Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/105

 Stanowisko, jakie w Związku i Komitecie przyznać należało Patronowi, było od samego początku powstania myśli związkowej kwestją sporną.
 Wedle Ustaw związkowych władza wykonawcza podzielona była na dwa odrębne ciała, t. j. na Komitet i na Patrona. Podział ten wedle pierwotnego projektu, chociaż niezbyt szczęśliwy, nie był jednakże dla całości i jedności związkowej niebezpieczny. Wywyższał on stanowisko Patrona, czynił go głową i naczelnikiem Spółek i Komitetu, a przyznana mu oddzielność polegała przeważnie na zakładaniu nowych Spółek i udzielaniu rad istniejącym. Patron miał być „żywym łącznikiem między Spółkami a Komitetem“, miał być „komisarzem, inspektorem, organizatorem, apostołek Spółek, a pozatem równocześnie przewodniczącym w Komitecie. Tym sposobem władza wykonawcza, chociaż podzielona, była zjednoczona w osobie Patrona i wychodziła na absolutną jego przewagę.
 Niebezpiecznym stał się tenże podział dopiero z chwilą, gdy pierwsze Walne Zebranie Spółek w projekcie do Ustaw w tej właśnie kwestji poczyniło zmiany. Pierwszy Sejmik konstytucyjny, który odbył się w Poznaniu, oddzielił bowiem urząd Patrona od przewodniczącego w Komitecie. Komitet, składający się nie z 3, jak projektowano, ale z 6 członków, wybierał swego osobnego przewodniczącego, a obok niego stał Patron z wyboru Komitetu. Tym sposobem z podziału więcej formalnego, a wychodzącego rzeczywiście na korzyść Patrona, wytworzył się rozdział rzeczywisty we władzy wykonawczej na dwa odrębne i do tego nierówne ciała, z ujmą przedewszystkiem dla Patrona. Patron, dawniej na czele Komitetu stojący, a pozatem wywyższony swem oddzielnem stanowiskiem patronackiem, został zrównany z członkami komitetowymi, na czele których stał osobny przewodniczący. Organizacja związkowa, wprzódy,