Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/195

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zatem przewyższa zawsze maximum okresu pierwszego i dochodzi do najwyższej liczby w roku 1883-im z 22 tys. rocznego przyrostu. Lata następne, które rozpoczynają się znowu cofnięciem, podwyższają się w dalszym ciągu rozwoju, ale nie dochodzą do maximum nadwyżki rocznej roku 1883-go.
Odpowiednio do rozwoju liczb powyższych przedstawia się tendencja rozwoju liczby funduszu rezerwowego i udziału. W pierwszym okresie fundusz rezerwowy, jak to zwykle bywa u Spółek początkujących, rośnie bardzo powoli. Do roku 1878-go przekracza wzrost roczny tylko raz nieznacznie pół tysiąca, w roku 1879-ym rośnie do 6 tys., w drugim okresie natomiast zwiększa się z roku na rok szybko i znacznie, w latach 1883-im i 1884-ym o 24 i 26 tys. W latach późniejszych wzrost roczny zrazu chwiejny, nie dochodzi do maximum okresu zeszłego i wynosi najwięcej w roku 1890-ym i 91-ym, bo 18 i 15 tys.
Co do udziałów zaś, to i pod tym względem drugi okres wykazuje największy przyrost roczny, pierwszy natomiast i lata ostatnie okresu drugiego zaznaczają się mniejszą zwyżką roczną.
Całość obrazu, jaki się nam na mocy liczb powyższych przedstawia, wykazuje, że okres pierwszy działalności Szamarzewskiego uwydatnił się najsilniej w ekspansji spółkowej, drugi natomiast we wewnętrznem spotęgowaniu Spółek. Mimo upadku kilku Spółek — rośnie w drugim okresie liczba członków i pożyczek, wzrasta liczba depozytów i funduszu rezerwowego absolutnie i relatywnie w szybszem tempie, aniżeli w okresie pierwszym. Pozostałe Spółki z roku na rok idą naprzód, cieszą się coraz większem zaufaniem, a największe z nich coraz bardziej zbliżają się do instytucji bankowych, przemieniając się na własne „banki włościjańskie“, jak zwykł był mówić Szamarzewski.