stadjum reorganizacji związkowej, myśl reformy chwieje się między jednym Związkiem a 3 Związkami, Szamarzewski popiera przy centralizacji w Patronacie ogólnym, podział Spółek polskich na 3 Związki, spodziewając się, że ziemia górnoślązka, zaniedbana przez obcych, a jeszcze niedostępna dla swoich pod względem spółkowym, doznać będzie mogła we