w Wielkopolsce, z tymi zupełnie w jeden urząd się zlali. Fakt więc ustanowienia prolocutorów nie osłabia, zdaje nam się, powodów przemawiających za czeskiem pochodzeniem oprawców.
Podobnie téż nie osłabia ich zdaniem naszem fakt drugi, który się już w końcu panowania Łokietka wydarzył, a mianowicie zaprowadzenie w Polsce inkwizycyi[1]. Możnaby bowiem sądzić, że urząd oprawców na wzór inkwizytorów ustanowionym został, lub że powód do powstania tego urzędu dał przepis Innocentego III[2], wedle którego biskupi obowiązani byli w dyecezyjach ustanowić osoby „quae per totum annum simpliciter et de plano absque ulla iurisdictione, sollicite investigent, quae correctione et reformatione sunt digna”. Za przypuszczeniem takiem jednak nic zresztą nie przemawia i jakkolwiek prawdą jest, że przepisy prawa kanonicznego wywarły wielki wpływ na polski średniowieczny proces karny, to zdaje nam się, że o wiele łatwiéj i trafniéj jest przypuścić, że prawo kanoniczne przez zmodyfikowanie pojęć prawa karnego o prywatnym charakterze przestępstw przygotowało jedynie grunt do powstania takich urzędów jak poprawcy i oprawcy, aniżeli żeby ustawy kanoniczne wprost i bezpośrednio spowodowały niezależnie powstanie tych dwóch tak do siebie podobnych urzędów w dwóch różnych krajach. Mógłby wreszcie ktoś jeszcze wywodzić oprawców z instytucyi sądów t. z. Sendgerichte, powstałych wskutek wpływu kościoła na sądownictwo świeckie[3]; ponieważ jednak przypuszczenia takie zaprowadziłyby nas za daleko, a z drugiéj strony brak nam wszelkiéj podstawy w źródłach prawa kanonicznego w Polsce do wyrobienia sobie jakiegokolwiek o tem zdania, przeto wszystkie te hypotezy pomija-
