Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/163

ku względem wszystkich Spółek, co pozostawały w związku z centralą, podstawę do egzekutywy, której z prawa jeszcze nie było. Spółki, posłuszne i chętne dotąd tylko o tyle, o ile szło o rewizora w osobie Patrona Szamarzewskiego, pod wpływem materjalnych korzyści, jakie wobec polityki procentowej centrali swej zyskały, poddawały się rewizjom także i innych osób spółkowych i przyzwyczajały się do działania organicznego instytucji, od której dawniej stroniły. Wpływ rewizji spółkowych, jakie z racji Banku Związku systematycznie rozwijać się mogły, był tem wyrazistszy i wydatniejszy, że nowa centrala na mocy referatów, jakie o Spółkach odbierała, nabierała jasnego poglądu o stanie spółkowym i mogła udzielać przestrogi i „powstrzymać je nieraz od zgubnej drogi, na którą wstąpiły“…
 Okoliczność ta wpływała na rozwój Spółek tem bardziej, że z powodu powstania Banku Związku liczba Spółek związkowych wzrosła niepomiernie i wzmocniła podstawy Związku. Pod tym względem znaczenie nowej centrali dla Związku ujawniło się w sposób tak wybitny, że przewyższał wszelkie oczekiwania. Dotąd nawoływania Patrona, aby Spółki wstępowały do Związku, przebrzmiewały zwykle bez większego wrażenia. Wszelkie odezwy i broszury, za pomocą których starano się Spółki wciągnąć do Związku, nie zdołały popchnąć Związku widocznie naprzód w rozwoju. Związek rósł, ale pomału i niestale. Przed powstaniem Banku Związku pozostawało jeszcze przeszło 30 proc. Spółek poza Związkiem. Jeszcze w latach 1886-ym i 1887-ym na 51 i 53 Spółki związkowe przypadało 23 i 20 Spółek niezwiązkowych. Stosunek ten zmienił się dopiero z r. 1888-ym po ostatecznem zdecydowaniu się Spółek związkowych za wzięciem udziału w akcjach Banku Związku. Wówczas liczba Spółek związkowych podskoczyła z 53 na 72, a z tych 19 nowo przybyłych Spółek przeszło połowa, bo 10, na-